PRINCE
Dr KAMURAN ALÎ BEDIRXAN
1895 | 04.12.1978
Born 21 August 1895 in Constantinopel; died 6 December 1978 in Paris
Prince Dr Kamuran Ali Bedir Khan 1895-1978
Rûpelek ji Salnameya Roja Nû - 1944
The intellectual writer, poet, linguist University Lecturer (Sorbonne) The Kurdish Prince Dr Kamuran Ali Bedir Khan
- Exclusively all Kurdish nobles, princes - unlike the Turkish ruling classes - were well-educated scientists or intellectual writers and culturally creative individuals.
The Turks do not have noble families but only ruling classes which are newly rich through plunder. For example, through the holy war Jihad and invasion of Kurdistan they impounded, the Kurdish nobles' and the Greek and Armenian people's properties.
KAMÛRAN ALÎ BEDIRXAN
Kamûran Alî Bedirxan (1895-1978) rewþenbîr, nivîskar û rojnamenivîsê kurd e û yek ji kurên malbata mezin a kurdan; malbata Bedirxaniyan e. Kamiran Alî Bedirxan birayê Celadet û Sureyya ye. Li 21’ê tebaxa 1895‘an li Stenbolê hatiye dunyayê. Ew li Almanyayê doktoraya xwe ya hiqûqê kiriye. Paþê li Bêyrûdê bi cih bûye û li wir avûkatî kiriye. Ji bilî ku gelek nivîs û wergerên wî di kovara Hawarê de hatine weþandin, wî li sala 1943‘an li Bêyrûdê rojnameyên Roja Nû û Stêr derxistin. Kamiran Bedirxan li sala 1947‘an çûye Fransayê û li wir sazgeha lêkolînerî ya kurdî ava kiriye. Di wan deman de jî li Unîversîteya Sorbonê, li Parîsê dest bi hînkirina zimanê kurdî kiriye. Wî di mijarên cihê de, bi zimanên cihê zêdeyî sih kitêbî nivîsandine. Herçend kitêbên wî ên kurteçîrokan tunebin jî, wî kurteçîrok jî nivîsîsîne. Kamiran Bedirxanê ku hemû jiyana xwe dabû xebatên çand, ziman û edebiyata kurdî, di sala 1978’an de li Parîsê wefat kir. Kamiran Alî Bedir-Xan li salên 1940, dersên xwendina kurdî dida kurdên Lubnanê li zanîngeha (Layîk) ya bi nav û deng. Tevî beþdarbûnên wî di weþînên bernameyên kurdî yên Radyoya Rohelatê ya li Beyrûdê, liLibnanê hatibû damezrandin roja 5ê Adarê sala 1941ê. weþanên radyoyê her hefte 2 caran bû, roja çarþembê û roja înê. Kamiran çend pirtûkên xwe jî çap kiribû li çapxane ya Jozêf (Joseph) Selîm Seyqelî li taxa Sokak Al-Bulat.
Kamiran Alî Bedirxan sala 1970 serdanek li Kurdistana Baþûr kir û cihê xweþhatinê bû ji aliyê serok Mistefa Barzanî û her kesên ku di konfransa 8’an de ya PDK de beþdar bibûn. Gotara wî ya hêja di konfransê de, hêviya Kurdistaneke serbixwe xiste dilê giþtiya guhdêran. Kamiran Alî Bedirxan sala 1971’ê serdanekê li kurdên Beyrûdê li Lubnanê jî kir. Di vê seredanê de jî, li gel wezîrê kar û barên navxweyî yê Libnanê, Kemal Jumblat (yê ko ew bixwe kurd e) civiya. Bialîkariya Kamiran, Jumblat partiyeke kurdî ramyarî bi awayekî fermî pijirand, û destûra xebata ramiyarî da Kurdên Lubnanê.
BERHEMÊN WÎ
Langue kurde, Paris, 1953
Rêzimana Zimanê Kurdî, Paris, 1971
Türkce Izahli Kürtce Gramer, 1977/1986
Zimanê Kurd / Kürt Dili, Istanbul (bi Þivan, S.)
