Ger dixwazî tu rabî,
Weke şêr û gura bî
Dijmin tu zû dişkênî
Eger tu wek bira bî

Seydayê Nemir Cegerxwîn (1903-1984)

(Gora Wî bihuşt be seydayê Cegerxwîn çi xweş bersiva biratiya qelp a musulmanetiya dagîrkerên ÎSLAMÎST ên TURK-ARAB & PARS'a daye')

________

BAKIN barışın ve özgürlüğün ölümsüz şairi Cegerxwin SAHTE BARIŞ HAVARİLERİ ve SAHTE MÜSLÜMAN KARDEŞLİĞİ konusunda tarini bilmeyen kürdlere NE NASİHATLER ETMİŞ:

Kürd millî şairi Cegerxwîn bu yukarıdaki dörtlükte diyor ki:

Eğer köleliğe başkaldırmak istiyorsan
Aslanlar ve kurtlar gibi cesur olmalısın
Düşman seni çabuk alt eder
Eğer sen düşmanına kardeş diyorsan

Çocuk katili igalci İSLAMO-FAŞİST TURK-ARAB / PARS işgalcilerimizle, bu insan müsveddeleriyle kardeş olmayın! Onların kardeşlikleri sahtedir. İşgalci türklerin lideri Erdolf, bir eliyle kürd bebelerini boğazlarken diğer kanlı eliyle de sizin elinizi avucunun içine alarak ve gözlerinizin içine bakarak 'Diyarbekir kürdlerin şehri değildir' diyerek, bu inkar ve saldırıyı açık bir şekilde, sizin gözünüzün içine baka baka yaptığı halde, siz Kürdistan'ın başkenti Diyarbekir'de, binlerce kürdün gözü önünde yine bu sahtekarlarla 'yaşasın kardeşlik' sloganını attınız!? Alın size Cegexwîn'in sahte kardeşlere verdiği cevabı gözünüzün içine sokun ve biraz akıllanın! Kürd kürdün elini-belini tutsun artık!

Lo lo Pismamo

Lo lo PismamoTu çima deng na kî
Serê xwe carek bilind ra na kî
Leşkerê dijmin li çiyayê jor in
Weke xweşmêra j’hev bela na kî

Lo lo Pismamo dizanim xweşmêr î
Pismamê Rustem yan Egîd Şêr î
Roja halanê, roja lêdanê
Mêr û gernas î dotmam bi gorî

Lo lo Pismamo haya Te j’Te be
Çarika min a reş li serê Te be
Roja lêdanê li ber meydanê
Kuştin tim hebe, reva Te ne be

Şalê Xerzanî rabe li xwe ke
L’pişta xwe girêde rext û fişek e
Pismamê min î, dotmama Te me
Ji Te re kil daye çavê belek e

Kurdistanê Kurdistan

Kurdistanê Kurdistan
Baxçê gulan, derdê dilan
Îro maye l'bin destan
Barê giran li ser milan
[dîsgotin]

Kurdistana bilind e
Hemî bajar û gund e
Herçi kesê te bixwaze
Divê canê xwe bi te de

Kurdistana pirr xweş e
Xweş Dicle û Nerdoş e
Namûs di sere wî nîn e
Ê te herzan bifroşe


Kurdistana hilmişt e
Ji zêr û gewher mişt e
Em li ber der dergevan
Dijmin têda runiştiye.

Miştî jî petrol û zêr
Dijmin dixwin xêr û bêr
Runiştî textê Kohreş
Li ser taca Erdê Şêr

Kürdistan a pirr zengin
Şax û baxên te rengin
Ne ez têne, le tev kurd
Ji derdê te Cegerxwîn

______

Gulîstan
Vê helbesta Seyda Cegerxwîn wek stran xwendiye

Dîwana Yekê, (1940'ies)

Sewra Azadî (1954)

Reşiwê Darê (1956)

Cîm û Gulperî

Salar û Mîdya

TARÎXA KURDISTANÊ 1 (1985)

TARÎXA KURDISTANÊ 2 (1987)

TARÎXA KURDISTANÊ 3 (1999)

FOLKLORA KURDÎ (1988)

JÎNENÎGARIYA MIN (1995)

Kî ne em?

