TÎR
(ARRA-PKHA (*) )
KERKÛK
The KURDISH CITY
Kerkûk Dilê Kurdistan'ê ye
Kerkük Kürdlerindir...
Betydelsen av det sammansatta ordet Kirkuk (kir = fallos på kurdiska / kuk = fallos på latin) härstammar från neolitiska periodens månggudadyrkan paganism.
Under den livsperioden bland de första primitiva samhääen i den neolitiska eran ansågs det manliga känsorganet vara gudomligt och heligt i och med dess fertilitets funktion.
Det symboliserades visuelt med en pil: ARRPKHA. Sedan formades den heliga fallosens symbol pilen som "A" och första bokstaven i alfabetet.
I och med könsorganet är tabubelagt i islam vill man inte ens nämna att denna historiska kurdiska stadens namn härstammar fån fallos.
''Tek başıma kalsam bile Kerkük için mücadele ederim...'' (Mustafa Barzani)
Irak ve Kürdistan'da gerçekleşen 9 Ekim 2021 genel seçimin ilk sonuçlarına göre Kürd partileri Kerkük'te 7 sandalye kazandılar. Kerkük toplamda 12 sandalyeden oluşuyor...
İşgalci-Irkçı Irak Arab Lideri Saddam'ın toplu kürd sürgünlerine rağmen, tarihin her döneminde olduğu gibi bugün de yine kürdler ÇOĞUNLUKTUR. Çünkü Kerkük bir kürd şehridir.
ARRAPKHA > TÎR/KÎR > KÎRKÛK > KERKÜK
M.Ö 2150 Gutiler, Kerkük şehrini ele geçirdiler. Batılı kaynaklarda Gutiler için ‘’Zağros Dağının sakinleri’’ denilir.
Gutiler uzun süre Kerkük ve civarında hakimiyet sağladılar. Gutilerin hakimiyetini, Sümer İmparatorluğu ele geçirerek şehre hakim olmuştur.
Sümerİmparatorluğuna karşı birleşen Hurri ve Mittaniler, büyük bir imparatorluk kurarak Arrapkha (Kerkük’ü) Sümer İmparatorluğundan büyük bir savaş sonucu almışlardır.
Zagros Dağlarında yaşayan antik halk.
Kerkük'ün eski ismi: Arra-pkha kelimesinin araplarla hiçbir ilişkisi olmayan latince'nin ARROW yani 'ok'', "mızrak" kelimesidir.
Kerkük'ün adı "ok", "mızrak" kelimesinden gelmektedir. Kürdçe latince'den çok daha eski bir dil olduğu için bu latince'nin arrow kelimesinin kürdçe'nin 'TÎR' kelimesinden türediğini söylemek daha doğru olur. Daha sonra bu kelime erkeklik cinsel organı (fallos) anlamına gelen 'kîr' olarak telafüz edilmiştir. ''Kîr'' erkeklik cinsi organı antik inanç ve kültürlerde üreme, çoğalma ifade ettiğinden dolayı bereketin sembolü olarak kabul edilmiş olmasından dolayı da kutsanmıştır. Hatta tanrıyı bile temsil ettiği kabul edilmiştir. Bunun için alfabenin en ilk harfi olarak konulmuştur. Birçok eski alfabedeki ''A'' harfi işte bu TÎR/KÎR sembolünden türemedir ve kutsal sayıldığından da en ilk sırada yer almıştır.
Günümüzde kullanılan Kerkük ismindeki son takı bölümü olan 'kük', yine latince'de erkek cinsel organı anlamındaki 'kak', 'kuk' kelimesini içeriyor. Tesadüfün bu kadarı da çok sayılır.
Kerkûk (Postal Card), 1960
Bağımsızlık, Kerkúk, Kürdistan - Birinci Dünya Savaşı sonrasında İngilizlerin verdiği söz hakkında:
Kifri, yaklaşık 1920
"Biz kürdler misafirperverlikle tanınırız. Osmanlılar Kürdistan'ı terk ettikten sonra ingilizler Kifri'ye geldi.
Şeyh Mahmud, generallerine aşağıdakileri belirten bir mektup gönderdi:
“Biz kürdüz ve silahımız var. Bizim olanı bize verirsen arkadaş oluruz. Olmazsa, silahımız var ve haklarımız için savaşacağız” dedi.
