18th CENTURY KURDS
“The Karduki, or the Kurds, were ruling their own kingdoms. They were a very successful people in agriculture and cattle breeding”.
German Geographer Heinrich Kiepert (1818-1899)
Kurd Lady Diarbekir 1832
“Kürdlerin kendilerine özgü edebiyatları var. Perslere benzemezler. Kürdistan coğrafyasında bir çok kabileden oluşurlar ve Kürdçe’nin bir çok lehçesini konuşurlar…”
W.Dittel, 1842
Regarding Europa: When they took customs duties from passing people it was trade, but when others took it was barbarism.
KURDISTAN WAS AN EXOTIC COUNTRY IN THE DREAM OF 18TH CENTURY EUROPEANS
Kurdistan is located in a geography that is a bridge between three continents, Asia, Europe and Africa. Travelers or caravans engaged in long-range inter-continental trade had to cross the mountainous geography of Kurdistan in order to go from one continent to another. Kurds holding the mountain passes collected taxes from passengers using the passes of Kurdistan. Some European explorers and travelers regarded this situation as "plundering". For this, wrote the German writer Karl May his imaginated/fantasy journey novel to Kurdistan called "Durchs Wilde Kurdistan", which means the travel to wild Kurdistan.
KÜRDİSTAN 18. YÜZYIL AVRUPALILARIN HAYALİNDEKİ EXOTİK BİR ÜLKEYDİ
Kürdistan üç kıta arasında, Asya, Avrupa ve Afrika arasında köprü durumunda olan bir coğrafyada bulınmaktadır. Seyyahlar veya kıtalar arası uzun menzilli ticaretle uğraşan kervanlar bir kıtadan diğerine gitmek için mutlaka dağlık Kürdistan coğrafyasından geçmek mecburiyetinde idi. Dağ geçitlerini tutan kürtler, Kürdistan'ın geçitlerini kullanan yolculardan vergi alırdı. Avrupalı kaşif ve seyyahların bazıları bu durumu "yağma - yol kesme" olarak değerlendirmiştir. Bunun için alman yazar Karl May 'Durchs Wilde Kurdistan' yani vahşi Kürdistan'dan geçiş adlı Kürdistan'a hayalinde yaptığı yolculuk romanını yazmıştı.
AVRUPA IRKÇIYDI
Ülkelerinden geçen insanlardan gümrük vergilerini kendileri aldıklarında bu ticaretti, ancak diğerleri aldığında barbarlıktı. Kürdistan ülkesi coğrafi konumu itibariyle Asya ve Avrupa arasındaki en kısa yol geçidi oluşturan bir köprüydü. Asya'dan Avrupa'ya Avrupa'dan Asya'ya giden kara yolların başlıcaları ipek ve baharat yolları Kürdistan'dan geçmekteydi. Bu avantajlı coğrafik konum kürdlerin ülkesinden geçen insan ve mal trafiğine gümrük ücreti getirerek haklı bir milli gelir elde etme imkanı sunuyordu. Ama avrupalılar bunu hazmedemeyip kürdleri gümrük alıyor diye barbarlıkla itham ediyordu.
Du bira ji kurdên Cihû li Diyarbekrê. Ûsivê Mala Cîlo û birayê wî Saliho (Yehûda), 1951
Eski kürdler, Diyarbekir yöresinden (En aşağıdaki Dipnot'a bkz)
Kürdler Aryanların en önemli büyük etnik uluslarından biridir.
Kürdler dağlı ve kentliydi. Kentli olanlar diğer Aryan akrabalarıyla karıştılar (kan bağı). Dağlı olanlar diğer Aryan etnik gruplarıyla karışmadılar.
Aryanlar kimdir?
Aryan, antik Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-Aryan (''İran'') dilleri konuşmuş halkların kendilerini tanımlamak ve bölgedeki diğer halklardan ayırt etmek için kullanmış oldukları bir terimdir.
