Kurdistan's Rivers
FIRAT & DÎCLE | DÎCLE & FIRAT
Eufrat & Tigris.. Aras, Munzur & Zap
Mesopotamia & Southern Kurdistan
Mezopotamiya ve Güney Kürdistan
NAMNET TIGRIS
Ursprunget till ordet som betyder tiger på västerländska språk är Tigrisfloden. Ett av de äldsta kända namnen på floden Tigris är Diglat. Det kurdiska ordet Du Kelat / diglat (två höjder) antog olika former i olika folkgruppers dialekter i regionen: Duklat, dikla, dukelat, dekkel, idiklat, hiddekel (akadiska). Under en period övergår ord som dikla och tigla, till tigra, tirgris med tiden. Härifrån kan vi nå ordet Tigris, som vi använder, samt flodens gamla namn, Tigris. Eufrat och Tigris som de kallades i antiken, ger fortfarande liv åt sin omgivning. Området utgör civilisationens vagga; den bördiga halvmåne regionen. Innan människorna befolkade området fanns en mångfacetterat fauna beskafenhet längs floden Tigris. Många djur bildade faunan i regionen där tigris och eufrat gav liv. Även tigrar som levde i regionen vid den tiden som ingick i denna fauna. Dessa djur, som skickades till arenorna för att användas i gladiatorstrider under det romerska imperiet, kallades Panthera Tigris, vilket betyder pantrar som bor i regionen Tigris floden. Ordet tigris slog sig ner på olika språk med tiden som tigra, tiger och användes för att beskriva det pilsnabba djuret tiger. Namnet på floden Tigris kommer från TİGHRA, som betyder pil på det mediska (kurdiska) språket, vilket är synonymt med "tir" som används för pil på dagens kurdiska. Det ursprungliga kurdiska ordet till floden tigris är duklat som på kurdiska betyder två höjder för att tigris rinner nästan hela vägen mellan två höjder. "Du": två, "kelat": höjd. Dessa bägge två ord i sammansatt form blivit duklat. Idag benämns floden på det arabiska ordet didjla på grund av arabisk.muslimsk ockupation och herraväldet i området sedan 900-talet e kr. Det arabiska alfabetet saknar bokstaven ”g” därför uttalas ”g” i ordet diglad något förkortat som didjla' det vill säga tigris.
''Dicle nehri'nin ismi med dilinde ok anlamına gelen TİGHRA'dan gelir ki, bu da günümüz Farsça ve Kürdçesinde ok için kullanılan 'tîr' ile eşanlamlıdır''.
Tarihçi ve Dilbilimci E. B. Soane 1909.
TIGRA
Grekiska geografen Sttrabon (fKr 64): "Namnet tigris kommer från mediskans (kurdiskans) 'tighra' som betyder pil"
På nykurdiska; 'tîr' . Floden har fått sitt namn från en pil för att den rinner pilsnabbt.
Strabon: BC 64
Tigris i Botan provinsen
Strabo, Dicle nehrinin bulunduğu yerleri kürdlere ait olduğunu söylüyor.
Gordyaei (Gordyaea) bölgesine de değinen Strabon, bu bölgenin Antik Çağ uygarlıklarının “Kardukhi” dedikleri aynı bölge olduğuna işaret eder.
Geography Of Strabo, 14. Volume, s. 161-62 Madde 24, M.S I.Yy
Tigris River and the Kurdish Bridge 'Pir a Dehderi' It means bridge with 10 arches
The name of the Tigris river comes from Kurdish and thus the name Tiger. The home of the tigers was along the river Tigris:
"The name of the Tigris River comes from TİGHRA, which means arrow in the Med language, which is synonymous with 'tir' used for arrow in today's Persian and Kurdish."
Historian and Linguist E. B. Soane 1909.
Pira dehderî
Tigris in Botan
Kürdçe Akadca ve Sümercede Dicle &Fırat
Mezopotamya ile sınırlı topraklarda, insanlık tarihini ilim ve irfanla zenginleştiren dört büyük medeniyet kurulmuştur. Mezopotamya'nın, Feyyad'ın Dicle'si ve zalim Fırat'ın armağanıdır diyebiliriz.
Fırat Nehri antik yazılarında çokça bahsedilmiştir. Sümer dilinde MÖ 3. binyılın başından beri büyük nehir anlamına gelen (Buranuna) şeklinde gelmiştir.
Akad dilinde (Pu) olarak adlandırılmıştır. (Pu-rat-tu) ve Fırat daha önce kutsal nehirlerden biri olarak kabul edildi.
Şu anda Batı Asya'nın en uzun nehri ve dünyanın en eski tarihi nehridir ve Persler (Efrat) ve Yunanlılar olarak adlandırılmıştır. (Ephratis) ve Keldani dilinde (Prat) denir.
Dicle'ye gelince, kürdçe'de ok anlamına gelen Tîgra'dir. Sümer dilinde MÖ 3. binyılın başlarından itibaren (Adjna) şeklinde, Akad dilinde (İdiglat) ve Farsça (Tegra) olarak anılmıştır. ve Keldani (Daqlat) ve Sümer düşüncesinde Dicle'yi tanrı sen yarattın. Bütün bu dilelrdeki isimlendirmeler kürdçe'nin Tîgra'sından gelmektedir. Çünkü kürdler en ilk, en erken kavimdir..
