ZIMAN Û ZIMAN
Ziman Navgînê(*) Lihevhatinê ye
Yekemîn cudahiya di navbera mirov û ajelan de, kanîna bîrkirinê ye, cudahiya duwemîn jî ziman bi xwe ye.
Zimanê kurdî ji zimanê kevin ê Avesta'yî ye. Dîroka zimanê kurdî pir a kevin e. Ji bo nimûnê; Di govara zaniyarî ya bi navê NATURE'ê de, berhemên lêkolîna grûbeke zimannasan hatiye belavkirin. Van zimannasan, di encama xebatek bi nêzî 20 salan dirêj de, li dor 100 zimanî li komputerekê civandine ser hev û piştî lêkolînên dûr û dirêj derketiye meydanê, ku koka zimanên Hind-Ewrûpî, xwe digehîne Kurdistana Kevin (Rojhilata Kapadokyayê) ! Neha li pey vê encamê, em fêm dikin, ku çima mişe gotinên me yên kurdî, hema di tevayiya zimanên Hind-Ewrûpî de hene. Weke; hesp, hêk, lêv, cer, derî, por, nav, nimandin, dinan û hwd.
Bêguman tevayiya zimanên cîhanî, ji hev peyv wergirtine. Ev tişteke xwezayî ye. Tirk gava bi zimanê xwe bi tirkî dipeyivin, ji sedî 80 peyvên ji devê wan derdikevin, bi kurdî ne. Ji ber ku gava 800 sal berê hatine herêma Rojhilata Navînî, ji wê gavê ve di nav kurd, fars û ereban de heliyane û zimanê xwe ji bîr kirine. Lê ta nuha ne xwastine ku vê rastiyê bipejirînin. Lê belê wek di gotinên pêşiyan de dibêjin, ''aqil taca zêrîn e, lê li serê her kesê nîn e''.
Loma me xwast ku em li vir ji bo xatirê zaniyariyê lêkolîneke biçûk a pirsnasiyê (termînologiyê) bikin.
Di vê xebatê de em ê hewlê bidine xwe da ku piþkek ji wan peyvên kurdî ku bingeha ziman û wêjeya tirkî li ser rûniştiye, biweşînin.
Her kurdên milletperwer û xwedî zanebûna zimên, dikarin bi şandina peyvên ku me ne zaniye, beşdarê vê xebatê bibin:
KÎJAN PEYV JI KÎJAN ZIMANÎ YE:
Hîç:(KURDÎ/hîç)
Çarşamba:(KURDÎ/çarşemb)
Çaydanlık: (KURDÎ/çaydan)
Diyar: (KURDÎ/diyar)
Dost: (KURDÎ/dost)
Pazar:(KURDÎ/bazar)
Perşembe:(KURDÎ/pêncşemb)
Şamdan: (KURDÎ/şimadan)
Yar: (KURDÎ/yar)
NAVÊN MIROVAN
Berîn (KURDÎ/Berîn)
Bülent (KURDÎ/Bilind)
Kezban (KURDÎ/Kezîban)
Nermin (KURDÎ/Nermîn)
Nesrin (KURDÎ/Nesrîn)
Serdar (KURDÎ/Serdar)
Zerin (KURDÎ/Zerîn)
Derhal (FARSÎ/der hal )
Düşman (FARSÎ/doşmen)
Diğer (FARSÎ/dîger)
Henüz (FARSÎ/henûz)
Kırmızý (FARSÎ/qermez)
Kaşık (FARSÎ/qaşox)
Rağmen (FARSÎ/rexmen)
Siyah (FARSÎ/siyah)
Cuma (EREBÎ/cum'a)
Merhaba (EREBÎ/mer'haba)
Hal (EREBÎ/h'al)
Selam (EREBÎ/selam)
Bavê
Barzan
1999-01-21
________
* Navgîn: araç, vasita
Ez kurdî hîn dibim.