Proverbes Kurdes, Paris, 1936 (bi Lucie Paul-Marguerite)
Kolay Kürtçe – Pîrtûka ders, Weþanên Doz
Xwendina Kurdî Pirtûkxana Hawarê Hejmar 10 çapxana Tereqî Þam 1938
Dersên Þerîetê Pirtûkxana Hawarê Hejmar 12 çapxana Tereqî Þam 1938
“Azim ve ihlas, iman ve hararetle mütahassýs olan Kürdler, davalarýnýn hak ve adalet esaslarýna dayanmasýndan doðan bir vicdan rahatlýðýyla müsterih ve emindirler.”
Kamuran Bedirxan
(Serbestî Gazetesi, 1919)
| Pehîz e dil pehîz e Dinê tarî bi zîz e Pelên daran girîn in Cendekên wan birîn in Gul ne xwîn e bi xwîn e Wek birîna hevîn e Pelên daran li deþtê Qey eskerên þiketê-î Ezman reþ e bi ewr e Dinê herî bi cewr e Koçera min tu î bûk Badev î bazor û pûk Ne golik û ne berx ma Dinê sar e û serma Pehîz e dil pehîz e Dinê tarî bi zîz e Dinê berf e û ba ye Qey rondik û dua ye Dinê berf e û baran Tu deng naye ji Botan þirnex li kû ez li kû Ewrex li kû ez li kû Pehîz e dil pehîz e Dinê girîn û zîz e Ne kêvroþk û nêçîrvan Ne zozan û bêrîvan Ne mast û dew ne savar Dinê tarî û êvar Ne kon û ne xêwet ma Tinê sarî û serma Pehîz e dil pehîz e Dinê hêstir û zîz e Dinê tarî û dil sar Hemî bê dost û bê yar Zelam rûs in û rûs dar Rondik, girîn û hawar Girîn in her girîn in Can û kezeb birîn in Pehîz e dil pehîz e Dinê tarî bi zîz e Hawar (hejmar 13, 14 çileyê pêþî 1932) |
Bedir Khan Brothers, Prince Kamuran & Jaladat at Versaille Pallace
(Çavkaniyeke din: Li Hotêla Baron li Helebê 1928)
Dr Kamûran Alî Bedir Xan, civil
XWEDA” û “DÊ” Dibêjin ku di sala 1967an de konferansekî navdewletî li dor kevinbûn û watedariya zimanan, di Zankoya Sorbonê de hatiye lidarxistin, Mîr Dr. Kamîran Bedirxan bi du peyvên kurdî; (Xweda û Dê), beþdarî kiriye. Bi van herdu peyvan zimanê kurdî, bi zimanê fransî, ingilîzî, elmanî, erebî berhev kiriye û kevnbûn (dêrînbûn) û watedariya zimanê kurdî ji wan re daye nîþankirin.. Di encamê de teva baweriya xwe bi kevinbûna zimanê kurdî haniye. Konê Reþ
Prince Kamuran Ali Bedirxan At Sorbonne 1960
Dr Kamuran Ali Bedir Khan
Ne botî me, ne xerzî me
Xulamê axa Kurdistan;
Ne mîr im ez ne axa me,
peyayê dewleta kurdan
Dr Kamuran Ali Bedir Khan with his wife: W. K. and a friend: Shekho Hasan
Bedir Khan Brothers, Sureya, Jaladat & Kamuran
Dr Kamuran Ali Bedir Khan, Among the Kurds of Rojava-Western Kurdistan,late 1960'ies
Mam Hajar, Franso Herîrî, Barzani & Kamuran Bedirxan
Staying: Two Kurdish intellectuals from Cholig ("Bingol") Region, Northern Kurdistan
Sitting: Memduh Selim, Jaladat & Kamuran Badir Khan brothers
On feets: Sadiyê Talha & Yado Pascha
Kamiran Alî Bedirxan'ýn Herbert Oertel ile Almanca olarak kaleme aldýðý "Kürdistan Kartalý Yado" adlý romaný. Kitap Ýlhami Yazgan tarafýndan Almancadan çevrildi.
Kamiran Alî Bedirxan'ýn kaleme aldýðý Kürdistan Kartalý 1937 yýlýnda Almanya'da yayýmlanmýþtýr. Bedirxan, kitabýnda adý Kürt direniþ tarihine cesaret, yiðitlik ve özverinin simgesi olarak geçmiþ Yado'yu anlatmaktadýr. Almanca olarak yayýmlanmýþ ve Yado'nun etrafýnda geliþen olaylarý bir roman denemesiyle aktaran yazar, Yado'nun þahsýnda, Kürt halkýnýn özgürlük mücadelesini ele almaktadýr. "Kürdistan Kartalý" Kürt halkýný ve onun deðer yargýlarýný, iç iliþkilerini, kültürel dinamizmini ve özellikle de özgürlük azmini baþarýlý bir biçimde anlatýyor. Bu eserle Kamiran Alî Bedirxan, ortaya estetik ve içerik açýdan yetkin bir ürün koymayý ve Yado'yu Kürt edebiyatýna kazandýrmayý baþarmýþtýr. Bu vesileyle hem yazarý, hem de romanýnda yeniden yarattýðý Yado'yu saygýyla anýyoruz.
