Works Of KURDOLOGS

Moltke (Northern Kurdistans Geography)
Karl Ritter (Geography)
Taylor (population)
M. Wagner (History)
Rich (Traveler)
The missionary Hörnle (Anthropology)
Vámbéry (Traveler)
Le Jean (Sociologist)
Thielmann (Anthropology & Sociology)
Van Lankenau (History)
Hamilton (Socilogy)
Major Edward William Charles Noel (Sociology)

Maurizio Garzoni, Eli Soane, Paul Baider, Ferdinand Justi, Hontum Schindler, Per Linde, Mıkael Frölund, Edmonds, (Kurdish Language)

Hörnle wrote about the hardworking Kurdish people the following; "Even they are working in the most difficult jobs already in young years, these adverse conditions does not prevent Kurd to reach to a higher age level. They are vital and usually achieves a hundred years old."

Traveler Rich confirms these words of Hörnle about vitality of the Kurdish old people: "Nowhere I have seen so many healthy and handsome old people that I have seen in Kurdistan. '

_________________

De europeiska forskares gemensamma intressen: KURDISTAN

Moltke (Norra Kurdistans Geografi)
Karl Ritter (geografi)
Taylor (population)
M. Wagner (historia)
Rich (Traveler)
Missionären Hörnle (antropologi)
Vámbéry (resenär)
Le Jean (sociologi)
Thielmann (antropologi & sociologi)
Van Lankenau (historia)
Hamilton (Socilogy)
Major Edward William Charles Noel (Sociology)

Maurizio Garzoni, Eli Soane, Paul Baider, Ferdinand Justi, Hontum Schindler, Per Linde, Mıkael Frölund, Edmonds, (Kurdish Language)

Hörnle hade om det hårtarbetande kurdiska folket sagt följande; "Även om de arbetar i de svåraste jobben redan i unga åren, hindrar inte dessa ogynnsamma förhållanden kurden att nå till en högre åldersnivå. De är vitala och blir oftast hundra år gammal."
Sociologen Rich bekräftar med dessa ord Hörnles uppgifter om de kurdiska åldringarnas vitalitet: "Ingenstans har jag sett så många friska, prydliga och välvårdade åldringar som jag har sett i Kurdistan.'

_________________

Zaznist û zanyarên Ewrûpî yên li sedsalên berê jiyane
- û întereseya wan a hevbeş: KURDISTAN

Moltke (Erdnîgariya Bakurê Kurdistanê)
Karl Ritter (Erdnîgarî 'Cografya')
Taylor (Şênî 'Nüfus')
M. Wagner (Mêjû 'Tarih')
Rich (Civak 'Toplum')
Mîsyoner Hörnle (Gelnasî 'Antropolojî')
Vambery (Geştvan 'Gezgin')
Le Jean (Civak 'Toplum')
Thielmann (Antropolojî & Civak)
Van Lankenau (Mêjû)
Hamilton (Socilogy)
Major Edward William Charles Noel (Sociology)

Maurizio Garzoni, Eli Soane, Paul Baider, Ferdinand Justi, Hontum Schindler, Per Linde, Mıkael Frölund, Edmonds, (Kurdish Language)

HÖRNLE li ser mirovê kurd weha gotibû; ‘Her çend ku hîna di temenên xwe yên pir biçûk de bi karê pir giran dirabin jî, dîsan van merc û hoyên neyînî, na bin sedem, ku mirovên kurd xwe bigehînin temenê bilind. Kurd bi giştî li dor 100-salî dijîn û tendurustiya rewanî û laşsaxiya wan jî pir zexm e.’
Her dîsan wek civaknasekî din jî yê dîrokî, bi navê RICH, bi van peyvên xwe, piştgiriyê dide van vegotinên Hörnle, yên li jor nimandî. Rich li ser zexmî û laşsaxiya mirovê kurd wisa dibêje; ‘Ez li gelek war û welatên cîhanê geriyam, lê min wek li Kurdistanê, kal û pîrên wisa lihev û wisa bi tendurustî qet li ciyekî din ê dunyayê jî ne dît.’

