THE
KURDISH PREHISTORIC CULTURAL TOWN
Osroeneye - EDESSA
ORFA - UR - RUHA
The history and myths are alive epos in Kurdistan! These are the remains of the two pillars that Nimrod built to throw Prophet Abraham into the fire
“Urfa halkı son derce misafir seven, garipleri koruyan, dost insanıdır. Gece gündüz misafirsiz yemek yemezler. Yiğit, güçlü, mert meydan erleri vardır.
Cenabı Hak bu şehir halkına İbrahim Halil bereketi vermiş, çok zengin yerdir.”
Evliya Çelebi Seyahatnamesi
Araplar, Halife Osman (M. S 644-656) döneminde Kürdistan'ın Cezire bölgesine (Fırat ve Dicle Nehri’nin arasında kalan bölgenin Kuzey tarafı) yerleştirildiler.
Belazuri’ye göre daha önce bu bölgelerde arap kabileleri bulunmuyordu. Arapların kitlesel olarak kürdlerle tanışması böyle başlamıştır.
Üretmeyen, toplayıcı ve talancı arap grupları Kürdistan'a tarih boyu sadece fetih, askeri, talan ve istila amaçlı gelmişlerdir. Kürd çiftçi ve köylülerin ürünlerini talan etmişlerdir,
çocuk ve
kızlarını götürüp köleleştirmişlerdir. Tıpkı Ağustos 2014'te tekrar ettiği gibi.
The Prophet Abraham's lake in the Kurdish city Rûha. The fishs in this lake are protected by law
Or, Ur, Orfa-Urfa Ruha, Roşan Lezgîn
Urfalı hıristiyan bir kürd kadını
Araplar tarafından islamcılık ideolojisi ve kültürüyle kolonize edilen milletlerin sosyolojisi ve kültürü aslından farklılaşarak tamamen araplaşarak tahrip olur.
Bu sebeple müslüman olan kürdler sosyal-kültürel ve psikolojik bakımdan neredeyse tamamen araplaşır ve birçok yönüyle araplara benzer.
Ama hıristiyan kürdler, sosyal, kültürel ve belli bir radeye kadar da psikolojik bakımdan eski kürd medeniyetinin kültürel taşıyıcıları olmaya devam ederler.
Deşta Heranê
The Arabic minority community in the ancient Kurdish city of Ruha (Urfa, Orfa, Orha)
Gundekî Ruhayê
Prehistoric Investigations in Kurdistan - James Braidwood, Chicago University, 1950-1960
AD 300, 1700 years old Kurdish Mosaic still visible
Mozayikên Haleblibaxçe, Ruha
2020, Photo: Pirinccioglu
Pirsûs c1890
URFA'da, Kızılkoyun ve Kale Eteği bölgesinde, 659 ev ile işyerinin kamulaştırılarak yıkılmasının ardından, Edessa Krallığı dönemine ait yaklaşık 2 bin yıllık 133 kaya mezar bulundu. Mağaralar içerisindeki kaya mezarların ortaya çıkmasının ardından kent merkezindeki bölge, açık hava müzesine dönüştü. Urfa Büyükşehir Belediye Başkanı Nihat Çiftçi, dünyanın en büyük nekropol alanlarından olan bölgenin kısa sürede ziyarete açılması için çabaladıklarını söyledi.
Urfa Büyükşehir Belediyesi, kentin tarihi dokusunun korunması amacıyla ’Eski Urfa’ olarak adlandırılan Kızılkoyun ve Kale Eteği bölgesinde bulunan alanlarda 5 yıl önce çalışma başlattı. Eski evlerin bulunduğu bölgede Roma ve Bizans dönemine ait kaya mezarların yer aldığının belirlenmesi üzerine, Kızılkoyun ve Kale Eteği olarak iki ayrı proje başlattı. Proje kapsamında Kızılkoyun bölgesinde 389, Kale Eteği bölgesinde ise 270 ev ve işyeri kamulaştırıldı. 659 ev ve işyerinin yıkılmasının ardından sanat tarihçileri ve arkeologların çalışmasıyla ortaya mağaralar çıkarıldı. Mağaralar içerisinde milattan sonra ilk yüzyıllara ait mağaralarda kaya mezarlar bulundu. İki bölgedeki çalışmalar sonunda ortaya bazılarının tabanında mozaikler bulunan 133 kaya mezar bulundu. Bölgede halen sürdürülen çalışmalarda, kaya mezarların bazılarının kitabelerinin bulunduğu ve bazı mağaraların giriş kapılarının özenle yapıldığı görüldü.
Ahmed Axa 1891-1926
Suriye'nin 'kahraman' dediği Kürd
Ahmed Ağa Urfa'dan Şam'a yerleşmiş kürd bir ailenin çocuğudur.
1891 yılında Şam'da dünyaya gelmiş ve eğitimini Şam'da tamamlamıştır.
