KURDISH FORTS

İstilacı işgalciler tarafından mahvedilmiş haşmetli azametli kürd kaleleri

Home  |  Destpêk  |  Ana Sayfa

Leinwandbild, The Rock of Wan Kurdistan, 1847, Jules Laurens

Van Kalesi çizimi. Çizim Orsay Müzesi'nde (Paris) 'Kürdistan Kalesi' olarak sergilenmekte.

Diyarbekir KÜRDİSTANDIR. Diyarbekir kürdlerden başka KİMSENİN DEĞİL. Nokta
(İşgalci türkler er geç, ama BİRGÜN MUTLAKA BAĞIMSIZ, BİRLEŞİK, DEMOKRATİK KÜRDİSTAN'IN başkenti Diyarbekir'den KOVULACAKLARDIR)

Keleha Rewendan - Efrîn Kurdax

Castle of Perteg

Pertag [Perteg], Lamberto Vannutelli, Anatolia Meridionale E Mesopotamia, Roma, 1911

"İdris-i Bitlisi’nin yardımı(*) ile Pertek (Dersim) Hakimi, Sultan I. Selim’e itaat edip kaleyi Bıyıklı Mehmet Paşaya teslim etmiştir.
Dizdarı, kale erleri ve cephanesi padişah tarafından değildir. Yalnız beyi hükmeder.”
(*): Siz ihanetiyle okuyun.

Evliya Çelebi Seyahatnamesi

The Kurdish Castle of Wan; Khoshab

The Kurdish Castle of Diyarbekir 1960 - an ancient misterious. It has ben restaorated by the Roman king Justinianus at 349 AD (Picture 1970)

The Kurdish Castle of Wan

The Kurdish Castle of Meresh

The Kurdish Castle of Wan

The Kurdish Castle of Wan

KURDISH CASTLE: HISN EL EKRAD

KELEHA KURDAN li bajarê kurdan Helebê = The Kurdish Fort in Kurdish city Aleppo

Gimgim (Varto), Mûş

XINZOR (Kayalıdere) Antique City

GIMGIM (Varto) / Muş / Paqrt of Northern Kurdistan - Occupied by Turkey

The ancient town of Kayalıdere, which is 20 km away from the Gimgim (Varto) district of Muş and 40 km from the city center, is known with the Urartu Rock Grave and is the Urartian settlement unit.

The city, which was estimated to have been built during the Sarduri period, was used as a military settlement at the time.

The most stable buildings in Muş are found here.

Some of the objects found in the Kayalıdere Antique City, which attracts many local and foreign tourists, are tooks by the Museum of Anatolian Civilizations in Ankara.

Excavations, especially the bronze lion statue, lion-shaped arches and arrowheads are the most striking findings.
The ancient city of Kayalıdere Village is a paradise for history enthusiasts. 

__________________

Muş'un Varto ilçesine 20 km, kent merkezine ise 40 km uzaklıkta yer alan Kayalıdere Antik Kenti, daha çok Urartu Kaya Mezarı adı ile bilinir ve Urartu yerleşim birimidir. II. Sarduri döneminde yapıldığı tahmin edilen kent, o dönemde askeri yerleşim yeri olarak kullanılmıştır. Muş'taki en sağlam kalmış yapılara burada rastlanmaktadır. Bugün yerli ve yabancı pek çok turist çeken Kayalıdere Antik Kenti'inde yapılan kazılar sonucu bulunan bazı objeler, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde götürülmüştür. Kazılarda özellikle tunç aslan heykeli, aslan tasvirli kemerler ve ok başları en dikkat çeken buluntulardır. Kayalıdere Köyü'de yer alan antik kent, tarih meraklıları için cennet niteliğindedir.