Ermenilerin arasına karışarak ermeileşmiş kürd aşiretlerinin mevcudiyeti bilinmektedir. Nasturi ve yakubi hıristiyanların hıristiyan kürdler oldukları da belgelerle meydandadır.
Eski kürdler, Diyarbekir yöresinden (En aşağıdaki Dipnot'a bkz)
Eski kürdler, Diyarbekir yöresinden (En aşağıdaki Dipnot'a bkz)
Eski kürdler, Diyarbekir yöresinden (En aşağıdaki Dipnot'a bkz)
Eski kürdler, Diyarbekir yöresinden (En aşağıdaki Dipnot'a bkz)
Mûsa Beg - Serokê Êla Motkan
A Kurdish Noble by Pierre De Gigord - 1865
"Kürd erkeklerinin kartal gibi bakışları var.
Zeki oldukları kadar güçlü ve sağlam bir görünüme sahipler. Öc almaya veya düşmanı yok etmeye daima hazırlar..."
W. Heude, London, 1817
“Kürd, kendisiyle, ailesiyle ve aşiretiyle gurur duyar.
Ülkesinin bağımsızlığı uğruna çıplak kayalık dağlarını en son taşına kadar savunur.”
James Baillie Fraser (London, 1840)
Mother and Doughter, Zaza-Kurds 1881
"Zazalar Hazar denizi kıyılarından göç ederek yayıldılar. Zazalar, Kürdlerin kollarından biridir.
Kürtler köklü bir kültüre sahip oldukları için dilleri zengindir. Zazaları diğer Kürtlerden ayırmak oldukça yanlıştır."
Brockhaus ve Efron Ansiklopedik Sözlüğü 1890-1907
(Alman emperyalistleri petrol yataklarına ulaşmak emellerinden dolayı hep osmanlıyı ve Türkiye'yi uşak olarak kullandı.
Bu amaçla Kürdistan'da birtakım anti-kürd faaliyetlere teorik ve pratik olarak fillen başladı).
Kurdes, Zazas, Diyarbekir - Kurdistan 1881
"Alî Shamîl Chocuklari" The Cildren of Ali Shamîl
Two of Bedir Khan Childrens
Şamîl Elî Bedir Xan, 1890
Seîdê Nado (1874-1916), di 24 saliya xwe de li Wan'ê resmê xwe kişandiye.
Seîdê Nado bi şalê xwe yê neqişandî yê bêrtiyan û palika xwe ya bi pirç a remiyan. Me navê palikê nedizanî ji ber ku nifşên berî me dev ji vê girêdana kevnare berdabûn. Lê em nuha dizanin ku perç eyek ji çermê bi pûrt ê heywên didane ser şanê xwe û jê re digotin palik, yanî pala biçûk.
A Badirkhani Kurd - Osman Pasha, 1889
"Kürdlerde misafirperverlik oldukça gelişmiştir. Bir kişi eğer misafir olduğu evde herhangi bir eşyayı beğenirse, ev sahibi çekinmeden onu hediye eder.
Kürdlerin meşhur sözüdür 'At, silah ve kadın' bunun dışında her şeyi paylaşırlar."
Kazakistan Halk Meclisi, Kürtler
Bu kişi Kürd BEDİRHAN BEG DEĞIL.
|
A Kurd in traditional dress, Lake Wan, c1890
Levantins Kurde - Nationality - Levantines - Kurdish Women s Fashion - Dress, Jewelry, Hats
Printed ca1857-58, Paris by F Chardon aine et fils
Engraved by Rouargue Freres
On the back of a match box, MAJOR DRUPKIN & Co, 1929 London
Londra 1929
Bitlis ve Şemdinli tütünü ithal eden İngiliz Major Drapkin Tütün Şirketi’nin 1929 yılında imal ettiği kibrit kutusunun üzeri:
“Değişik Ülkelerin Kızları”
Tütün üreticiliği bölge ekonomisinin lokomotifini oluşturmaktaydı.
