OSMAN SEBRÎ

APO

05.01.1905, Kexta-Semsûr   |   11.10.1993, Þam

Home  |  Destpêk  |  Ana Sayfa

 

 

 

Kürd siyasetçisi ve þairi Osman Sabri, 1925 Þeyh Said Direniþi'nden sonra Güneybatý Kürdistan'a geçti. Hayatý mücadele ile doludur. Aðrý direniþine de katýlmak istemiþti, ama olmamýþtý. Ýngilizler O'nu 1935'te Musul'da tutuklayýp Afrika'nýn doðu sahilinde bulunan Madagaskar adasýna sürgün ettiler. Osman Sebri orada bir yýl zýndanda tutuldu. Hayatý boyunca 18 defa tutuklanýp hapsedildiði bilinir. Bedirxani'lerin çýkardýðý bütün yayýnlarda yazý ve þiirleri vardýr. Kitaplarýnýn ve þiirlerinin birçoðu merhum kürd siyasetçi Hemreþ Reþo tarafýndan yayýnlanmýþtýr. 1960'lý yýllarýn sonlarýnda Hemreþ Reþo ile birlikte gizlice Kuzey Kürdistan'a da geçmiþtir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

OSMAN SEBRÎ-APO



Qehreman û lehengên hemû miletan yên binavûdeng hene. Bêguman yên me kurdan jî bi hezaran hene û divê ku em wan yad bikin û rêza bîrewerî û doza wan ya pîroz bigirin. Mejû û hiþmendîya miletekî ancax bi vî awayî tên afirandin û xurt dibin.

Di dîroka me ya nêzîk da, gelek lehengên bêhempa û xwedîyên taybetmendîyên cihêreng ji nava me derketine. Em dikarin wan bi wêrekî, zanistî, fedekarî û gelek fezîletên cuda bi nav bikin. Bêþik ew hemû stêrên civaka me ne ku rêya me rohnî dikin. Dijminên kurdan bi fêlbazî dîrokek ji xwe ra afirandiye û bi qehremanên sexte ve dagirtine, bi wê jî nemane, gelek caran yên me jî dizîne û kirine malên xwe. Dîroka kurdan, dîroka leheng û qehremanên rasteqîn e û Osman Sebrî –Apo mînaka vê ya herî eþkere ye.
Leheng gelek caran bi cih û warên xwe ve, her weha bi kesayetî û serpêhatîyên xwe ve dibin mijarên vegotinan. Lê qalibekî welê ji bo nav û serpêhatîyên Osman Sebrîyî, bi tena serê xwe kêm e. Cih û warê wî, welatê wî Kurdistan bû. Kesayetîyek têra xwe welathez bû. Serpêhatiyên wî, dîroka xelkê kurd bû, ew ji bo Kurdistanê tekoþêr û fedekar bû. Jîyana Osman Sebrîyî ya þer û berxwedanê ji nîvqirnekî zêdetir e. Di vê tekoþînê da, ew her tim pêþevanek bû, lê li qada þerî ya herî germ da jî pêþmergeyek bû. Wî zû fam kiribû ku ev doz bêyî tevgereka siyasî dê çareser nebe, loma li kî derê tevgereka kurdî çêdibû, wî tavilê xwe digihandê û dibû neferekî wê.

Bêguman, mirov dikare hinek ji vê cehd û bawerîya wî ya kurdayetîyê, bi perwerde û serpêhatîya wî ya malbatî þirove bike: Di serîhildana 1925an da, du apên wî -Þukrî û Nûrî- tên dardekirin û dibin þehîdên Kurdistanê. Lê em dibînin ku agirê di nava wî da, ji bo kurd û Kurdistanê bi demê ra her gurtir bûye. Bi dehan caran zindankirin û sirgûna bi dehan caran jî nikaribû rê li ber wî bigirta, lewra wî her carê xwe digihand Kurdistanê û karê kurdayetîyê. Girava Madagaskar û Okyanûsê jî nikarîbû ew rawestanda.

