TUTTI FRUTTI KURDISTANICA

Hemû Mêw û Fêkiyên Kurdistanê

Home  |  Destpêk  |  Ana Sayfa

 

Zebeşên Hût ên Amîdayê (wêne 1952)

 

 

 

 

 

 

BÜTÜN HASTALIKLARA DEVA

İnsan vücudu saat gibi dakik ve içindeki organları da tıpkı bir değirmen gibi birbriyle uyumlu ve tam sinkronik bir şekilde çalışır. Vücudu ne kadar iyi beslersen o kadar iyi, o kadar sorunsuz, ve o kadar dayanıklı ve uzun ömürlü çalışır.
Ülkemizde yemek kültürü çok zengindir ve yemeklerimiz de son derece hoş ve lezzetlidir. Bilimsel verilere göre tam 8 bin yıldır tarihi Kürdistan yerlileri aş pişirme sanatı sahıbıdır. Ama bu yemeklerin çoğunun vücudumuzda ani açlık gidermekten fazla bir faydası yoktur çünkü bu yemeklerin bazıları kısa bir vadede bazıları da uzun vadede vücudumuzu yıpratır, vücudumuzun organlarında onarılmaz hasar ve yıkıntılara yol açar.

Oysa ülkemizde insan vücuduna mucizevi faydaları olan binbir türlü sebze ve meyveler yetişir. Zaten bunun için ülkemize Bereketli Hilal toprakları denir. Hatta ülkemiz, dünyanın HİÇBİR yerinde görülmemiş derecede bol ve mucizevi sağlık özelliği olan binbir türlü sebze ve meyve sunduğundan dolayı bu bereketli hilal toprakları içinde Kürdistan'ı oluşturan coğrafyaya Bereketli Altın Hilal Toprakları adını vermişlerdir. Kürdistan'da yetişen sebze ve meyvelerin son derece şifalı olmaları yanısıra yine bu topraklarda dünyanın hiçbir yerinde görülmeyen yılda dört defa mahsul elde etme imkanı vardır. Kısacası Kürdistan yeryüzünün cennetidir. Zaten tarihte ''Tanrı'nın Ülkesi Kürdistan'' olarak sıfatlandırılmıştır.

Şimdi yine konuya dönelim. Hoş, lezetli ama faydadan çok ZARAR VEREN yemeklere rağbeti azaltın. Çok şımarık bir yemek kültürümüz de vardır. Her yemek faslında tam bir ziyafet çekeriz bu faydasız yemeklerle. Hoş olmasına hoş ama boş, hatta zararlı..

Oysa alternatif yok değil. Alternatif: 'Whole Food' veya 'Cell Food' denilen yemek kültürüdür. Örneğin yukarıdaki resimlerde gördüğünüz bu yiyeceklerin hepsi bu 'WF' ve CF' listesinde mevcuttur. Liste oldukça uzundur. Yani hemen hemen HERŞEYİ yiyebilirsiniz, sadece bazıları çok kısa bir vadede ve bazıları da uzun bir vadade adamı öldüren elle hazırlanan (processed food) yiyecekler dışında..

Zararlı yiyeceklerin adları bir elin parmaklarıyla sayılacak kadar az olduğu için buraya yazıyorum:

Hayvani besinler (asla yeme)
Yağ (zeytin yağı dahil, bütün yağ çeşitleri asla yeme)
Beyaz ekmek (yeme)
Şeker (asla yeme)
Tuz (aşırı miktarda yeme)
Proseslendirilmiş yiyecek ve içecekler (asla yeme)
Konserve yiyecekler (asla yeme)

Eski zararlı yemek kültürünü terketmek ve bu yeni, çok faydalı, çok sağlıklı ve hatta çok uzun yaşamanıza yol açan yemek kültürüne ulaşmak kolay değil ama İMKANSIZ DA DEĞİLDİR.

Mitolojilerde eski insanların yüzlerce yıl yaşadıkları söyleniyor. Bunun doğru olduğu bilgilerine yavaş yavaş ulaşıyoruz bugün. Bu zararlı yemek kültürü insanların Tarım Devrimi'nden sonra, yani yerleşik hayata geçtikten sonra alıştıkları insana acil açlık gidermekten başka hastalıksız, sağlıksız ve uzun yaşamak açısından fazla bir faydası olmayan ve bu açıdan bakıldığında hatta ''zararlı'' olan bir kültürdür. İnsan vücüdü yüzlerce yıl yaşama kapasitesine sahipken bu yiyeceklerden ötürü en fazla 100 sene yaşayabiliyor adam! Tarım devriminden önceki insanlar toplayıcı idiler ve ellerindeki silahlar çok iptidai olduğu için de sürekli hayvan avlayamadıklarından dolayı besin kaynaklarının en az 4/3'ü sebze, meyve ve diğer Whole Food çeşitleri idi. Bunun için yüzlerce sene yaşamış oldukları ihtimali mümkün görünüyor.