_________________

Avrupalı Bilim Adamları ve Ortak İlgi alanları: KURDISTAN

Moltke (Kuzey Kürdistan Cografyasi)
Karl Ritter (Cografya)
Taylor (Nüfus)
M. Wagner (Tarih)
Rich (Toplum)
Misyoner Hörnle (Antropoloji)
Vambery (Gezgin)
Le Jean (Toplum)
Thielmann (Antropoloji & Toplum)
Van Lankenau (Tarih)
Hamilton (Socilogy)
Major Edward William Charles Noel (Sociology)

Maurizio Garzoni, Eli Soane, Paul Baider, Ferdinand Justi, Hontum Schindler, Per Linde, Mıkael Frölund, Edmonds, (Kurdish Language)

HÖRNLE kürd insanı hakkında şunları söylemişti; ‘Her ne kadar en küçük yaştan itibaren en zor işlerde çalışıyorlarsa da, yine bu sert ve olumsuz şartlar kürd insanının yüksek bir yaş düzeyine ulaşmasına engel olmuyor. Kürdler genellikle yüz yaş ediyorlar ve çok SAĞLIKLI BİR BÜNYELERİ var.’
Aynı şekilde başka bir toplumbilimci RİCH de, Hörnle'nin bu sözlerini teyid edercesine kürd insanının SAĞLAM VÜCUD YAPI VE BÜNYESİ HAKKINDA şunları söylüyor: ‘Ben dünyanın bir çok ülkesini gezdim ama, Kürdistan'daki yaşlı insanlar kadar sağlam ve yakışıklı ve sıhhatli ihtiyarlara hiçbir yerde rastlamadım.’

KURDOLOJİ BİLİMİ'NİN EKSİK BİR HALKASI: ESKİ YUNANCA

'Klam' keliemsinin arapça olmadığı şimdiye kadar ne yazık ki pek bilinmiyordu. Kürdçe'deki 'klam'ın çağırmak, bağırmak anlamına geldiği ve eski yunanca'da da aynı anlamı ifade ettiği, kürd dil bilimcisi Ali Karduxos'un aşağıya aktardığımız yazısından öğrenebilirsiniz.

Kürd dil bilimcisi Ali Karduxos, son dönemlerde kürdçe'nin neolitik süreçten beri başlayan gelişimi ile ilgili, diğer dillerle karşılaştırmalı olarak etimolojik analizler ve yorumlar yapmaya başladı ve özellikle de bu analiz ve yorumların eski-yunanca ile olan karşılaştırılmasını yaptığında, kürdçe'nin ve kürdlerin tarihi açısından son derece heyecan verici yeni bilgileri bize sundu. Örneğin en ibtidai şartlarda, yani neolitik dönemin ilk evrelerinden çok önce, bir dilin ilk oluştuğu dönemlerde, insanların ilk gruplar halinde yaşamaya başladığı o ilk evrelerde oluşmuş kürdçe kelimeleri bize tanıttı. Bu kürdçe kelimelerin Hint-Avrupa dillerinin ve özellikle de bugün Avrupa'da konuşulan Hint-Avrupa dillerinin batı aile grubu dillerinin ana dalını oluşturan; eski yunanca'nın temelini oluşturan bu bir dildeki ilk temel kelime guruplarının NASIL şaşırtıcı bir şekilde kürdçe terminoloji ile tam bir akrabalık sahibi olduğunu ispatladı. Kürdoloji biliminin şimdiye kadar eksik kalmış tarafı olan eski yunanca tarafını tamamladı.

Milattan Önce 18 bin ila 12 bin yılları arasında buzulların erimeye başlamasıyla birlikte, Ortadoğu’nun, bizzabıt tarihi Kürdistan coğrafyası olan Bereketli Hilal (Fertile Crescent) coğrafyası’ndan Avrupa'ya doğru ilk büyük halk göçlerinin vuku bulduğu dönemde, yunanlıların ve daha sonra Avrupa nüfusunu oluşturacak olan diğer birçok halkların, bu bölgeden buzları yeni erimiş Avrupa’ya göç ettiği bilim tarafından ispatlanan ve çok iyi bilinen bir gerçektir. Bu konuda şu hariata’ya da bakabilirsiniz. İşte o ilk kürdçe kelimeler de bu halk grupları tarafından Hint-Avrupa dillerinin batı aile grubu dillerinin ana dalını oluşturan; eski yunanca'ya ve hatta polonca’ya, hırvatça’ya, sırpça’ya, çekçe’ye, slovakça’ya, kısaca slav dillerinin hepsine taşınmıştır. Bu da dil bilimcileri tarafından ispatlanmış ve çok iyi bilinen bir gerçektir.