Tütün şirketinin tanıtımı;
Kurdistan;
“Kürtler özgürlüğü seven ve dağınık bir şekilde yaşayan göçebe bir ırktır.
Bazıları çadırlarda yaşıyor, bazıları yazları yaylalarda kışları da köylerde yaşıyorlar.
Kadınları erkeklerle aynı yaşam koşullarını paylaşıyorlar ve hatırı sayılır ölçüde özgürlüğe
sahipler, öyle ki yüzlerini kapatmadan gezinebiliyorlar.”
LERMONTOV Handsome semi nude man. Kurd. Russian-Soviet postcard
GRAVURE GEOGRAPHIE UNIVERSELLE 1881 MALTE BRUN LEVANTINS KURDE ORIENTALISME
Group of Kurdish dancers and musicians, Eastern Kurdistan 1899
“Kürdler Mir Bedirhan dönemindeki bağımsızlıklarını tekrar kazanmak için Seyyid Ubeydullah’ın etrafında toplandılar.
İlk kıvılcım Modan (Mutki) ve Reşkotan aşiretinden geldi.
İşlgalci türkler Şeyh Hüseyin’e para verdiği için Dersim aşiretleri ayaklanmaya sessiz kaldılar.”
Averyanov, 1900, Rusya’nın Türkiye ve İran’a Karşı Savaşında Kürtlerin Rolü Raporu'ndan…
Geleneksel kıyafetleri içerisinde Kürd erkeği, Gürcistan, 1890 Fotoğrafı Vladimir Barkanov Arşivi
Kılıç, hançer detaylarıyla birlikte Lewendî; geleneksel Kürd erkek ve kadın giysilerindeki uzun kol uçlarına verilen addır.
Bu ifade kürd tarihi ile alakalı çok önemli bir ifadedir:
Dİkkat ettiyseniz yörüklerin geleneksel
giysileri bu kürd geleneksel giysilerine
çok yakındır. Hatta tıpa tıp aynısıdır..
Yorukan-î Ekrad olduğu gibi
Turkman-î Ekrad'da vardır.
Yorük gözçebe demektir.
Yörükler Batı Anadolu'ya
göç etmiş kürdlerdir.
Türkmenler mongol döneminde
asimile olmuş kürdlerdir.
Zira en son etnik bir DNA tahlilinde
türkmenlerin DNA'sı kürdlerin
DNS'ıyla bir olduğu tspit edilmiştir.
İslam'dan donraki kürd tarihi acı bir kürd yok etme tarihi olmuştur.
Costume of Bedir Khan Beg, by Miner Killbourne Kellog
Miner Kilbourne Kellog tarafından çizilen Bedirhan Bey tablosu, Smithsonian Amerikan Sanat Müzesi
Kurdên Kurdistana Qefqazê (Yên li vê wêneyê kurdên Gurcistanê ne)
Costume of 18th Century Kurds
HASIN - Kelimesinin Etimolojisiyle ilgili Eski Küdçe ve Yunanca dil uzmanı Ali Karduxos'un bu konudaki çalışmasını okyun.
Portrait d'un militaire courde du Hekary - Kurdistan 1825
Suwariyên kurd bi riman.
Rim ÇEKÊ KURD e.
Rimên leşkerê kurdan bi nav û deng in
Serhildêr û şervanên pêşawa Mele Selîm (1850 li Çolig'ê tê jiyanê, wefat 1914 ji aliyê tirkan ve li Bedlîs'ê tê sêdarekirin).
Ji Mele Selîm re Mele Selîmê Dimilî jî gotine. Ji 1910 heya 1914an li dijî artêşa tirkan şer dike. Tenê di yek çalakiyekê de 140 esker û 3 serfermandarên tirkan dikujin.
