FARISÊ FISIK

Simko li ser hespê sor
bejinbala û gerdenazad
lê ecemê fisik
digere li fêl û fenek
heyfa te ku
ji wêrekî
û mêrxasiya xwe
tu çûyî û ketî
dafika vî neyarê xayin
û bizdonek
û bûyî qurbanê
bêbextiya pîsik

Goran Candan

Gürcü Mikheil ve Kürd Simko kendi milletleri adına ulusal kurtuluş mücadelesi yürütmüştür.

Mikheil, Sovyetler Birliği tarafından sürgüne gönderilmiş ve kitapları yasaklanmıştır. İşkenceler görmüş ve cezaevine gönderilmiştir.

Mikheil 1937 yılında Sovyetler Birliği tarafından idam edilmiştir.

Efsanevi Kürd lider Simko Şikaki ise Mahabad, Meriwan, Şino, Salmas, Urmiye, Maku, Hoy, Kotol, Serdeşt ve Bane gibi Kürt şehirlerini 1930 yılına kadar İran'dan bağımsız yönetti.

Kürdler arasında efsaneleşti.

İran tarafından "Barış ve anlaşma" görüşmelerine davet edildi. 1930 yılında barış görüşmesine gittiği sırada Uşnu'da İran tarafından kurulan tuzağa düşürüldü ve katledildi.

Cansız bedeni günlerce tehşir edildi. Bu trajik olay yakın tarihin en acı hadisesi olarak bilinmektedir. Visa mindre

KURD LİDERLERİN TARİHİ; KAHRAMANLIK, İBRET VE POLİTİK CEHALET TARİHİDİR.

//Rojhat Badikî

Kısa Notlar 1
Acı ve trajik, Kurd lider Simko ve Kurdistan özgürlük bağımsızlık davası yoldaşlarının İran sokaklarında günlerce asılı duran resmini; Kurdler ders alsın, ayni hataya düşmesin, düşmanına kardeş diyen liderlerine tavır alsın diye yayınlıyorum. Yer yüzünde hatalarından ders çıkarmayan, düşmanını kardeş diye bağrına basan, ona yardıma koşan sonrada SOYKIRIM ve barbarlıka yüz yüze kalan, yüzyıllarca topraklarında köle statüsünde yaşayan tek halk; KURDLER.

Şikak lideri Simko, yurtsever ve yiğitliği ile tanınan savaşçi bir lider. İstisnai olarak PKK lideri Abdullah Öcalan hariç, Kurdistan ulusal bağımsızlık davasının tüm liderleri, pratik sahada, savaş cephesinde yer almış, düşmana karşı mücadele etmişledir. Simko’ da diğer Kurd lideri gibi ölüm-öldürülme riskini alarak, ön cephede bağımsızlık savaşçıları ile yer almış, düşmanın barbarlığı, ikiyüzlülük, acımasız-vahşetine tanık olmuş olmasına rağmen düşmanın sözlerine inanarak düşmanın ayağına gitmiş, düşmanı tarafından darağacına gönderilip ‘’ ibret-i alem olsun diye cesedi günlerce darağacında sallandırılarak- korkunç bir şekilde can vermiştir.

Bazı Alevilerin dillerinde düşürmediği Şah İsmail, iğrençliği-barbarlığı ile nam salmış, zülm ve baskısına direnenleri korkunç işkencelerle öldürmüş yada kafeslere koyup halkın içersinde dolaştırıp yakarak öldürmüş barbar bir kişiliktır. Şah İsmail, Özgürlük ve Bağımsızlık mücadelesi veren bir çok Kurd önderini ya işkence yada kafesler de yakarak öldürmüş bir gaddar.
İran ve Irak’ın imzaladığı Cezayir antlaşması sonrası Güney Kurdistan ulusal bağımsız mücadelesini dağıtan ( Aş betal-Nisko ) Rahmetli Melle Mustafa İran’ a sığındığında, İran şahı Riza Pehlevi, Melle Mustafa’ nın kendisi ile görüşme isteğini her seferinde ‘’ Nazik ‘’ bir şekilde red etmiştır. Rahmetli Melle Mustafa’ nın kanser hastalığı tedavisi için Amerikaya’ ya girme isteği talebi savsaklanmış. Melle Mustafa’ nın Amerika girme talebine Şaha ileten kişinin ‘’ Bu insanları Irak devletine karşı savaşması için teşvik ettiniz, yardım ettiniz, şimdi bu insanların yardım talebini görmemezlikten geliyorsunuz ‘’ sorusuna Rıza Pehlevi’ nin verdiği cevap ‘’ Biri Kurd diğeri Suni Arap, onları kullandık, istediğimizi aldık, artık onlara ihtiyacımız yok.’’ Mealinde cevap vermişti.

