YARSANÎ
(Yaresanî)
The Kurdish Faith: Sisterhood & Brotherhood
The Kurdish religion Yarsanism or Yarí is a Gorani-language religion, which was developed by Sultan Sohak around the year 1400. The Yarsans are often referred to by the term Ahl-e Haqq ("People of the Truth"). The practitioners live in Southern Kurdistan.. The are Yarsans followers fron the other peoples. and all speak the southern Kurdish literary language Gorani, primarily in song and as a religious language. The entire southernmost part of Kurdistan is Yarsanian. Yarsanism is a monotheistic religion, characterized by age speculation and notions of seven archangels. God is considered to have taken human form seven times. The practice is characterized by dhikr. Three fast days occur sometime during the winter. In the late 20th century, it became popular among Kurdish nationalists to merge Yarsanism with the Kurdish religion of Yezidism and Alevism into the hypothetical "collective religion" of Yazdanism which is older then any other Kurdısh religion.
| Kurdernas äldsta religiösa tro, vars ideologiska grundstenar är vävd med de universella moraliska värden, heter YARSANİ (systerskap-broderskap) tro. En fraktion av jesidismen. ________________ KURDERNAS RELIGION HETER SYSTERSKAP-BRODERSKAP (Yarsanism) SOM KOMMER FRÅN JESIDISM Den äldsta kurdiska religionen YARSANISM och dess budskap kan sammanfattas i ett enda ord: systerskap-broderskap som förmedlar en medveten, bildad, etisk, samvetsgrann och moraliskt upphöjd människa. Det kurdiska ordet yarsan betyder systerskap-broderskap. Yarsanismen (systerskap-broderskap) har på grund av de yttre faktorerna delats och pånyttfötts under olika namn som jesidismen och alawismen. I den yarsanistiska religionen är kvinnan fri men i och med islam är den dominerande religionen i Kurdistans geografi så yarsaniska kvinnan förlorat delar av sin frihet. Yarsanerna använder stränginstrumentet sazz som också ursprungligen är ett religiöst musikinstrument och som detta folk har skapat det sedan gammalt. Instrumentet används i bönestunder och vid religiösa ritter.. I den yarsaniska tron är kvinnorna mycket fria jämfört med de muslimska kvinnorna. Yarsanska kvinnor deltar bönestunder tillsammans med männen till skillnad från de muslimska kvinnorna. De behöver till exempel inte skylla håret, men de är tvungen att göra det ändå för de muslimska män i grannskapet som kräver detta och tvingar yarsanmänen att deras kvinnor "respekterar de muslimska reglerna". I den yarsanska tron diskrimineras kvinnor inte som det görs i islam. Yarsankurder har blivit skoningslöst förföljda och massakrerade av muslimska araber, turkar och perser. Till och med av sina egna landsmän, av de muslimska kurderna.. Islam har noll tolerans gentemot icke muslimer.. _______ Kürdlerin, dokusu evrensel ve insani değerlerle örülü en eski dini YARSANİ (bacı-kardeşlik) inancındaki ilahilerin farsça okunmasıyla bu inanç şimdi farslığa yamanıyor.. |
Doğu Kürdistan'da sazli bir kürdî yarsanî cem toplantısı
Kakeilik'te Reenkarnasyon
Reenkarnasyon, Yarsani dininin temel inançlarından biridir. Bu inanca göre, insan öldükten sonra yeniden hayata döner; yani Yarsani dininde ölüm yoktur. Eski bir Yarsani atasözü şöyle der: “İnsanın ölümü ve hayata dönüşü, nehirlerin veya göllerin sularında yüzen bir ördeğe ve onun tekrar su yüzeyine çıkmasına benzer.” Çünkü ruh ölümsüzdür ve asla ölmez, sadece beden ölür.
Bir insan öldüğünde, ruhu başka bir insanın bedenine geçer.
Eğer kişi iyi biri olmuş, suç işlememiş, insanlara zarar vermemiş ve insanlığa hizmet etmişse, ruhu mutlu ve başarılı bir bebeğin bedenine girer. Ancak kötü bir insanın ruhu, ölümünden sonra mutsuz bir bebeğin ya da bir hayvanın bedenine girer. Eğer kişinin kötü eylemleri büyükse, ruhu eşek gibi yük taşıyan bir hayvana geçer.
Eğer kötü eylemleri daha azsa, ruhu geyik veya tavşan gibi yük taşımayan ve acı çekmeyen hayvanların bedenine aktarılır.
Bir kadının ruhu öldükten sonra mutlaka başka bir kadının bedenine girmez. Aynı şekilde, bir erkek de bir sonraki yaşamında kadın olabilir ve tersi de mümkündür.
Reenkarnasyon inancı, cennet ve cehennemin olmadığını, bunların bu dünyada var olduğunu ifade eder. Bu inanç, (Yazdan’ın) insanı sevdiğini, insanın bu dünyadaki rolüne saygı göstermesini, insanlığa hizmet etmesini ve medeniyetin gelişimine katkıda bulunarak mutluluk ve refah içinde yaşamasını istediğini gösterir. Bu, korkutucu ve güçlü bir Tanrı ile ona kulluk eden bir köle arasındaki bir ilişki değil, aksine bir dostun bir dosta olan sevgisi gibidir.
Yarsani dininde ölüm olmadığı için cenazeler tanbur eşliğinde yapılır. Ölen bir kişi için siyah kıyafet giymek yasaktır, bu tür kıyafetlerin giyilmesi hoş karşılanmaz. Hatta ölülere ağlamak bile tavsiye edilmez, çünkü ölüm diye bir şey yoktur. Ölüm olarak adlandırılan şey, sadece ruhun bir bedenden çıkıp başka bir bedene geçmesidir.
Mehdi Kakei'den türkçeye çeviren Rojhat Badikî
Gora Bawe Mahmod li Xaneqîn'ê
Gora Bawe Mahmod li Xaneqîn'ê
KAKEÎ, YARESANÎ, ÊZDAÎ, EHLÎ HEQ, ALEWÎ
Foundation For Kurdish
Library & Museum