Keleha Wanê, Roşan Lezgîn

Keleha Wanê, Roşan Lezgîn

A closer picture of the Kurdish Castle of Wan

Enterance of Kurdish Castle Wan 1917

Gate of Khoshab Castelle 1917

An ancient document on the wall of the Kurdish Castle of Wan

Keleha Gêlê (Egil Kalesi)

Keleha Bitlîsê

Keleha Wanê

Palo

Keleha Gêlê (Egil Kalesi)

Keleha Gêlê (Egil Kalesi)

Qela-y Baneman, Başûr

The Kurdish Castle of Khoshab

Fort of Dilûk (Entab)

The Kurdish Castle of Kharpout

ORIGINAL VINTAGE FRENCH MAGAZINE "LE PELERIN ILLUSTRE" OF THE YEARS 1925.

ARTICLE OF 1 PAGE WITH COLOR ENGRAVING REGARDING THE KURDES, KHARPOUT, KURDISTAN.

MAGAZINE COMPLETE OF 16 PAGES ,SIZE : 19 X 26,5 CM.

The Fort called after the Kurdish King Saladin The Great in Latakia: Saladin's Fort

More About Kurdish King Saladin The Great

Qela Wanê

Keleha Kurd

The Kurdish Castle of Hewlêr

Kela Kolîk/Kahta Kalesi
Semsur 2021

Keleha Çariyê, Paytextê dîrokî yê Şoreşa Simkoyê Şikak

HISTORICAL KURDISH CASTLE AYANIS,
BUILD BY THE URARTUS - ANCIENT KURDS

(KÜRDLERİN ATALARI URARTULARA AİT TARİHİ KÜRD KALESİ AYANİS)

Wan Gölü yakınlarındaki Ayanis Kalesi - Kuzey Kürdistan

Ayanis Kalesi, Wan Gölü'nün doğu kıyısındadır. Adı işgalci türkler tarafından ''Ağartı'' olarak değiştirilen bu köy yakınlarında kayalık bir tepe üzerine kurulmuştur.
Urartu Krallığı'nı MÖ 685-653/650 yılları arasında yöneten Argişti'nin oğlu II. Rusa tarafından yaptırılmıştır.
Kale, anıtsal kapı ve tapınak cephesinde bulunan yazıtlara ve ayrıca dendrokronoloji sonuçlarına göre MÖ 673-72 yıllarından sonra yapılmış olmalıdır.
Deniz seviyesinden yüksekliği 1866 m olan kale, 100x400 m ölçülerinde ve ana kaya üzerine inşa edilmiştir.
Ayanis Kalesi'nin en önemli alanı Haldi Tapınağı'nın bulunduğu tapınak alanıdır. Tapınak baş tanrı ve savaş tanrısı Haldi'ye ithaf edilmiştir, bu bölgeden ok uçları, kalkanlar ve sadaklar gibi birçok askeri buluntu elde edilmiştir.
Tapınağın ön cephesinde ve giriş koridorunun iki yanında 88 satırdan oluşan Urartu tarihi için en uzun yazıtı (16m) olan 8 bazalt blok bulunmaktadır.
Tapınak duvarları, dünyada eşsiz bir tapınak özelliği olan kaymaktaşı oymalarından yapılmış oyma olarak tanımlanan süslemelerle süslenmiştir.

Baneman

Qeredag

Mir İzzeddin Şêr ve Timur Leng’in Van Kalesi Savaşı

1. Mir İzzeddin Şêr 1386 da Hakkari kalesinde hüküm sürer. O tarihte Emir Timur Gurgan (Damat) İran, Suriye, Hindistan, Çin gibi birçok ülkeyi fethetmiş ve Muş, Ağrı, Bitlis kentlerini de fethederek Van kalesine yönelmişti. O dönem Van kalesinin emiri Mir İzzeddin Şêr beyin amcasının oğlu Mir Nasreddin beydi. Mir Nasreddin, Timur’un üzerlerine geleceği haberini alır almaz amcasının oğlu Mir İzzeddin Şêr’den yardım ister. Hükümdarlığı altındaki Amêdiye, Soma, Çukurca ve Beytüşşebap’taki aşiretleri Başkale’de (Elbak) toplayarak büyük bir toplantı yapan İzzeddin Şêr bey 45 bin kişilik ordusuyla Van’a doğru yola çıkar.