Hêvî

Şefaq

Ronak

Aştî

Zend Avesta

Sewra Azadî

Reşoyê Darê

Cîm û Gulperî

Reşoyê Darê

Kî ne em?

Cegerxwîn - Sewra Azadi
2002

Cegerxwîn - Astî
2002

Cegerxwîn - Serefnameya Menzûm
2002

Cîgerxwînê Çîroknivîs - Heyderê Omer (Lêkolîn 2003)

Der Kurdische Dichter - Djagarchun
Gundi

Li ser riya Cegerxwîn - Gundî
Stockholm, 1986

KÎ ME EZ?

Kî me ez? (Kimim ben?)
Cotkar û karker (Çiftçi ve işçi),
Gundî û rêncber (Köylü ve emekçi),
Hemû proleter (Tümden proleterdir)
Gelê Kurdistan (Kürdistan Halkı).
Şoreş û volqan (Devrim ve volkan)
Tev dînamêt in (Tümü dinamittir)
Agir û pêt in (Ateş ve alevdir)
Sor in wek etûn, (Köz gibi kızıl).
Agir giha qepsûn (Alev kapsüle ulaştı)
Gava biteqin (Patladığı an)
Dinya dihejî (Dünya sarsılır).
Ev pêt û agir (Bu alev ve ateş)
Dijmin dikujî (Düşmanı öldürür).
Kî me ez? (Kimim ben?)
Hey hey hey hey kî me ez? (Hey Hey Hey Hey Kimim Ben?)
Em in rojhilat, (Biziz Doğu'yuz..)
Tev birc û kelat. (Hep burç ve hisar)
Tev bajar û gund (Hep şehir ve köy).
Tev zinar û lat. (Hep yamaç ve kayalıktar)
Ji destê dijmin: (Düşmanın elinden):
Dijminê xwînxwar,(Kan içici düşmanın),
Xurt û koledar (Güçlü ve köleci),
Ji rom, ji fireng, (türklerin ve frenkelerin)
Di rojên pir teng, (Çok dar günlerde),
Bi kûştin û ceng.(Ölümlerde ve savaşlada).
Parast, parast (Koruduk, koruduk).
Parast me ev rojhilat (Koruduk biz bu Doğu’yu)
Kî me ez? (Kimim ben?)
Hey hey hey hey kî me ez? (Hey Hey Hey Hey Kimim ben?)
Kî me ez? (Kî me ez?)
Gelê serfiraz (Onurlu bir halk)
Dijminê dijmin (Düşmanın düşmanı,)
Dostê aştîxwaz (Barışseverin dostu)
Em xweş mirov in, (Biz iyi insanlarız),
Ne hirç û hov in (Ayı ve yabani değil)
Lê çibkim bê şer (Fakat; ne yapayım savaşsız)
Dijmin naçî der.(Düşman çıkmıyor dışarı)
Bav û kalê me** Atalarımız dedelerimiz,
Dijîn tev serbest, (Serbestçe yaşıyorlardı)
Naxwazin bijîm (İstemezler yaşamamı)
Ta ebed bindest (Ebede kadar esi).
Kî me ez? (Kimim ben?)
Hey hey hey hey kî me ez? (Hey Hey Hey Hey Kimim ben?)
Em in ew kurdê serhişk û hesin (Biziz o demir ve sertbaşlı)
Îro jî dijmin ji me ditirsin (Bugün de düşmanlar bizden korkuyor.)
Bîna barûdê (Barudun kokusu)
Kete pozê min (Düştü burnuma)
Dixwazim hawîr,(Dört bir yana istiyorum)
Biteqim ji bin,(Dibinden patlayayım.)
Dîsa wek mêra, (Yine adamlar gibi)
Bikevin çiya.(Dağlara çıkalım.)
Naxwazim bimrim, (Ölmek istemiyorum),
Dixwazim bigrim.(Tutmak istiyorum)
Kurdistana xwe (Kürdistanımı)…
Axa Mîdîya,(Medya toprağını)
Kî me ez? (Kimim ben?)
Hey hey hey hey kî me ez? (Hey Hey Hey Hey Kimim ben?)
Em in ew kardox xaldî yê kevnar (Karduklar biziz, o eski urartular)
Em in ew mîtan, nayrî û sobar. (Mitanîler, nairi ve subariler biziz)
Em in ew lolo,(O lullubiler biziz)
Kardox û gudî,** Karduklar ve gutiler!
Em in Mad û Goş,(Medler ve Guşlar biziz)
Horî û Gutî.(Hurrî ve Guti)
Em in kurmanc û kelhor, lor û gor,(Kurmanç, Kelhor, Loran ve Goran biziz)
Em in, em kurd in li jêr û li jor (Biziz, yukarıdakiler ve aşağıdakiler, kürdler biziz)
Çend hezar salin (Kaç bin yıldır)
Kurdistana me (Kürdistanımız)
Perçe perçe ma (Parça parça kaldı)
Bindestê dijmin! (Düşman esaretinde)
Îro ji lor û kelhor û kurmanc (Bugün de loran, kelhor ve kurmançlar)
Ji dest xwe berdan ew text û ew tac (Ellerindeki tahtı ve tacı yitirmişler)
Hinek bûn axa, hinek jên bûn beg (Kimileri ağa olmuş, kimileri bey)
Hinek jên bûne cahşê jardara (Bazısı da acı çektirenlerin sıpası olmuş).
Kurdistan firot wan tev neyaran (Kürdistanı düşmanlara satmışlar onlar)