Pêþevanîya Osman Sebrîyî, ne bi tenê di xebatên sîyasî da bû. Hê di despêkê da, wî xwe gihand Mîr Celadet Bedirxanî û bû þagirdê wî û her weha nivîskarekî kovara Hawarê. Dr N. Zaza di 12.3.1980yî da behs dike, bê kurdînas Thomas Bois di pirtûka xwe ya ”Connaissance des Kurdes” (naskirina Kurdan) da, pesnê awayê nivîsîna Osman Sebrîyî çawa dide û kêfa xwe çawa ji çîrokên wî yên li ser nêçîr û nêçîrvanan tîne.

Bêþik xebata wî ya bêwestan û ev piralîya wî ji nifþekî ra bûn kanîyeka îlhamê û bi hezaran law û keçên kurd li ber sirûd û helbestên wî bi kurdayetîya xwe ve hisîyan.

Dijminên kurdan her tim jê tirsîyane û tu caran hedan nedana wî. Gava dijmina ew di payîza temenê wî da, ew xist zindanê, wî rewþa xwe bi van rêzikan ji dîrokê ra nivîsî:
Dawî vewestîm wa bûm kalemêr
Zindan ji bo min wekî rikeha þêran 7.3.1972

Osman Sebrî hê di destpêkê da, bandora asîmîlasyonê didît û ji ber vê jî girîngîyeka mezin dida xwendin û nivisîna zimanê xwe. Lewra ku navê berhevoka helbestên xwe ”Gotinin Xav Nepijîn bê tav” datîne û sedema wê jî welê destnîþan dide: …Lê gelek mixabin ku nehiþtin ro serê me keve û em ji hemî mafên siyasî, civakî û zanistî bêpar hêlane. Ji ber vê ye ku min jî nivîsarên xwe holê bi nav kirin GOTINÊN XAV NEPIJÎN BÊ TAV 1.8.1977
Îro bi rehetî em dikarin bibêjin ku bawerîyên wî li nava xelkê kurd, li tevahîya Kurdistanê havên girtiye û geþtir bûye. GOTINÊN wî pijîya ne, lewra ew û yên nola wî TAVÊN me bi xwe ne.

Bi navê Komeleya Nivîskarên Kurd li Swêdê, di roja bîrewerî û yadkirina Osman Sebrîyî da, hezar silav li gîyanê wî yê pak be.

Gîyanê wî her þad be!

M.Alî Kut

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

"Newroz: Îsal hin hevalên hêja xwestibûn ku wek birayên xwe kurdên Îraq û Îranê, li ser rêzana bav û kalan biderkevin çolê û cejna xwe bi kêf û þahî, dîlan û govend bikin. Heye ku ev cara pêþîn e, hin kurd ji Sûriyê cejna Newrozê vedijînin. Roja cejnê em birrek heval di geliyê Bedera de li qehweke havîngeh civîn û me cejna xwe bi xweþî kir. Ji ber ku nîrê em tê de, ne ew çend çak bû, hevalan roja cejnê minasib ne dîtin ku gotar û xweþxan bêne xwendin. Me tenê cejna xwe bi lîz û govend, peyv û sitiran derbas kir. Ev xweþxana han ji bo ku di cejnê de bixwînim, min nivîsî bû, heke di cejnê de me nexwend, em dikarin di vê kitêboka han de pêþkêþî xwendevanên xwe bikin"
Osman Sebrî, Þam 21-3-1957