İngilizler bize umut veren Binbaşı Noel'i gönderdi. Dedi ki:
"Bağımsızlığına, kendi devletine kavuşacaksın"
Hepimiz alkışladık, sadece biri mutlu olmadı. Bizi uyaran kör bir adamdı:
"Onlara inanmayın. güvenilir değiller"
Ama hiçbirimiz ona dikkat etmedik.
Sonraki dönemde ingilizlere karşı çok dostane davrandık. Silêmanî'ye arabalarıyla gidebilsinler diye yol yaptık. Adamlarına rızık verdik; Şeyh Mahmud bile ingiliz askerlerini evine davet etmiş ve onlar için kutlamalar yapmıştır.
Ama onlardan aldığımız tek şey Kerkük'u Irak'a teslim etmek oldu. İngilizler, Irak adında tek bir büyük devlet kurdular. Hakkımız olanı, bize vaat edileni alamadık - bağımsızlık, Kerkük, Kürdistan.
İngilizlerin bize vaat ettiklerini vereceklerinden emindik. Üç aydan daha az süren bağımsızlığımızın ünlü İngiliz onuruna güvenerek onların sözlerine uyduk."
- Ahmed Hoca
•••
Kaynak: "Kürdistan - Tarihin Gölgesinde", Susan Meiselas
Ji folklora kurdî straneka li ser Kerkûk'ê
Çûm bajarê Kerkûkê - ho yeman ho yeman
Çûm bajarê Kerkûkê - ho yemana Xwedê
Xemilî ji xemla bûkê - ho yeman - ho yeman
Xemilî ji xemla bûkê - ho yemana Xwedê
M.Ö 2150 Gutians (Gutiler) Kerkük şehrini ele geçirdiler. Batılı kaynaklarda Gutiler için ‘’Zagros Dağının Sakinleri’’ denilir.
Gutiler uzun süre Kerkük ve civarında hakimiyet sağladılar. Gutilerin Kerkük hakimiyeti, Sümerler tarafından sonlandırılmıştır.
“Kerkük Musul’a bağlı tarihi bir şehirdir. Şehrin çoğunluğunu kürdler oluştururken, Hıristiyan Keldani nüfusu da vardır. Şehirde 7 cami 3 kilise bulunuyor.
Şehir ahalisi çömlekçilik, deri üretimi, kumaş (basma) ve şarapçılıkla uğraşır. Önemli bir ticaret merkezidir.”
Brockhaus ve Efron Ansiklopedik Sözlüğü 1895
1574 Kışında Hollandalı gezgin Leonhardt Kerkük'e geldi...
"Güzel bereketli bir yer bulduğumuzu ve derisi beyaz olan arap olmayan ve arapça dışında bir dil olan (kürdçe) konuşan bir halkın yaşadığı' keçi kılından yapılmış bir grup siyah çadıra götürüldüğümüzü ve biraz sonra biz gezginleri kendilerine isafir olarak kabul ettiğimi" söylüyor!
"Ancak halk çok cömertti, yoksulluklarına rağmen bize içki ve et ikram ettiler. Kadınlar bize süt ve yumurta ikram etmek için acele ederken, diğerleri hamur yoğurmaya ve sıcak taşların üzerine hamur koyarak ekmek yapmaya başladılar.
Ertesi gün Altûnn Köprüsü'ne doğru yola çıktık"-
Nuzzi tabletlerinde, Kerkük şehrinin Hurri kenti olduğunu yazıyor...
Böyle buyurdu Zerdüş
Hurrilerden bu yana kürd şehri olan Kerkük.
The Gateway of Kirkuk, Kurdistan, By Arthur Melville, 1929.
THE LAST WORD ABOUT KIRKUK: KIRKUK IS KURDISTAN
Kerkouk, 1670
Kirkuk 2017 - The yellow-colored area is the Kurdish majority population in the city. The green one Turkomans, the red one Arabs and the blue one Christian population
Kerkuk Kurdiästan e
Petrola Kurda
KERKÜK - KÜRD KALESİ
1945'te petrol şirketinin yakınındaki Kerkük'ün fotoğrafı.