Fransızların hazırladığı suikast sonucu 1926 yılında bir çok arkadaşıyla beraber hayatını kaybetmiştir.
Suikast sonucunda hayatını kaybeden Ahmed Ağa'nın silah arkadaşları:
Haydar Reşi, Ahmed Zaza, Muhyeddin Rewşani, Mahmud Berazî, Yasin Milli, Cuma İzoli, İbrahim Milli, Yasin Şino, Halid İzoli, Sado Riha
Ahmed Ağa'nın cenazesi Mevlana Xalide El Kurdi'nin (Nakşibendi Xalidi Kolu Kurucu) Mezarının bulunduğu Kasiyun dağına defnedildi.
Dêreke katedral bo xrîstiyanên kurdan li Ruhayê
Du kurd ji parêzgeha Ryhayê, bakurê Kurdistanê, 1904.
Ruha/Orfa her dem Keleha zexm a welatparêziya kurda ye
Fransız antropolog Ernest Chantre'nin "Mezopotamya, Kürdistan ve Kafkaslar" adlı bilimsel çalışma arşivinden... 1881
Akarçay Tepe'de bulunan obsidyen ok uçları.
Akarçay Höyük, Urfa il merkezinin batısında, Birecik ilçesinin 15 km güneyinde bulunan bir höyüktür.
Panorama Orfa Kurdistan Mesopotamia GRAVURE PRINT 1889
1800s
1895
Xaniyên Harranê li bajarê Alberobello ya Îtalî.
Nabonidus! On a stele found in his hometown of Harran
Güneş, Ay ve Haç
İbrahimi dinlerinden çok önce var olmuş.
Elinde asasıyla, başında kunik şapkasıyla bir din adamı edasıyla şimdilerdeki din adamlarını anımsatıyor hatta belki bire bir aynısı.
O zaman sami dinlerin kökeni aşikar ... Hep taklit.
Tarihi Kürdistan bütün dinlerin anavatanıdır.
Kürd toplumunun multi-inançlı (5 ayrı din ve on kadar mezhep) olması da bunun
açık delilidir.
Din kelimesi bile kürdçe'dir.
Kürdçe'deki OL* sözcügü, medenileşmenin şafağındaki en ilk ve en eski evredeki bir döneme aittir. Ama DİN sözcügü de kürdçe'dir ve çok daha eski bir kelimedir OL kelimesine nazaran. DİN kelimesi adama gülünç gelebilir ama aynı bugünkü birinci derecede kullanılan lugat anlamındaki gibi; 'deli' anlamındadır, yani dine girmek delilik demektir.
Bu açıklamaya da bir açıklama gerekiyor ve bu açıklamanın acıklaması da; tanınan bütün büyük DİN İDEOLOJİLERİNİN temellerinin ilk defa tarihi Kürdistan coğrafyasında atılmış olduğu gerçegine tekabül etmektedir.
____________
*) Sümerce'de tanri: EL-LA dir
Bêrecûg, destpêka 1900'î
Urfa Kalesi'nin görünümü ve su değirmeni... 1950,
Qesra Îbrahîm Paşayê Millî
Urfa ezelden beri kürdtür ve Kürdistan'dır.
Urfa'da kürd halk oyunu GOVEND çeken kürdler 1950
Orfa, Michel Obegi 1900
Siege de Edesse
Urfa'nın sasaniler tarafından kuşatılması 1759
Sasani Kralı I. Hüsrev (Nûşervân) Urfa şehrini kuşatıyor...
M.S 543’te Urfa’yı kuşatmış fakat başarılı olmadan geri çekilmek zorunda kalmıştır.
1759 tarihli gravürden...
Ruha
1857
Edessa, Urfa Kalesi Gravürü 1860
Urfa kalesinin tarihi helenistik döneme kadar gitmektedir.
Kale’nin Osroene devleti (M.Ö 132 M.S 244) tarafından inşa edildiği bilinmektedir.
Bu devlet tarihte Hıristiyanlığı kabul etmiş ilk devlettir.
Fountain of Abraham-Antique wood engraved print, c1885 Kurdistan
Historical Kurdistan continues to turn the history of the world upside down. KARAHAN TEPE in Orfa reprints history.. Moreover, it is 3000 years before Göbeklitepe!!
Let Herodots know so he can see history.
Gravura Keleha Ruhayê, 1850
RIHA (ŞANLIURFA) İLİNE BAĞLI İLÇELER:
Bêrecûg: Birecik
Cûrnê Reş: Hilvan
Gırê Sor: Siverek
Heweng: Bozova
Herran: Harran, Altınbaşak
Kaniya Xezalan: Akçakale
Pirsûs: Süruç
Serê Kaniyê: Ceylanpınar
Tıl Muzin: Viranşehir
Xalfetî: Halfeti
PENTHESILEIA - The Antique Mosaic Floors in Ruha