Chehriq, paytexta şoreşa Simko Shikak

Tarihte işgalci müslümanların Kürd Liderlerine kurduğu kalleş tuzaklar ve Kuran’ın sahte teminatı

— İşgalci fars, türk ve arab devlet geleneğinde Kuran’la mühürlenmiş kalleşlikler, kancıklıklar ve ihanetler

İşgalci, islamo-faşist farsların tarih boyunca sergilediği en belirgin karakter özelliklerinden biri, siyasi çıkarları uğruna kalleşçe davranmaktan çekinmemeleridir. İşgalci fars devlet geleneği, ihanet ve tuzak üzerine kurulmuştur. Daha antik dönemde, Med İmparatorluğu’nda medler tarafından yönetilen küçük bir kabile olan persler, büyük bir entrika çevirerek bir saray darbesiyle Med tahtını ele geçirdiler. M.Ö. 6. yüzyılın ortalarında Ahamenişli II. Kiros, Med Kralı Astyages’in ordusundaki komutan Harpagos’u yanına çekti. Antik tarihçi Herodot’un aktardığına göre Harpagos, Astyages’in kendisine yaptığı kişisel bir hakareti unutmayarak intikam fırsatı arıyordu. Kiros ona gizlice mektuplar gönderdi, vaatlerde bulundu ve ordu içinde kendi lehine bir hizip oluşturdu. Son savaş günü Harpagos, Med ordusunun büyük bölümüne savaşmadan teslim olmalarını emretti. Böylece, yeminlere, kan bağına ve devlet sadakatine rağmen kalleşçe bir ihanetle Kürd Med İmparatorluğu, farsların eline geçti. Bu olay, fars siyaset geleneğinin ilk büyük kalleşlik örneği olarak tarihe geçti.

Özellikle kürdlerle olan ilişkilerinde bu kalleşlik, sonraki yüzyıllarda çoğu zaman kutsal değerleri istismar ederek kendini göstermiştir. Bunun en çarpıcı örneklerinden biri, Doğu Kürdistan aşiret lideri Hemzeyê Mangurî’nin başına gelenlerdir.

Şêx Ubeydullahê Nehrî 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında, 1880’de fars Kacar Hanedanlığı’na karşı bir hareket başlattı. Bu mücadeleye destek verenlerin başında Doğu Kürdistan'ın Mangur aşiretinin lideri Hemzeyê Mangurî’dir. İran devleti, onunla savaş alanında baş edemeyince klasik fars kalleş yöntemine başvurdu: önce dostluk mesajları, ardından kalleşçe bir tuzak.

İşgalci fars devleti, nüfuzlu bir kürd şahsiyetini aracı kıldı, Hemzeyê Mengurî’ye bir Kuran göndererek “namus sözü” verdi ve görüşmeye davet etti. Burada amaç, islam’ın en kutsal kitabını bir teminat olarak gösterip güven kazanmaktı. Fakat bu sözün hiçbir anlamı yoktu; çadırda bekleyen cellatlar Hemzeyê Mangurî’yi oracıkta infaz ettiler. Bu, binlerce yıl öncesindeki Med tahtı darbesinden, 20. yüzyıldaki Simko ve Qasimlo suikastlarına kadar uzanan kalleş fars geleneğinin tipik bir örneğiydi.

Hemzeyê Mangurî olayı tekil bir hadise değildir. İşgalci fars devleti, benzer şekilde başka kürd liderlerini de kandırarak ya da sahte sözlerle davet edip ortadan kaldırmıştır. Örneğin kahramanlığıyla efsaneleşmiş kürd lider Simkoyê Şikak, 1930’larda fars ordusunun “barış görüşmesi” çağrısına uyarak toplantıya katılmış, burada pusuya düşürülerek zehirlenerek öldürülmüştür. İşgalci farslar tekrar kalleş bir tuzak kurarak Simko’nun kardeşi Cafer Ağa’yı da aynı şekilde kalleşçe katletmişlerdir.