(Avesta Tanýtým Bülteninden)
Baský Yýlý: 2014
Ýlk Baský Yýlý : 2014
Sayfa Sayýsý : 168
Mîr Kamûran Alî Bedirxan almanca yazdýðý siirlerini 1935 yýlýnda Berlin’de “Der Schnee Des Lichtes“ta yayýnladý. “Heimat” yani Anavatan adlý bu þiir söz konusu kitapta yayýnlanmýþtýr.
Yine bilindigi Mîr Kamûran Alî Bedirxan 1937 yýlýnda „Der Adler von Kurdistan“ adlý romanýný Postdam'da yayýnladý.
Rojnameya Roja Nû & Mîr Dr. Kamîran Bedirxan
Roja Nû, rojnameyeke hefteyî ya siyasî bû; xwedî û berpirsiyarê wê Mîr Dr. Kamîran Alî Bedrxan bû. Cih û warê çapa wê wek ku li ser hatiye nivîsandin: Libnan - Beyrût bû.
Ev rojname di roja 3ê gulana 1943an de li Beyrûtê hatiye weþandin, 73 hejmar jê hatine çapkirin, hejmara dawî (73), di 27ê gulana 1946an de hatiye çap û belavkirin.
Rojnameya Roja Nû bi zimanê kurdî û frransizî dihat weþandin, ji 4 rûpelan pêk dihat 3ê rûpel bi kurdî bûn û yek bi Firansîzî bû, ji hejmara 49an û pê ve hejmarek bi kurdî û yek bi frransizî hatiye weþandin.
Tevî ku Roja Nû rojnameyeke siyasî bû, belê gelekî guh daye filoklor û çanda kurdî, mirov dikare navê hin nîvîskarên wê yên beþê kurdî diyar bike ji bilî navê xwedîyê wê Dr. Kamîran Alî Bedirxan, ew jî ev bûn:
Mîr Celadet Alî Bedirxan, Osman Sebrî, Cegerxwîn, Hesen Hiþyar, Qedrî Can, Ehmed Namî, Mistefa Ehmed Botî..
Di hejmara pêþî, Mîrê Kurd Celadet Alî Bedirxan, wiha nivîsandiye:
"Di jiyana miletan de, merheleyin hene, û milletê Ko bixwaze bigihe tekûzî û medenîyetê û wan li xwe bike jêra divêt, bide riya wan merheleyan û bi wan re derbas bibe.
Belê daxwaz ev e, lê tiþtê hazir û mewcûd bi awakî din e û <Silav li sifra hazire>. Berî 300 salî Ehmedê Xanî nav di milletê xwe de dida û digot:
Enwa´î milet xudan kitêb in
Kurmanc bi tenê dibê Hesêb in
Herçî Evdilqadirê Koyî di pey Xanî re û berî 50- 60 salî, gava temaþa dinyayê dikir û didît ko her tiþtên dinyayê guhêrîne,
û ji xwendinê re awayîne nû çêbûne û bi tenê bi xwendina medresan, berê kurdan naçe serî, dinalî û digot:
Le dewrî ême roman û cerîde
Eger çî meqsed e zimanî baw e
Belê Xanî digot <Bixwînin>, Koyî li gora wextê xwe, bi ser ve zêde dikir û digot: <Bi awayê nû bixwînin>. Lê me nexwend, gelo çire?
Ji ber ko mezin û bîrewerên kurdan, menfîetên xwe ên þexsî, di ser menfîeta millet re girtine, ev miletê belengaz wek kerîkî pez, dane ber xwe, ew dotine.."