Tek bir kılıç sallamadan birçok ülkeyi ele geçiren Timur Gürgan 200 bin kişilik ordusuyla Van kalesini kuşatır. Fakat Timur Gürgan hiç beklemediği bir direnişle karşılaşır. Kesintisiz geceli gündüzlü 38 gün süren çarpışma sonucu kaleyi düşüremeyen Timur, ordusundan binlerce kayıp verir. Timur kurt kapanı oyunuyla İzzeddin Şêr beye ferman yazarak teslim olmalarını söyler. Timur fermanında biat etmeleri halinde kimsenin canına malına ve namusuna el uzatılmayacak sözünü verir.

Esareti ve teslimiyeti kabul etmeyen İzzeddin Şêr bey fermana cevap verme tenezzülünde dahi bulunmaz. Ama Timur’un nasıl bir korkak olduğunu ordusuna ispatlamak ve yolladığı fermana karşılık olarak da bir çift söz söylemek için kale surlarına çıkar. Mir İzzeddin Şêr kale surlarında yüksek bir sesle Timur’a hitaben şunları söyler; “Timur, ataların olan Büyük İskender, Cengiz Han ve Hülago’ya dahi teslim olmamış bir halkın topraklarında bulunuyorsun. Sende tıpkı ataların gibi taç giymiş korkak bir eşkıyasın. Askeri ordunun kalabalığına güveniyorsun. Fakat sen korkak ve şeytandan da beter birisin. Eğer cesur ve yiğit biriysen o meydan da benimle teke tek savaşmayı kabul edersin. Şunu bil ki, sana kalemde bulunan topal bir köpeği dahi teslim etmem” der.

İzzeddin Şêr beyin ordusunun önünde meydan okumasına çok kızan Timur meydana çıkmadığı halde ordusundaki itibarının biteceğini biliyordu. Keza öyle de oluyor. Timur meydanda savaşmayı kabul etmeyip kaleye tekrardan saldırı emrini verir.

İzzeddin Şêr’in uzunca konuşmasına ve cesaretine hayran kalan Timur’un damadı ertesi gün bin kişilik ordusuyla İzzeddîn Şêr beyin tarafına geçer ve Müslüman olur. Timur’un ordusunda başlayan söylentiler ve dağılmalar itibarını bitirir. Timur ordusuna itibarını kazandırmak için İzzeddin Şêr beye bir ferman daha yazarak meydanda kapışmayı kabul eder. Mir İzzeddin Şêr kaleden miğferi, kılıcı ve mızrağıyla atı üzerinde meydana iner.

İki büyük Kral meydan da amansız bir savaş yapar. Önce at üzerinde mızraklarıyla kapışırlar. Ve ilk hamle Mir İzzeddin Şêr beyden gelir. At üzerinde birbirlerine hücum ederken İzzeddin Şêr bey mızrağıyla Timur’un kalça kemiğini kırar. Timur yaralanıp attan düşünce iki lider kılıçlarını çekerler. Mir İzzeddin Şêr birkaç kılıç darbesinden sonra Timur’un kolunu da yaralayarak kılıcını elinden düşürür. Mir İzzeddin Şêr kılıcını boğazına dayadığı Timur Gürgan’a teslim olmasını söyler. 28 günlük saldırısının ardından Timur Gürgan teslimiyeti kabul eder.

Mir İzzeddin Şêr, Timur’un yaraları iyileşinceye kadar Van kalesinde kalması talimatını verir. Amcasının oğlu Mir Nasrettin ise, kurt kalpli Timur’un kalesinde kalmasına karşı çıkar. İkisi arasında tartışma çıksa da Timur kaleye alınır ve en iyi Kürt hekimleri tarafından tedavi edilir. Mir İzzeddin Şêr ise, Başkale’deki kalesine geri döner.