Yine 19. yüzyılın ortalarında Osmanlı İmparatorluğu, özellikle Kürdistan eyaletinde otoritesini güçlendirmek ve kürd liderleri denetim altına almak amacıyla çeşitli siyasi oyunlar ve entrikalar çevirmiştir. Bu dönemde, güçlü ve bağımsız tutumu ile tanınan Rewanduz miri Mir Muhammed, Osmanlı yönetiminin hedeflerinden biri haline gelmiştir. Mir Muhammed, kürd halkının haklarını korumaya çalışmış ve merkezi otoriteye karşı mesafeli durmuştur. Osmanlılar, onun nüfuzunu kırmak için sahte barış teklifleri ve dostluk vaatleriyle tuzak kurmuşlardır. Sonunda, Mir Muhammed’i İstanbul’a davet ederek osmanlı sultanı II. Abdülmecid ile görüştürülür. Bu görüşmeden sonra terfi bile edilir ve Kürdistan'a dönmek üzere Trabzon'da gemiden indikten sonra, burada planlanmış bir infazın kurbanı olur. İnfaz sonrası cesedi, halk arasında korku ve dehşet yaratmak amacıyla köpeklere parçalatılmış ve bu vahşi muamele, Osmanlı’nın kürdlere karşı uyguladığı acımasız politikaların simgesi olmuştur. Bu trajik olay, Osmanlı’nın kürdleri sindirmek için kullandığı kalleş yöntemlerin ve ihanet dolu politikaların en karanlık örneklerinden biridir. Mir Muhammed’in ölümü, sadece bir liderin kaybı değil, aynı zamanda kürd direnişinin ve onurunun hedef alındığı acı bir tarihtir.

İşgalci, islamo-faşist ırkçı Irak arab devletinin kürd liderlere yönelik ihanet dolu planlarından biri de Mustafa Barzani’ye yapılan kalleş bombalı saldırıdır. 1970’lerde, Irak Cumhurbaşkanı Hasan El Bekir’in talimatıyla Barzani’ye gönderilen Kuran kitabı içine yerleştirilmiş bir saatli bomba, kürd hareketini zayıflatmak ve liderliğini ortadan kaldırmak amacıyla kullanıldı. Bu hain tuzak, kürdlerin özgürlük mücadelesine karşı işgalci Irak arab devletinin sinsi ve ölümcül yöntemlerinden sadece biriydi. Tıpkı tarih boyunca fars, türk ve arab işgalcilerin kutsal değerlere sarılarak verdiği “namus sözleri” gibi, bu saldırı da sahte dostluk ve barış maskesi altında planlanmıştır. İşgalci, islamo-faşist Irak ırkçı arab devletinin kürd liderlere yönelik ihanet dolu planlarından biri de Mustafa Barzani’ye yapılan kalleş bombalı saldırıdır. 1970’lerde, Irak cumhurbaşkanı Hasan El Bekir’in talimatıyla Barzani’ye gönderilen Kuran kitabı içine yerleştirilmiş bir saatli bomba, kürd hareketini zayıflatmak ve liderliğini ortadan kaldırmak amacıyla kullanıldı. Bu hain tuzak, kürdlerin özgürlük mücadelesine karşı işgalci Irak arab devletinin sinsi ve ölümcül yöntemlerinden sadece biriydi. Tıpkı tarih boyunca fars, türk ve arab işgalcilerin kutsal değerlere sarılarak verdiği “namus sözleri” gibi, bu saldırı da sahte dostluk ve barış maskesi altında planlanmıştır. Ayrıca 1984–1988 yılları arasında, Kuran’ın Enfal (temizlik) suresine atıfla hareket eden müslüman Irak arab işgal devleti, Kürdistan’da yüzbinlerce sivil kürdü sistematik biçimde hedef almıştır. Bu süreçte kurşuna dizme, ağır ve uzun süreli işkence seansları ile katletme ve toplu halde diri diri gömme gibi insanlık dışı yöntemler uygulanmış; böylece dini referansların —ve bir de Kuran vb. kutsal unsurların kendi amaçları doğrultusunda nasıl etkili bir şekilde kullanıldığı açısından— kitlesel imha politikalarının meşruiyet aracı haline getirildiği görülmüştür. Bu olaylar, kürdlerin bağımsızlık mücadelesi tarihindeki zorlukları ve düşmanların kalleş stratejilerini göstermesi açısından anlamlıdır.