Kürdçe’den Hint-Avrupa dili olmayan Ortadoğu’nun BÜTÜN diğer dillerine de doğal olarak kürdçe’den kelime ve hatta kültür aktarılması olduğu da artık çok iyi bilinmektedir. Çünkü Ortadoğu’nun en ilk sosyal yaşama geçmiş kavmi, yani başka bir deyişle: Ortadoğu’da medeniyeti kurmuş en ilk kavim kürd halkı’dır. Bu gerçeğe de bugün tam aydınlanmış bir şekilde ulaşmıştır bilim.

Kürdçe'den arapça'ya binlerce kelimenin geçtiğini ve arap dilinin din (islam) münasebetiyle kutsallık kazanmış olduğundan dolayı, arapça'daki bu kürdçe kelimelerin artık arapça olduğuna sözümona bilim çevrelerinin bile kanaat getirdiklerini biliyordum. Ama yavaş yavaş arapça'ya geçmiş ve ''kutsal kitap'' kuran'da yazılmış bu kürdçe kelimelerin aslının kürdçe olduğunu görmeye, anlamaya başladık. Arapça'daki bu kürdçe kelimelerin bazılarını kendi dilbilgisi gücümüzle bazılarını da dilbilimcilerin yardımıyla tanıdık. Kısaca belirtmek gerekirse; kürdçe'den arapça'ya geçmiş bu kelime yığınları bize kürdçe'nin arapça'dan ve Ortadoğu bölgesinde bugün konuşulan bütün dillerden çok daha eski bir dil olduğunu göstermektedir. Çünkü bu kelimeler bir dilin belkemiğini oluşturan o dildeki ilk oluşmuş, en temel, en önemli kelimlerdir.

Sözü Ali Karduxos hoca’ya bırakıyoruz:

''Beyanî baş!
Rojbaş!
Birincisi Arapça.
İkincisi Kürdce ve en eski kelimelerden biri olan RO ve ROJ kökünden geliyor.
----
RO ve ROJ: güneş, ışık ve gün.
Mesela ronî ( "aydınlık", "ışıklı").
ROJ: gün.
BAŞ ile XWAŞ da aynı kökten.
*****
beyan.. Arapçadır ve Kürdcede özellikle Güney Kürdistanda kullanılan "beyanî" kelimesi burdan gelir.
ayan-beyan teriminde kullanırız. her şeyin aşikar olduğu öttüğü bağırdığı bir zaman.
Aslında diğer dillere bakarsak horozların ve kuşların öttüğü bir saat.
beyan-name (bildiri, ilan, açıklama). kelimesi ile beyanat (nutuk, demeç) aynı köktendir.
"anlatma", "söyleme", "ilan etme" anlamlarına geliyor.
***
Bunu Kürdcemizdeki kel (kaynama), kil(bağırma ve hareketten doğan ses) , kilam (stran ve kılam), ile karşılaştırısanız aynı anlama geldiğini görürsünüz.. sabah seslenişi demektir.
Yunancada klama ???µ? "ağlama sesi"dir.
Dolayısıyla sabah ötme ve çağırma sesidir.
Hıristiyan mabedi olan KİLİSE kelimesi de "davet edilen" "çağrılan yer" demektir.
Baştaki KİL-,Kürdcemizdeki KEL ve KILAM ile aynı köktendir.
Yunanca'da çağırmak fiili: KAL-O ???? <kal< kel.
Soğuk suyun yerden kaynarken çıkardığı sesin taklidi (onomatope) bir isimdir.
îro jî em dibên:
-Av li ser sobê dikele; dike kil-kil-kil !.
(sobanın üstündeki su kaynıyor: kıl-kıl-kıl diye ses çıkarıyor).
--------------------------------------------
Ali Karduxos,15 Temmuz 2022-Atina

NOT:
Her sabah hiç unutmadan, aksatmadan bana ROJBAŞ! diye yazan Dünya Güzeli Hanıma.

Ali Karduxos on YouTube

’’

KURDISH SINGERS

KURDISH ARTISTS

KURDISH AUTHORS

Foundation For Kurdish Library & Museum