AMEDÎ
- Çûm Amêdî li ser çiya ye ûy li min ûy li min ûy li min lê lê Ximşê!
The ancient city of Amêdî, (Amedia), situated on top of a natural citadel. Thousands of years of history runs through this Kurdish city.
- A Kurdish city with one (1) Entrance and one Exit on the top of a mountain.
AMEDİYE Duhok iline bağlı dünyanın en güzel 30 ilçesi listesinde yer alan ve deniz seviyesinin 1426 m yüksekliğine kurulan Amêdîye
13. yy'dan 19. yy'a kadar 600 sene Behdinan Kürd Emirliği'nin başkentiydi.
Amêdî, (Amedia, Imadiye) - A Kurdish city with one (1) Entrance and one Exit on the top of a mountain
The ancient city of Amediya, situated on top of a natural citadel. Thousands of years of history runs through this Kurdish city.
Amediye Şehri
“Hükümet-i Amediye, dağlar içindedir. Kalesi taştandır.
Okumuşları çok medrese yaptırmıştır. Uleması çoktur. Ekseriyetle Kürd uluması buradan çıkmıştır.
Kerkük’te ise neft kuyuları vardır.”
Katip Çelebi 1881
Geliyê Balindeyê
Amêdi
Newroz eve, 2018
The Gate of Amedi City
Li ser riya Amêdiyê
Masada & Amêdî
Selîmê Kurdî Mîrê Amediyê 1843
ART & ARCHAEOLOGY MAGAZINE, 11-1929.
Illustrated Magazine Published by The Archaeological Society of Washington, Affiliated With The Archaeological Institute of America, Art & Archaeology Press, Inc.
On the cover: Kurdish Antiuqe City Amedi
Includes: "Archaeologist in Kurdistan"
Amêdî, (Amedia, Imadiye) - A Kurdish city with one (1) Entrance and one Exit on the top of a mountain
West Aufgang ..
Asenath Barzani was the daughter of the eminent Rabbi Shmuel B Netanel Ha-Levi of Kurdistan (born 1560– death ca 1635/1670?) and she was a renowned Kurdish Jewish woman who lived in Mosul and died in Amadiya. Her writings demonstrate her mastery of Hebrew, Torah, Talmud, Midrash, and Kabbalah.
|
Kürd Asenath Barzani,
Tarihdeki ilk kadın Hahamdır. 1590-1670 yılları
arasında yaşayan Asenath Barzani, Tevrat, Telmud, Kabala ve Mişna hakkında derin bilgilere sahip bilge bir kadındı.
Yahudi Kürdler, Hezbani aşiretine bağlıydı.
(Adiabene Krallığı)
“Musul’un kuzey vilayetlerinde İmâdiye adıyla büyük, sağlam ve korunaklı bir kale vardır. İmâdeddin Zengi orayı tamir ettirdi.
Orası önce Kürdler’in kalesiydi. Zengi’nin ismine izafeten kale İmâdiye adını aldı.”
Yakut el-Hamavî (1179-1229) Mûcem’ül-Büldan
Amediye Gravürü 1896
Amediye bir dönem kürdlerin eğitim almak için gittikleri tarihi bir Kürd Şehirdir.
Seyyah ve tarihçiler Amediye için “Sağlam bir Kürd Kalesi” derler. Zengiler bir dönem burada egemen oldular. Kürd Eyyubiler bu egemenliğe son verdiler…
Selçuklu Atabeyleri, I. İmadeddin Zengi komutasında Kürd topraklarını istila ettiler.
Bitlis, Akre, Aşut, Cezire kalelerini tahrip ettiler. I.İmadeddin Zengi kendi adını Amedi şehrine verdi.
Selçuklu Atabeyleri, Mısırlı Kürd Eyyubilere karşı savaşa girdi.
Bu savaş sonrası Kürd Hükümdarı Selahaddin Eyyubi'ye yenildiler.
Yenilgi sonrası Kurdistan'da güçleri azaldı ve dağıldılar.
Kürdler tekrar ülke topraklarına egemen oldular.
Kaynak: Şerefname