Başka bir fars kalleşlik örneği, Kürdistan Demokrat Partisi Genel Sekreteri Abdurrahman Qasimlo’nun 13 Temmuz 1989’da Viyana’da, “barış görüşmesi” masasında fars istihbaratının silahlı saldırısıyla öldürülmesidir. Qasimlo ve iki kürd müzakereci, görüşme masasında kurşun yağmuruna tutulmuş, saldırganlar diplomatik dokunulmazlık bahanesiyle İran’a geri dönmüştür. Aynı kalleşlik yine bir müzakere masasında tekrar edilmiş ve Abdurrahman Qasımlo’dan sonraki Kürdistan Demokrat Partisi başkanı Dr Sadeq Şerefkendi’ye yapılmıştır. Burada bir parantez açarak şu soruyu sormadan geçemiyor adam: kürd liderlerin işgalci devletlerin bu klasik tuzaklarına böyle kolayca girmelerinin sebebi nedir acaba? Bu konunun derinlemesine irdelenmesi çok önemlidir.

Bu kalleşlikler sadece farslara ve arablara özgü değildir; işgalci islamo-faşist türk devleti de benzer ihanetleri defalarca yapmıştır. Dersimli Kürd beyi Hasan Hayri Bey’in sözleri bu gerçeği özetler: “Dünyada en kıymetsiz söz türklerin verdiği namus sözü­dür.” Tarih, bu sözün haklılığını kanıtlayan örneklerle doludur. Hasan Hayri Bey, kürd giysileri içinde türk meclisine davet edilerek tutuklanmış ve 1925’te asılmıştır.

1937’de kürd lider Seyid Rıza, işgalci türk yetkililerinin “barış” çağrısına uyarak Erzincan’a gelmiş, burada tutuklanarak Atatürk'ün emriyle hızla idam edilmiştir. 1925’te Şeyh Said Efendi ve arkadaşları, verilen güvencelere rağmen yakalanıp idam edilmiştir. 1980’lerde ise PKK dışındaki bağımsız kürd liderler, “görüşme” veya “müzakere” bahanesiyle ya ortadan kaldırılmış ya da cezaevlerinde katledilmiştir.

Hem fars hem türk ve hemde arab işgalciler, dini sembolleri – özellikle Kuran’ı – güven unsuru olarak kullanmış, ancak bu kutsal değerleri kendi kalleş siyasetlerine alet etmişlerdir. Hemzeyê Mangurî ve Mustafa Barzani'ye gönderilen Kuranlar, bunun en açık simgelerinden biridir: Verilen dini sözlerin gerçekte hiçbir bağlayıcılığı olmadığını, güç ve iktidar için her şeyin çiğnenebileceğini gösterir.

Kürd tarihi, bu tür ihanetlerle doludur. İşgalci farsların Simko Şikak, Cafer Ağa ve Hemzeyê Mangurî’ye, Qasımlo’ya, Şerefkendi’ye, işgalci arabların Mustafa Barzani'ye, işgalci türklerin Rewanduz miri Mir Muhammed'e, Seyid Rıza ve Hasan Hayri Bey’e yaptıkları, farklı yüzyıllara ait olsa da aynı zihniyetin ürünüdür. İşgalci islamo-faşist türk, arab ve fars devletler, kürd liderlerin cesaretini ve halk desteğini kırmak için tuzak, yemin ve sahte dostluk vaatlerini sistemli şekilde kullanmışlardır.

Bu yüzden, kürd halkının ve liderlerinin, işgalcilerin verdiği hiçbir “namus sözü”ne inanmaması gerekir. Tarihin gösterdiği gibi, bu sözler her zaman ihanetle sonuçlanmıştır. Kuran’la verilen teminat, eğer işgalcinin elindeyse, her zaman kalleşliğin habercisi olmuştur.

Goran Candan