Avrupa'da, sözünü ettiğim yeni yemek kültürü WP & CP ile beslenenler, eski zararlı yemek kültürü ile beslendikleri için metabolizma sistemi iflas etmiş olan insanlara KENDİ DIŞKILARINI SATIYORLAR. Evet yanlış duymadınız. Bu yeni kültürle beslenen insanların dışkıları metabolizma sistemi iflas etmiş eski kültüre göre beslenen insanlar için tablet yapılarak günde üç defa bu hastalara hap şeklinde yediriyorlar.

Eski yemek kültürü ve alışkanlıklarını terk edip yeni yemek kültürü ve alışkanlığı edinmek kolay bir iş değildir. Bunun toplum ve şahıs nezdinde olmak üzere iki temel etmeni söz konusudur.

Bir: Toplumsal ve ferdi imkanların kıtlığı ve bolluğuna bağlı olan bir şey.
İki: Ferdin eski alışkanlığı terk etme ve yeni alışkanlıklar edinme yeteneğine bağlı olan bir şey.

07.11.2020


Goran Candan

 

 

 

 

 

 

Qeysiyên Meletiyê

 

 

 

 

 

 

 

Qeysiyên Meletiyê

 

 

 

 

 

 

 

Tiriyên Þerabî (ev cûre tirî, her tenê li Kurdistanê çêdibe. Xwedî dewlemendtirîn aroma ye)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Henarên Zîvzikê, Sêrt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Qeysiyên Meletiyê

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EDESSA - RUHA ÎSOT

Dried Chilli - Isot Edessa - Urfa - Kurdish Black Chilli Flakes


 

Truly a one-of-a-kind chilli flakes.

This singular black chilli is surprising for its gentle heat, fruity taste and its chocolate undertones. Makes a wonderful garnish and is eye catching when sprinkled on food. Cultivated by Kurds, the isot, Kurdish black pepper is prepared in a time honoured method. Isot begins as a red, sweet pepper with mild heat, which is later dried partially in the sun. It is then covered with tarps and left to ferment and oxidize under the autumn sun. When nearly blackened, the chilli is left to dry in the air.

The dried chile is then crushed into flakes, which are preserved by adding oil and a pinch of salt. Its fragrance is amazing! Add liberal doses to most any dish: roasted potatoes, grilled meats, soups as a garnish, or a basic tomato sauce.

Edessa - Urfa chilli flakes, or isot biber, are a unique roasted paprika with an intense purple colour. The spice is made from paprika peppers, which are slow dried in an oven. It has a warm, rounded, smoky spice flavour, with hint of citrus. Edessa - Urfa chilli flakes or isot biber is most famously used in çig köfte, heavily spiced patties made from raw mincemeat and bulgur wheat, and lahmacun, a baked flat bread made with meat. To use, sprinkle over salads, halloumi sallads, egg, fish, chicken and meat.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kürdçe SOT: ateş, yakan.
Kürdçe SOTEMENİ: yakıt, yakacak
Kürdçe DISOTE: yanıyor
Kürdçe SOTANDÎ: yanık, yanmış
> Kürdçe ÎSOT: yakıcı, yakan (acılı sebze)

 

Biber eskiden yoktu.
Biberi, domates ve patates gibi, hindi dediğimiz kümes hayvanı gibi, Amerika'nın keşfinden sonra tanıdık.

Ama YAKMAK anlamına gelen "SOT" proto Kürdçe'den gelen eski bir kök kelimedir. < hîsot.

Domates biber ve patatesle tanışmamız en fazla 150 yıldır.

Yunanlılar Patatesi bağımsızlıktan sonra yani 1830 larda ilk kez ektiler.

Osmanlıya domates Balkan Savaşında gelen mültecilerle ilk kez Avrupa'dan girdi. Yani 1912-1913'ten den sonra.

Sonuçta Hz. Musa da, Hz. İsa da, Hz. Muhammed de patates, domates, biber, hindi görmemiş ve yememişlerdi.