Tigris
Tigris valley, Keban-Kurdistan
Dik-lat, Du-kelat, Du-glat = Tig-rat / Tigr-ris / TIGRIS
An Indo-European (Kurdish) word which means the river between TWO HIGHS/HILLS (Du Kelat = Tig ris
İstilacı, işgalci (fetihçi) müslüman araplar, bir ülkeyi işgal ettikten sonra, o ülkenin dilinin, kültürünün ve edebiyatının da kelimenin tam anlamıyla ırzına geçerek tam İĞFAL ederlerdi. Buna araplaştırma deniyor. Yani örneğin kürdlerin dilini kullanmamalarını, arapçayı kullanmalarını dayattılar.
Sonra arap dilinde bazı kürdçe harf ve kelime telafüzleri uygun ve mümkün değildir, çünkü kürdçe arapça'dan çok daha eski, köklü, zengin ve de çok daha ayrı bil dlldir.
Kürdler, ülkelerinde akan nehir ve dağlara elbette ki kendi dillerinde, kürdçe'de isimlendirme yapmışlardır. Bugün Tigris denilen meşhur tarihi nehire; 'iki yükseklik arasında akan nehir' anlamında kürdçe: Dukelat (zamanla da du-gelat) adı verilmiştir. Sonradan, bu isim doğal asimile ve değişme süreçlerinden geçerek kürdçe'de = 'Di-glat' adını almıştır.
Kürdistan'ı işgal eden araplar, bu adı kürdçe'deki gibi Diglat şeklinde telafüz edemiyorlar, çünkü arapların alfabesinde 'g' harfi ' bazı hallerde 'Gamal Abdunnasır', 'Camal Abdunnasır' örneğinde olduğu gibi; 'c' harfi olarak okunuyor. Aynı şekilde de 'Diglat' kelimesini 'dicle' olarak telafüz ediyorlar. Bu münasebetle 'dicle' kelimesi, arapların hatalı-yanlış telafüz ettiği kürdçe Diglat kelimesidir ve aynı zamanda bu kürdçe kelime latince'ye aynı anlamı veren: TİGRİS kelimesi şeklinde geçmiştir.
Dicle nehri'ne ilk isim kürd dilinden: Du kelat / Dİ Glat yani iki yükseklik ve bu ismin sonradan komşu dillere geçtiği şekli:
Sümerce İdigna veya İdigina Hurrice Aranzah
Akadca İdaqlat
Arapça Dijlah ('g' harfinin 'c' veja 'j' olarak okunuşundan dolayı 'diGlat' değil de 'dijlar olmuş)
Süryanice Deqlat
Ermenice Dglat ve latin üzeri Tigris'te deniyor ermenicede.
İbranice Hideqqel HEDDEKEL
Tigris, Diyarbekir
Fırat Nehri, Gerger kanyonu
Çemê Bota
Tigris,
Sêrt - Northern Kurdistan
Sêrt - Northern Kurdistan
TIGRIS & EUFRAT RIVERS MEANS: KURDISTAN
1782
Çemê Diclê - Tigris - Diyarbekir
Tigris - Dicle li Botan
Tigris (Du-kelat, du glat)
Çemê Firat EUFRAT
''Fırat isminin anlamı: geniş ve bol akan, yolları kapatan, geçişleri engelleyen ve bolluk getiren demektir.''
A. Karduxos
| FIRAT'ın ismi KÜRDÇE'dir. Ortadoğu coğrafyasında 'herşey' KÜRDTÜR ve KÜRDÇE'dir ÇÜNKÜ kürdler İLK'tir orda, ilk kavim. Efsaneler bile Nuh'un KÜRDÇE KONUŞTUĞUNDAN bahseder. Ey Firaaaat Firat! Wek derdê min pir dirêj û kûr hat Êdî nema derew, nema raz Her tişt li meydan e bi belge û îspat.. |
Eufrat
L'euphrate à Kharpet, Mazra ("Elazig"-"Eleziz"), au nord du Kurdistan
A view of the valley opened by the zap river from Biadre village of Çelê "Çukurca" district, Hakkari. The valley is so green... Kurdistan - A real Paradise
Li nav Kanyonên Çemê Ambarê 24.4.2022 Diyarbekir
Kanyonên Karaz, Tiletin, Hêne, Gaybiyan
Tîgrîs
Eufrat
Çemê ZIV-ZIKÊ - BOTAN
Çemê Aras'ê Serhed
Greater Zab River, Southern Kurdistan
HEWLER, Southern Kurdistan Under Iraqi Occupation – Archaeologists have discovered an ancient city, roughly 4,000 years old, on the banks of the Great Zab River in the Kurdistan Region.
The city known as Xarab-I Kilashin was unearthed as part of a major archaeological investigation of a 3,000 square kilometer area in the Region which began in 2012 and is expected to conclude this year.