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Feleka bêbext þikand darê min
Nema kes rûniþtî li ber arê min
Ji du hezar sal hey bi îro
Azadî nema di nav warê min
Zorkerên bêbav bi fend û xapan
Di ber hev xistin dost û yarê min
Qenc û çakên min tev dane kuþtin
Qelandin riça karguzarê min
Serek û rêber di welêt neman
Li erdê hiþtin koç û barê min
Ji hev perçe bû Kurdistana gewr
Ket nava destê çar neyarê min
Kirine guneh bi kurdî peyvîn
Wan divê rakin ziman, zarê min
Dewlemendê min hate þêlandin
Ji welêt derket tev zîvarê min
Ew kesên ku xwe mezin dinasîn
Roja teng nebûn bendewarê min
Çend heb ji wana mabûn di meydan
îro tev revîn ji ber barê min
Hinek ji wana bê þerm û fihêt
Bi destê neyar bûn sîmsarê min!..
Dixwazin îro bi hîzebûnî
Bi derxin kurdan ji ber karê min
Qirakê, tot û tund ketin warê min
Koleyên kolî kolîdarê min!..
Ji xeynî felek min hene neyar
Li dora welêt bûne çarnikar.

Osman Sebrî

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Osman Sebrî- Apo, Qedrî Can

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

by Rebwar K. Tahir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Osman Sebrî li zindana Þamê, 1960 1971
- In in Damascus Prison 1960 -1971

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Osman Sebrî tevî malbata xwe

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Apo Osman Sebrî û kurê wî Dr Hoþeng Sebrî 28/7/1964

 

 

 

 

 

Osman Sebrî di gel xanima xwe

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Peykera Osman Sebrî li Qamîþlo

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

APO gava kal e

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

BERHEMÊN APO (Osman Sebrî)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

BIHAR

Gava dinê dibe Bihar,
Dibiþkivin devî û dar.
Zozan têne guhartin zû,
Mîna cilên bûkên di nû.

Nêrgiz, sosin, kulîlk û gul,
Direvînin xeman ji dil.
Dinya dibe wek gola þîn,
Çîçek didin sed rengî bîn.

Xasma siban beirbangê zû,
Tev radibin ew teyr û tû.
Vêk re dikin þahî û saz,
Hiþyar dibin Hulîlk û Baz.

Bilbil dibe dengbêjê wan,
Dike qîrîn ji dil û can.
Pîroz dikin rojên di hev,
Hîn xweþtir e biharê þev...

Ji Elifbêya Kurdî 1954

Osman Sebrî

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Heger hûn bixwazin mêrxasekî nas bikin...

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hemreþ Reþo & Apo

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Apo & Konê Reş

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KÛRDÊ BIÇÛK

Ez kurdekî biçûk im
Welatê xwe azad kim
Gelê min ê bextereþ
Lîwana wî sipartin
Wan kesana xwe firot
Serdariya gelê kurd
Ji lewre em daketin
Wekî þêrê birîndar
Lê zor sipas bo yezdan
Ne wek berê xewar e
Di qada þêr jêhatî
Li pêþberê cîhanê
Bi vê serdestiya han
Teqez ji bo me dê bêt
Ji bone rojek welê
Da hilgirin tivingê
Dema çîçkî mezin bim
Her çi ya kirin divê
Armanca me serxwebûn
Di nava van çend salan
Divêt bibim þoreþvan
Di wê rê de bibim can
Birîndar bû wekî þêr
Destên hinek qelsemêr
Bi nîþan û meaþan
Ketibû destê paþan
Gelek bindest û reben
Ji rovî re dibe ken
Gelê min dibe hiþyar
Tê radibin hin serder
Dijminê me revandin
Çavên wan baþ þikandin
Îro em serbilind bilind in
Pêþendeyek qenc û rind
Xwe pêk tînin bêguman
Biçin nik þêrê Barzan
Gelek tiþtan dikanim
Di îro de dizanim
Min bawarî bi yezdan
Divê çêbe Kurdistan.

Osman Sebrî

15-1-1968

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Di gel Celîlê Celîl

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Apê Osman Sebrî û xanima wî Þadiye Xanim

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zarok serdana apê xwe dikin ..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

CEGERXWÎN

SHEYX SAÎD
BEDIR KHANS


PESHEWA GHAZI
MUSTAFA BARZANI
SHEIKH MAHMOUD BARZANJI

ABDURAHMAN QASEMLO

GALERY

 

 

KURDISH AUTHORS

 

 


Foundation For Kurdish Library & Museum