Van kalesinde haftalarca tedavileri süren Timur Gürgan, toparlanınca bir gece kalenin dışında kendisini bekleyen ordusunu gizlice içeri alarak kaleyi ele geçirir. İhanete uğrayan Mir Nasrettin ve askerleri Timur tarafından günlerce işkenceye alınır. Timur, Mir Nasrettin ve askerlerinin sakallarının sol tarafını keser, sağ tarafını kesmez. Kalede çeşitli işkencelerden geçirilen Mir Nasrettin ve askerleri kaleden atılarak öldürülür. Mir Nasrettin işkenceler esnasında amcasının oğlu Mir İzzeddin Şêr’e kurt kalpli Timur’a merhamet gösterip kaleye aldığı için sitem dolu “Hey Maman Maman” isimli bir dize söylemiştir.

Timur’un Van kalesini ele geçirdiğini duyan Mir İzzeddin Şêr, ordusunu alarak tekrardan Van’a doğru yola koyulur. İzzeddin Şêr ordusuyla Van kalesine geldiğinde Timur ve adamları çoktan kaleyi terk ederek Bağdat’a doğru yola çıkmışlardı.

Bu savaş sonucunda Timur Gürgan’ın bir bacağı sakat ve bir kolu da felçli kalır. Bu yüzden Kürtler tarafından artık Timur Leng ismi ile anılmıştır. LENG Kürtçe de TOPAL demektir. Bağdat’ta tekrardan ordusunu toparlayan Timur Leng (Gürgan) 1402 yılında Osmanlının üzerine yürür. Osmanlı padişahı Bayezid koca imparatorluğunu Ankara’da tek bir saat direnmeden Timur Leng’e teslim etmiştir.

ÊZDİNŞÊR BEG KELATA ELBAKÊ

Elbakê çi xweş war e
Awayê çi xweş war e
Hûn bikin kar û bar e
Sefer li ser neyar e

Elbakê kela Mîr e
Awayê kela Mîr e
Ezdîn Şêr çi cengîr e
Meydanê dest da şîr e

Elbakê xweş kelat e
Awayê xweş kelat e
Caba Nasreddin hat e
Êzdînşêr kir xebat e

Elbakê komek danî
Awayê komek danî
Êzdinşêrê zemanî
Çû Temerê Gurgan

Êzdînşêr şêrê merd e
Merxaso şêrê merd e
Bi sam û selabet e
Sefer bire serhed e

Elbakê li bin çîyayî
Awayê li bin çîyayî
Tîr û kivan hildayî
Kurd in hevrikên şahî


Kaynak : Şerefname
Kürt Tarihi

Birecik Kalesi, Urfa, Gravür 1730

Bu kale bir çok devletin egemenliği altında bulunmuştur.
Moğollar, Birecik’i kuşatırken Eyyubi kürdleriyle savaşmış ve şehri yağma ederek büyük katliamlar gerçekleştirmişlerdir.

Berçin Kalesi, Milas (Muğla)

Menteşe Kürd Emirliğinin merkeziydi. Kürd Beyliği, Hacı Bahaeddin Muhammed Kurdi tarafından kuruldu.

“Bu Menteşe oğlu saygın sultan Şücaeddin Orhan Bey olup, yüzü ve hayatı güzel mükemmel bir hükümdardır.” Faslı seyyah İbn Battuta (1332)

Kürd kavimleri neolitik dönemden itibaren Batı Anatolya'da ta Girit (Kreta) adasına kadar yayıldılar. Menteşeoğulları, Qehreman(karaman)oğulları, Candaroğulları, Germiyanoğulları kürdtür.
Güney Kurdistan'da hala germiyanlar bulunmaktalar. Germiyan bölgesi halihazırda vardır. Hatta Amasya bile kürd beyliği'nin yönetimi altındaydı.