AKP'li tüm IŞİD eğilimli "müslümanların" Bundan böyle domates patates, biber ve hindi eti yememeleri gerek. Çünkü Paygamberler bunları yememiş.

**
Ayrıca Kürd ve Kürdçe düşmanı Ermeni dilbilimcisinin de Kürdçe'ye saldırılarını durdurması gerek.

Kürdçe'deki SOT ve SOTIN kelimeleri île akraba (aynı kökten) gelen Fransızca sauter kelimesidir. Anlamı "atlamak", "zıplamak'tır".

Sıcak bir taşa veya ağustosta sıcak kuma basan birinin atlayıp zıplaması gibi. Veya sıcak yağın içine konan ve YAKILAN soğan parçacıklarının tavada atlayıp sıçraması gibi..


Bugün bu kelime ahçılıkta kullanılır.
"sote etmek" Yunanca'da da kullanılır. Çağdaş Yunanc'ada soğanı veya eti yağda hafif yakma işlemine SOTE , ???? denir. > SOTARO, ?o???? fiili burdan türetilmiş. Ve Yunanlı dilbilimciler bu kelimenin Fransızca olduğunu yazarlar. Kökü Latince olan bu kelimenin Fransızca'da SAUTER olduğunu yazarlar.

İlginç olan Fransızca sözlükler ise, bu kelimenin AKAD kökenli bir kelime olduğunu yazarlar. Yani Fransızca değildir derler. Ve Latince saltare olduğunu yazarlar. Bakınız Fransızca'nın Tarihi Ekonomik Sözlüğü, sayfa 896. LAROUSSE yayını. 2001.

Bu kelime Latince ve Fransızca'da henüz türk denen bir kavmin varlığının bilinmediği bir dönemde yazılıdır.

Sevan Nişanyan'ın Kürd düşmanlığı bu kelimeyi KÜRDCE DEĞİL DE TÜRKÇE'DİR biçiminde yazmasına neden oldu..

Kürd dilini ve tarihini inkar kemalizmdir. (Ali Karduxos)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 




Li gor lêkolînên DNAyê Koka Dara ZEYTÛNê Li Roavayê Kurdistanê ye

PHYLOGEOGRAPHY AND DOMESTICATION OF THE OLIVE TREE
The British Royal Journal of Bilological Sciences


AFRÎN - Bajarê bereket û Têzayîn



 

 

 

 

 

 

 

 

KURDAX - Efrîn

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Fisteqên Sêrtê

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bitlis

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Xazrîng Mizêleq

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tûreş

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zebeşên Diyarbekrê

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Qeysiyê Meletiyê

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kurdistan - Garden or Eden

Ta Kürdistan'ın güney sınırı olan Bağdat yakınlarındaki Hamrin Dağı'na kadar toprak böyle kırmızıdır.
Kırmızı Kürdistan toprağı Bereketli Hilal Coğrafyasıdır (Fertile Crescent) ve Bereketli Hilal'in Kuzey Doğusu olan
Diyarbekir, Ruha ve Merdin kürd şehirleri'ne tarihçiler ve arkeologlar: Bereketli Altın Hilal (Golden Fertile Crescent)
adını veriyorlar. Çünkü Bereketli Altın Hilal'de uygarlık başladı. Bereketli Altın Hilal'de yılda dört defa ekili mahsul kaldırılır.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pûng

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sun dried tomatos

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Masiyê Çemê PIRDÊ [Altun Kupri].. - Başûrê Kurdistanê

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Seranserê erda Kurdistanê çem û kanî û robar e

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tûreş

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sun dried tomatos Kurdistan Diyarbekir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aba Zêr

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   
   

 

 

 

 

 

 

 

 

Henar-î Helebce

 

 

 

 

   
   

 

 

 

 

 

 

Mihrîcan-î Henar-î Helebce

 

 

 

 

   
   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   
   

 

 

 

 

 



Tiriyên şerabî yên ji rezê Sidîq Guneş ji deşta Erxeniyê

 

 

 

 

 

 

 

 

30 Agustos 1934 Son Posta

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



En glad kurdisk odlare 2021
Årets skörd är enorm, igen ..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1800'lerde Diyarbekir karpuzunu anlatan yabancı bir gazete haberi

 

 

 

 

 

 

 

KURDISH DRIED FRUITS

KURDISH FOOD

AMAZING NATURE OF KURDISTAN

PARAISO TERENAL - KURDISTAN

 

 

FAUNA & FLORA OF KURDISTAN

 

 

 


Foundation For Kurdish Library & Museum