The region had been off-limits to archaeologists for many years, first because of political instability in the area and later due to the presence of the Islamic State (IS).
"What is surprising is the size of this settlement," one of the expedition leaders, Rafal Kolinski of Adam Mickiewicz University in Poznan, told IBTimes UK.
"All the earlier settlements evidenced in the area are very small in size, rarely exceeding 1 hectare. The same can be said of settlements contemporary to Xarab-i Kilashin, our urban site, which were mere villages."
Xarab-i Kilashin is arranged in a semi-circle around the northern river bank, stretching for a diameter of about 300 meters. Settlements of this size were not thought to have existed in the region before the Middle Ages.
The major research project on the settlement history of the Kurdistan Region led by the Institute of Archeology at the Adam Mickiewicz University in Poznan is to be based on the result of an extensive archaeological reconnaissance carried out on both banks of the Great Zab River, 50 km north of Erbil
Some 12,000 artifacts were discovered in the area, including pottery and terracotta stamps used mainly for decorating tissues.
The ancient Mesopotamian city is thought to have been an independent administrative seat for a dignitary who ruled prior to the rise of the Assyrian empire.
The archaeologists plan on releasing a series of maps of the area by 2018.
05-06-2017
Edited by A H
See more about Historical Ruins of Kurdistan here
Kevirê qul, Botan
An absolutely paradise: Munzur Valley, in the Dersim province Kurdistan
Dîcle li Sêrtê
Afrin River in Western Kurdistan
An absolutely paradise: Munzur Valley, in the Dersim province Kurdistan
Munzur, Dêrsim
Munzur, Dêrsim
Munzur River in Kurdistan (Dersim)
The paradise nature on the earth: Kurdistan (Dersim)
Çemê Miksê, Milê Encirasê û Rêla (daristaneke biçûk) Dêra Sipî
Pêrî
Pêrî û Bendava Muxbêdê ('Özlüce Barajı')
î
Robara Xazir li Berdereş'ê
Zê, Hekarî
PALO, Çemê Muradê,
Çolig ('Bingöl') Ava Perî
Çemê Feradê
Çemê Dîclê
Çemê Dîclê - Hewsel
Devera Barzan
Çemê Sîrwan li Pawehê
Rûbara Zê (''Zap'')
Zê kelimesi kürdçe'de doğmak anlamına geliyor ve Dicle'nin bir kolu olan Zê suyu Dicle Nehrîne akan bir kaynaktır. Kürdistan işgalcileri kürdçe'nin, kürd kültürünün ve Kürdistan'ın bütün izlerini silmek için nasıl ki her Kürdistan köy, kasaba, şehir, dağ ve nehirlerinin ismini değiştirdikşerinden dolayı Dicle nehrine akan bu kaynak suya da 'Zap' adını vermişlerdir. Ama Güneş balçıkla sıvanmaz. Verdikleri bütün isimler anlamsız kaldığından halk tarafından kullanılmamaktadır. Halk yine de kürdçe isimleri kullanmaktadır. Çünkü kürd dili Ortadoğu'da EN ESKİ bir dildir ve bütün dillerin günümüz dil sistemi haine gelerek olştuğu neolitik dönemde en ilk oluşan bir dildir. Kürd dilinde her ismin bir anlamı vardır. İşgalci türkçe, arapça ve hatta farsça dili bile kürdçe'den kelime alarak beslenip bugünkü 'konuşulur' hallerine gelmiştir.
Upper Tigris
Zrebar Lake, Merîwan
Çemê Munzur
Çemê Aras
Pira Awîskê, Çemê Xerzan Bişêrî / Elih 2022
Pira Awîskê, Çemê Xerzan Bişêrî / Elih 2022
KURDISTAN'S WATER SOURCES
Birka mala Bozo Şêbê /Çiyayê Mazî Şemrex, Mêrdîn, 2019 (Photo: Pirinccioglu)
Birka mala Bozo Şêbê /Çiyayê Mazî Şemrex, Mêrdîn, 2019 (Photo: Pirinccioglu)
Çemê Reşan, Çiyayê Mazî Şemrex, Mêrdîn, 2019 (Photo: Pirinccioglu)
Çemê Feratê
The Euphrates river dried up and this mysterious tunnel appeared
TRADITIONAL DRESS: Kurds fording a River, Genuine original antique engraving, 1855
Kûsî û reqên Feratê
Aras Nehri, Fırat ve Dicle gibi kürdlerle bilinen tarihsel nehirlerden biridir.
İslami kaynaklarda Nehru’l-Ekrad (Kürdlerin Nehri) olarak geçmektedir.
Bu bölge Fırat ve Dicle gibi kürtlerin binlerce yıllık yerleşim yerleri arasındadır.
Bir zamanlar medeniyet vardı Kürdistan'da
İşgalci talancı arap-islam ordularının Kürdistan'ı ele geçirmesiyle Kürdistan'daki bütün kütüphaneler yakıldı:
Bütün medeniyet yerlebir edildi.
KURDISTAN's BRIDGES
KURDISTAN's CAVES
KURDISTAN's FORTS
NATURE OF KURDISTAN
