Arjen Ari
1956 | 30.10.2012
Helbestvan, nivîskar
| Di dil xwe de; Min þair im, helbestkar im Di çav xwe de; Ristekar im, min peyvkar im Ji beyanî Xanî, ji eyanî Goran Ne þair im qurban, ne þair: Kurmancîspîkar im, seffar im. AA |
Arjen Arî li 1ê Nîsana 1956an li herêma Omeriya li gundê Çalê hatiye dunyayê. Di 1979an de Enstituya Perwerdeyî ya Diyarbekirê Beþa Zimanê Tirkî qedand. Cara peþî li kovara Tîrêjê de helbestên wî weþiyan. Wekî gelek helbestvan û nivîskarên kurd wî jî bi tirkî dest bi helbestê kir. Di sala 1976an de li Nisebînê ji ber belavkirina belavokekê hate girtin. Wê demê polisan dest danîn ser helbestên wî yên kurdî û tirkî. Qasî hefteyekê girtî ma. Ew derket lê helbestên wî heta niha jî girtî ne. Piþtî 12ê îlonê ew li welêt ma, helbestên wî di kovarên li derveyî welêt wekî Berbang, Kurdistan Press, Nûdem, Çira, Pelîn û Rewþenê de hatin weþandin. Di sala 1992yan de li navçeya Nisêbînê li ber deriyê mala xwe rastî êriþeke çekdarî hat û birîndar rakirin Nexweþxaneya Dîcleyê a Diyarbekir. Ji mirinê filitî. Piþtî wê bûyerê êdî li Diyarbekrê bi cih bû. Helbestkar Arjen Arî ji ber nexweþiya penceþêrê 30.10.2012an de koça dawiyê kir û gora wî li Goristana Yenîkoya Diyarbekrê ye
(Arjen Ari, 1 Nisan 1956'da Ömeriya bölgesinin Çalê köyünde doðdu. 1979 yýlýnda Diyarbekiýr Eðitim Enstitüsü türk dili Bölümü'nden mezun oldu. Þiirleri ilk olarak Tirêj dergisinde yayýmlandý. Birçok kürd þair ve yazar gibi o da türkçe þiir yazmaya baþladý. 1976'da Nusaybin'de bildiri yayýnladýðý için tutuklandý. O sýrada polis onun kürtçe ve türkçe yazmýþ olduðu þiirlerine el koydu. Yaklaþýk bir hafta cezaevinde kaldý. O çýktý ama þiirleri hâlâ tutuklu. 12 Eylül'de yurtta kaldýktan sonra Berbang, Kurdistan Press, Nudem, Çira, Pelin ve Rewþen gibi kürdçe dergilerde þiirleri yayýmlandý. 1992 yýlýnda Nusaybin ilçesindeki evinin önüne ona karþý bir silahlý saldýrý düzenlendi ve yaralý olarak Dicle Üniversitesi Hastanesi'ne kaldýrýldý. Ölümden kurtuldu. Bu olaydan sonra Diyarbekir'de kaldý. 30 Ekim 2012 tarihinde kanser nedeniyle vefat eden þair Arjen Ari'nin mezarý Diyarbekir'de Yeniköy Mezarlýðý'ndadýr.)
Rezoyê Osê, Arjen Arî, Konê Reþ
“Sal him bi him zeman pîr dikin
Heyv li kevan e geh, geh roj li ava
Bi kêlî û saet, bi roj û þev, bi av û hewa
Dem kal, ez pîrekal, zeman lal
Delalê, ji kîþweran payîz e niha!”
Li Laleþ a nûranî
Bi Þêx Zeynî re..
Di gel Mîkael Frölund
Bi Þêx Konë Reþ re..
Kitêba nû ya Arjen Arî ‘Þêrgele’
‘Siwarê hespa kimêt’
Pêncemîn kitêba Arjen Arî ya þi’rê bi navê ‘Þêrgele’ . Kitêb bi navê ‘Þêrgele’ û ‘sûretên hisretê û keservedan’ ji du beþan pêk tê.
Ji kitêbê
di xurcika min de hemû qewîtî:
kembera zîvî, hina qeþmîrê, heprî…
cotê xirxalan ji bîr dikim qet!
siwarê hespa kimêt im têm
têm ku bikim xizêm Berîka Binxetê!
kîjan mîrek e li devê riya te?
se diewte, gur dizûre, baz difîkîne
tu bilîlîne b’ wî dengê saba
þiyar ke j’ xewê çiyakên Serxetê
ARJEN ARÎ
Di sala 1956an de, li herêma Omeriya, li gundê Çalê hatiye dinyayê. Di sala 1979an de Enstîtuya Perwerdeyî ya Diyarbekrê Beþa Zimanê Tirkî qedand. Weke gelek þa'ir û nivîskarên kurd wî jî bi tirkî dest bi þi‘rê kir. Di sala 1976ê de li Nisêbînê ji ber belavkirina belavokekê hate girtin. Wê demê polêsan dest danîn ser þi‘rên wî yên bi tirkî û kurdî. Qasî hefteyekê di hepsê de ma. Ew berdan, lê þi‘rên wî ta niha di mexzena Dadgeha Nisêbînê de hepsî ne. Di gel, ku weke cara pêþîn kovara Tîrêjê de þi‘rên wî weþiyan tê zanîn, ya rast, þi‘ra wî ya ewil di belavokeke ku li herêma Mêrdînê hate belavkirin de weþiya. Ew þi‘r ji sê malikan/beytan pêk dihat. Malikek jê ev bû: Du mirin kirin mahne, rakirin ling Nisêbînê/Xewa sibê bela kirin, avêtin nav tirs û xwînê. Her wisa, beriya 12ê îlonê þi‘rên wî ji hêla paleyên tevrika pembû ve bi stiranî dihatin gotin. Wek:
Tevrik tevrik tevriko, tevriko
Ber tayê pembû xweþ biko, tevriko
Roja me jî hindiko, tevriko
Maldar bi qurbana mi ko, tevriko
Tevrik tevrik tevriko, tevriko
An,
Roja pala erzan e
Kufletê mal giran e
Mala te xera bibe maldar
Ma qey tu pê nizane!
Bi dû 12ê Îlonê de ew li welêt ma, þi‘rên wî di Berbang, Kurdistan Press, Nûdem, Çira, Pelîn û Rewþenê de hatin weþandin. Di sala 1992yê li navçeya Nisêbînê li ber deriyê mala xwe rastî êriþeke çekî bû. Birîndar rakirin Nexweþxaneya Zanîngeha Dîcleyê. Ji wê bûyerê de Arjen Arî li Amedê dijî.
Berhemên wî
Ramûsan min veþartin li geliyekî, Þi‘r, Avesta, 2000
Ev çiya rûspî ne, Þi‘r, Avesta, 2002
Destana Kawa, Weþanên Elma, 2003
Eroûtîka,Weþanên Lîs, Þi‘r, 2006
Bakûrê Helbestê / Antolojiya Helbesta Bakûr, Weþanên Yekîtiya Nivîskarên Kurd-Duhok, 2008
Þêrgele, Þi‘r, Avesta, 2008
Þêrgele
Arjen Arî
Þi’r
ISBN: 9789944382489
19.5x12, 64 rûpel
Avesta