Bûne mezhebdar,(Mezhepçi olmuşlar)
Bûne olperest, (Dinci olmuşlar)
Bûne paşverû, bi tizbî û xişt (Gerici olmuşlar, tesbihli ve çubuklu)
Ta ku dijmin şikand li me ser û pişt (Ta ki düşman belimizi kırana kadar)
Me dan bin lingan dewlet û hebûn (Devletimizi, varlığımızı ayaklar altına alana kadar)
Bûn dijminê hev perçe perçe bûn (Biri birlerinin düşmanı olup parça parça olmuşlar)…
Ta ku kurdistan, (Ta ki Kürdistan)
Ta ku kurdistan (Ta ki Kürdistan)
Jar û perîşan (Zavallı ve perişan)
Ket e bin destan! (Esir düşene kadar),
Ketin xewê, ketin xewê (Uykuya daldılar, uykuya daldılar)
Ketin xewa zilm û zorê (Zulüm ve zorbalığın uykusuna daldırlar)
Ketin xewa bindestiyê (Esaret uykusuna daldılar).
Raketin, raketin…(Uyudular, uyudular…)
Yekcaran serê xwe rakirin (Bazı kereler başlarını kaldırdılar)
Lê dijmin serî zû jêkirin (Fakat düşman ivedilikle kellelerini kesti)
Yek carna serê xwe bi hêz rakirin (Bir kez de başlarını daha güçlü kaldırdılar)
Lê dijmin serî zû jêkirin (Fakat düşman ivedilikle kellelerini kesti)
Lê li vî xakî, li vî erdî (Ama bu vatana, bu toprağa)
tovên jiyanê hatiye çandin (Yaşam tohumları ekilmiştir)
Ev erdê jiyanê ye (Bu yaşam toprağıdır)
Germ dibe, sar dibe (Isınıyor… soğuyor…)
Dikele, dikele, dipişiqîne (Kaynıyor, kaynıyor fokurduyor)
Brûskê tavê tavan hiltîne (Şimşekler çaktırıyor, güneşler doğuruyor)
Ronahî dike rojê li welat hiltîne (Güneşi aydınlığını vatan toprağı üzerinde doğuruyor).
Her wekên kawa li ser xwe pêk tîne (Her defasında Kawa gibi kendini yeniden donantıyor.)
Niştimanperweran diwelidîne (Yutseverler doğuruyor.).
Em in ew gela (O halk biziz)
Belê em in ejdeha (Evet ejderha biziz)
Ji xewa dîlî (Esaret uykusundan)
Şiyar bûn niha (Uyandık şimdi)
Dixwazin wek mêr (İstiyoruz ki erkekçe)
Tev mejî û bêr (Tümden akılla ve emekle)
Rabin her wek şêr (Kalkın siz aslanlar gibi)
Serê xwe hildin (Başınızı kaldırın)
Çi serbilind in (Başınız ne diktir sizin)
Bi cîhan carek (Dünyaya bir kez)
Em bidin zanîn (Bildirmeliyiz)
Kurê guhderz û Ferhad û Rustem, (Guhderz, Ferhat ve Rüstem’in oğlu)
Kurê salar û şêrgoh û Deysem. (Salar, Şêrgoh ve Deysem’in oğlu)
Bejin bilind in (Yüksek boyludurlar)
Wek dêw bilind in (Dev gibi yüksektirler)
Em destdirêj in (Elimiz uzundur)
Serbest dibêjin (Serbestçe söylüyorlar).
Dixwazin bi lez (İstiyoruz tez elden)
Gavan bavêjin!** Adımlar atmanızı!
Kî me ez? (Kimim ben?)
Hey hey hey hey mî me ez? (Hey Hey Hey Hey Kimim Ben?)
Ne xwînxwar in em, aştîxwaz in em (Kan içici değiliz biz! Barışseveriz biz)
Serdarên bilind, gernas in herdem (Büyük komutan ve yiğidiz her zaman)
Em şer naxwazin,(Biz savaş istemiyoruz),
Divên wekhevî, (Eşitlik istiyoruz)
Em paş ve naçin, (Bundan kaçmıyoruz)
Lê dijmin direvî!** Fakat düşman kaçınıyor.
Divên bi şêwrê, lê ew qebûl nakî (Tartışalım diyoruz, onlar kabul etmiyor)
Divên biratî, lê ew qebûl nakî (Kardeşlik diyoruz; fakat onlar kabul etmiyor).
Bûye wek rûvî (Tilki gibi olmuşlar)
Li paş xwe nanêrî (Hiç arkalarına bakmıyorlar)
Kî me ez…(Kimim ben!
Gelo bavêm çi bikin? (Ya babam acaba ne yapalım?)
Naxwazin însanî (İnsanlık istemiyorlar)
Hêrîş bikin û bigrin Saldırın ve yakalayın)
Stû bişkînin (Boyunlarını kırın)
Ev pîsên mirdar (O pislik iğrençleri)
Ji nav me derxînin (İçimizden çıkarın.)
Ji bo mirovan em tev dost û yar (Bütün İnsanlar için biz tümden dost ve yârız)
Bijî kurdistan, bimrî koledar! (Yaşasın Kürdistan, kahrolsun köleciler)
Kî me ez? (Kimim ben?)