Carekê di nava bajêr de şer derdikeve û Mele Selîm ji bo heya şevê xwe veşêre xwe davêje baxçeyê balyozxaneya rûsan a Bedlîsê. Konsûl û rayedarên rûsan dorpêç dikin û teslîmê tirkan dikin. Mele Selîm û hevalên xwe li ber deriyê balyozxaneya rûsan bêî dadgehkirin têne sêdarekirin. Meytên wan 8 rojan bi sêdareyê ve dihêlin. Gotineke navdar a Mele: "tirk bêesil in û kurmên medeniyetê ne".
Ev wêne di sala 1902ê de hatiye kişandin û êv hersê ciwan jî di şerê sala 1910ê de bi tevî 50 şervanên din li dijî 4 tabûrên tirkan û mîlîsên ermenî şer dikin û şehîd dikevin.
(Kurdish mountain brigands, Kurdistan, 1902. From The Living Races of Mankind, Vol. I. Hutchinson & Co, London, 1902).
Gundekî Îdirê 1890
la familia d'un Curd 1800
J. B. Eyries Engraving of Kurds 1842
Kurdes
Date: 1842
Place: Barcelona
Author: A. D'Orbigny - J. B. Eyries
Publisher: Juan Oliveres
Technique: Steel
KIZIL KÜRDİSTAN askeri 1700'ler
(Sözde 'türk tarihi': işte türk tarihinin tamamının yalan olduğunun başka bir göstergesi: Kürd libasını taklit ederek türklerin libası şeklinde göstermeleri.
Sonra siz hiç soyu köpeklere dayanan başka bir halk duydunuz mu? Türk tarihi Ergenekon'a, Asena kurt KÖPEĞİ'ne dayanıyormuş)
Rêwîtiya li Botan
Kurd of Mahabad
Kurdê Cizîra Botan 1895
1870c
Begekî kurd ji devera Serhedê Bitlis 1897
Kurd
Soldan sağa:
Safranbolulu grek Köylü, Viranşehirli kürd (ortadaki), Kastamonulu türk işçi.
O dönem Liva-i Viranşehir diye tanımlanan bölge, bugünkü Bartın, Karabük, Çaycuma, Safranbolu, Yenice ve Gökçebeyi kapsayan bölgeye verilen addı. 1870
18-Century Kurdish peasonts in Eastern Kurdistan
18-Century Kurdish peasonts in Northern Kurdistan
18-Century Kurdish peasonts in Southern Kurdistan
1877-1878
Kurdekî ji sedsala 18"a a palik li ser şanê wî
Mizraklı kalkanlı 1890-1900, İki kürd Süvari
Kürs süvarilerin yanlarında bulundurdukları kalkanlar İsveç Etnografya Müzesi arşivinde bulunmaktadır.
Kurdish Girls, Hamadan
Kurdish Noble Mûsa Beg
En karikatyr föreställande kurder från 1800-talet
.jpg)
Elî Eşrefê Cefer Axa (1851-1928)
The leader of Milli Tribe: İbrahim Pasha Millî 1880
KURDÊN LÛR
(Lur Kurd - Luristan)
______
DİPNOT: Eski kürdler: Müslüman olmamış, hıristiyan olarak kalmış kürdler.
Bilahare bu kürdler işgalci osmanlı ve türk devletinin oyunları ve baskıları neticesinde, ya sindirilerek
müslümanlaştırıldılar veya dini aidiyetlerini korumak maksadıyla ermeni veya süryani kilisesine avdet ederek,
kendilerine ermeni ve süryani demeye başladılar. Bunların yaşlı kuşaktan olanlarıının büyük bir kısmı hala (2020) kürdçe konuşmaktadır, ermenice'yi ve nede süryanice'yi bilirler.
Click To Go To:
KURDS FROM THE EARLIER CENTURIES
KURDISH WOMEN FROM THE EARLIER CENTURIES
EIGHTEEN CENTURY ORIGINAL KURISH ENGRAVINGS