Dr Kamûran Alî Bedir Xan bi kum û koloz, Folkloric
Emîn Alî Bedir Xan di gel zarokên xwe: Sureya, Kamuran û Celadet
Kamuran Ali Bedirxan med sin polska fru W.K. var gäst på kurdisk välgörenhets organisationen Komeleya Qenciye med organisationens
ledare Haci Seyx, 1971 i Beirut
Prins Kamuran Ali Bedirkhan mötte liksom sin far, mor, bröder och kusiner och de flesta av sina fastrar och mostrar stora svårigheter i exil. Han ägnade hela sitt liv åt kurdernas och Kurdistans befrielse. Han glädde sig över sina landsmäns framgångar och blev bedrövad över deras misslyckanden. Han reste till norra Kurdistan med Major Noel. Hans namn var på en listan över 150 personer som skulle avrättas. Det islamistiska Turkýet som skyddades av sin grundare England för att använda turkarna i ett specýellt projekt gentemot Mellanþsterns folkö det sð kallade liberal islam projektet som skulle motarbeta "ýslamýsmen och efterbivenheten i Mellanöstern" eliminerade alla kurdiska adelfamiljer och Bedirkhans var högst på listan. Eftersom den kurdiska adelfamiljen var främsta alternativet att leda kurdernas befrielse från turkisk ok. Kurderna som härstammar från en tidlös gammal civilisation har adel men turkarna har till exempel ingen adel.
Medlemmarna av de kurdiska adlel familjerna var välutbildade vetenskapsmän och forskare. Prins Kamuran Ali Bedirkhan tillsammans med båda av sina bröder var välutbildade belevade och intellektuella personer. Äldsta brodern Sureya Bedirkhan hade en agronomieexamen från Sorbonne-universitetet i Paris och lilla brodern Prins Jaladet Ali Bedirkhan hade också en examen i filologi från Sorbonne-universitetet. Jaladet Ali Bedirkhan var flerspråkig och omdanade tillsammans med Prins Kamuran grammatikreglerna för moderna kurdiskan med sina etimologiska verk från 1930-talet, med många kurdiska bokpublikationer och populära tidskrifter som kom ut regelbundet under flera decennier, men mycket stora svårigheter, såsom de populära tidskrifterna Hawar (hjälp), Ronahi (ljus) och Roja Nû.
Prins Kamuran Ali Bedirkhan studerade i Tyskland. Han publicerade en tidning Roja Nû (1943, 11 nummer) och en tidning Stêr (Star) i Beirut. Han undervisade kurdiska vid Sorbonne-universitetet under många år. I Europa arbetade han också politiskt med representationen av Barzani-revolutionen.
Prins Dr. Kamiran Bedirxan avled i Paris den 04.12.1978 och före sin död donerade han sin kropp till forskning i den medicinska fakulteten i Paris. Han saknar en grav. I freds överenskommelsen den 11 mars 1970 mellan den kurdiske ledaren Mustafa Barzani och den irakiska regeringen föreslogs att han skulle bli vicepresident för Irak men han avböjde förslaget. Han ägnade sig åt litteratur och publicerade tillsammans med sin språkvetare broder Prins Jaladet kurdisk litteratur.
Mîr Jaladat, Kamuran & Safter Bederkhans München 1922
The most prominent figures of the Kurdish intelligentsia are the Beder Khans
Mîr Kamûran Alî Bedir-Khan
Mijûlgeha Kurdî, Centre d'Etudes Kurdes - 1948 Paris - France
Mîr Kamûran Alî Bedirxan, Mîr Celadet Alî Bedir Xan, Seydayê Cegerxwîn & Memduh Selîm Beg
Zmanê Mader 1965
Ronahî
Camîa al-Baxdad
Nameya zankoya Bexdad'ê bo Mîr Kamîran Bedirxan re
Li Hac Umran 1970
Xanima Kamûran Bedirxan Natasha
Dr Mehmûd Osman û Saleh Yousef
Muhendis el alaqat el Kurdiye we el-Ýsraeliye
(Endezyarê Pêwendiyê Kurd û Îsraîlê
Kamuran Alî Bedirxan
Nivîsa: Feset Maar)
Dr Kamuran li Sorbon'ê dersa kurdî dide 1968
Detta är första sidan på ett brev som skickats 16 januari 1946 av den ryska orientalisten och diplomaten Basil Nikitin (1960) till prins Dr Kamuran Bedirkhan (1978)
(16 Ocak 1946'da rus oryantalist ve diplomat - Basil Nikitin'in (1960) Prens Dr. Kamuran Bedirkhan'a (1978) gönderdiði mektubun ilk sayfasýdýr.)