Ji xew şiyar bûm, qêrîn û halan
Gurmîn û nalîn, kuştin û talan
Min go: çi bûye? çi ye ev bazdan?
Dengek hate min, dengê perîşan
Dijmin, dijmin..
Dijmin kete Kurdistan... CÎGERXWÎN

Ew çi talan û çi ceng û pevçûn
Bila xweş bikin hemî cî û şûn
Hemî em mirov bibin wek bira
Cî nedin diza, rê nedin gura
Cîhan xweş bikin tev bax û bihişt
Ne şûr, ne xençer, ne derf û ne xişt

CEGERXWÎN

(Dîwana 6a, Şefaq)

________________________
Vad är det för kap och krig och bråk?
Bygg upp istället i varje vrå och prång!
Låt oss vi alla blir systrar och bröder
Hejda alla dessa bovar och vargar
Gör om världen till ett enda paradis
Inga vapen, inga kulthandlingar och rit

Poems of Cegerxwin

(Ur Diktsamling 6, Shefaq, gryning)

XWENDIN

Xwendin nebe kes naçe pêş
Peyda dibin pir derd û êş
Her dem di bin destê neyar
Em dê bidin xûkî û bêş

Herçî nexwendî nexwendî rêncber e
Yê ku bixwîne rêber e
Her dem di nav xan û sera
Serkar e ew yas serwer e

Xwendın dıvê hem pır Xebat
Bo milletê kurd û welat
Kurdno jı xew rabin hemû
Mızgîn lı we roja me hat

Cegerxwin