Meşhur Zembilfıoş adlı kürd prensi'nin evlilik dışı aşk ve ilişkiden kaçmaya çalışırken kendini üzerinden aşağı attığı Silvan Kalesi

Zembilfıoş d aha genç yaştayken bir gün bir gün bir mezarlık kenarından geçerken, çürümüş bir insan iskeleti görerek çok ürküp sarsılan ve hayatını zindana dönüştüren, ölümün yüzünü bu şekilde görmesi Zembilfıoş'un dini kurallara aşırı derecede riayet etmesini sağlar ve hatta kendisine aşık olan Silvan emirinin kızından kaçmak için sonunda Musul çöllerine kadar kaçıp Diyarbekir'i terketmesine neden olur. Bundan dlayı mezarı Kürdistan'ın Musul eyaletine yakın bir yerde bulunan Batufa şehrinde bulunmaktadır.
Kürdistan'da eskilerden beri kürd insanının ölümden sonra günahlarından dolayı büyük acı ve işkencelere maruz kalacağı büyük korkusu yüreklerin derinliğine salınmıştır. Günümüzde bile bu korkudan dolayı insanlar bu hurafelerden uzak normal bir hayat yaşayamayarak, insana, insanca yaşamaya yakışmayan korkulu ve ikircikli zor bir hayat yaşamalarına neden olmaktadır.

Keleha WANê

Qela-y Rayat le Balakayetî li Başûrê Kurdistanê

Kürdler, üretmeyen, toplayıcı, avcı, talancı, aç, vahşi istilacılardan korunmak için hep kale dikmistir.
Çünkü dağda yaşamayan ovalı kürd kesim tarımcı üreticilerdi ve üretim fazlası (Production Surplus) malı korumak için
kale dikmek mecburiyetinde kalıyorlardu. Böylelikle kale dikme geleneği ilk üretime geçen kürd halkı tarafından başlatıldı.
Yakın tarihte ise bu kalelerin üzerindeki 'kürdlere aittir' veya falan 'kürd hükümdarı tarafından dikildi' şeklindeki kitabeler istilacı işgalciler tarafından sökülerek yerine kendi hükümdarlarının adı kazıtıldı.

Kürdistan'da bu tarih çarpıtması tahribatı, en çok türk ve arap istilacılar yaptı.
Hatta bu kalelerin kendileri gibi toplayıcı, avcı ve isyilacı olan köleci asurlulara, hatta ve hatta bölgeye çok yeni gelen türklere mal ediyorlardı.
İşgalci türklerin Mısır tapınaklarında bile aynı tahribatı yapmış olduklarını kendi gözlerimle gördüm Mısır'ı 2000 yılında ziyaret ettiğimde.

Ama tarih ebediyen yanıltılamaz. Yeni bilimsel teknik ışığında incelenen tarih ile geröekler meydana çıkıyor ve böylelikle yalancı tarihin sonu gelmiştir.

Ortodoks tarih yeniden yazılıyor.

1877

Castle of Besni 1840

Irkçı Avrupa gezginlerin kürdleri kötüleyen ''Troubles with the Kurds'' ve ''Evil habits of the Kurds'' diye başlayan kürd-karşıtı ırkçı söylemleri..

Mahmudi Kürd Beyleri’nin yönetim merkezi olan Hoşab kalesi stratejik bir konuma sahiptir.
Kalenin dış kapı süslemeleri Kürd mimarisinin güzel bir örneğidir.
“Kalenin kapısının her kanadı 300 kantar Nahçıvan demirindendir.”


(Evliya Çelebi)

Kürd Kalesi - Kurdish Fort

Mardakan fortet
Det ligger i staden Baku i Kaukasien och byggdes 1225 e.Kr. av den kurdiska klanen - Mard och fortet är 22 meter högt

Keleha Wanê

Keleha Boşatê 1890

1800’ler, ”Kürd Kalesi Hoşap, Mahmudiye” ibareli gravür.

Kale, Mahmudi Kürd Beylerinin yönetim merkeziydi.

Örneğin Çin seddinden sonra dünyanın ikinci büyük kalesi Diyarbekir Kalesini MÖ 3000 yılında kürdlerin ataları huriler kurdu

Great Ring Wall of Amida (Second in The World!)

Hewler's Fort

HISTORICAL RUINS IN KURDISTAN

Kurdistan's Bridges

Kurdistan's Rivers

Kurdistan's Caves

Foundation For Kurdish Library & Museum