Madhat Kakei's paints at the former Police Station of Kirkuk city where Kurds became tortured by Saddam's Iraqi police
1950
Şemsedîn Samî yekem ferhengnûs û ensîklopedîstê tirkan, di berhema xwe ya bi navê Kamus-ul Alam (1889-1898) de behsa Kerkûkê dike: "Li bajarê Kurdistanê Kerkûkê de 4/3ê kurd dijîn".
Şemsettin Sami'nin yazdığı ilk Osmanlı ansiklopedisi Kamus-u Alam'ın (Milletler/Halklar Ansiklopedisi)'nin 5. cildindeki 3846. sayfasında:
Kerkük Kürdistan'ın Musul vilayetinin bir şehridir ve nüfusunun 4/3 kürd, geri kalan 4/1'i ise arab, türk ve diğer milletlerden müteşekkildir.
Şemsedîn Samî yekem ferhengnûs û ensîklopedîstê tirkan, di berhema xwe ya bi navê Kamus-ul Alam (1889-1898) de behsa Kerkûkê dike: "Li bajarê Kurdistanê Kerkûkê de 4/3ê kurd dijîn".
Şemseddin Sami’nin 1889’da yayımlanan eseri Kamusu’l-Alam’da ‘Anadolu’ maddesinde, bölgenin ''güneydoğu'' sınırını Kürdistan olarak belirtmiştir.
Şemseddin Sami’nin 1889-1898 yılları arasında hazırladığı ilk türkçe ansiklopedi olan Kamusül-Alam’da Kerkük nüfusuna dair detay:
“Kerkük halkının dörtte üçü kürd, geriye kalanları da türkmen, arap vs. 760 yahudi ve 460 keldani de vardır.”
Unutulmamalıdır ki Büyük Kürdistan'ın Musul, Kerkük ve Halep şehirleri, arap milliyetçi devletleri Irak ve Suriye'nin ilhakı akabinde yaptıkları büyük etnik temizlemelerde kürdsüzleştirilmiştir.
Tıpkı türklerin 2018'de Efrin'de ve 2019'da da Serê Kaniyê ve Tirbe Spîyê de yaptıkları gibi.
“Kerkük, Kürdistan’ın Musul vilâyetinde ve Musul’un 160 Cenubu Şarkîsinde ve bir sıra tepeler altında, Şehrezor sancağınun ortasında olup ahalinin Üç Rubu (üç bölümü) kürd ve küsuru t ürk, arap vesairedir. keldanî dahi vardır.”
Kamus-i A'lam'ın yazarı Şemsettin Sami. (1850-1904)
1946 - 1952 yılları arasında Kerkük nüfusunun büyük çoğunluğu KÜRDLERDEN oluşmaktadır.
1968'de Irak'ta "Birlik, Özgürlük, Sosyalizm" sloganıyla kuruluşunu ilan eden ırkçı-faşist Baas Partisi, Kerkük nüfusunu sistematik bir şekilde dönem dönem arapları yerleştirerek değiştirmiştir.
Tarih boyunca Kerkük'te türkmen ve araplar nüfus açısından çoğunluk olmamışlardır. Arapların Kerkük'e gelişi İslam fetihleriyle birlikte meydana gelmiştir. Türkmenler ise muhacir olarak kürdlere sığınmıştır.
Şemseddin Sami 1890'larda Kerkük'ün büyük çoğunluğunun kürdlerden oluştuğunu da aktarır
| 1946'ya kadar gelmeye gerek yok. Lozan (1922–23) görüşmelerinde konu açıldığında İsmet İnönü'nün kanıt olarak gösterdiği, üzerinde oynanmış nüfus sayımı belgelerinde bile kürdlerin toplam Kerkük nüfusu içindeki oranı %50'den fazla, yani araplarla türkmenlerin toplamından fazla çıkmıştır. Tabi İsmet kürdleri de kendilerinden göstermiştir haklılığını kanıtlamak için. |
Bawe gurgur Kirkuk 1901
Necmedîn Kerîm, Şehriyarê bajarê kurdan bajarê Kerkûkê li roja 31.10.2020 koça dawîn kir
| Have you heard thousands of times the Iranian Shiites asking Israel to die? Well, everyone has heard, for the whole Iranian Shiite ideology is centered on this hope: to destroy Israel. What was missing the Iranians? Logistics. To get to Israel, they would have to pave their way through Iraq. But, amazingly, they had no way to get to Israel, because in the middle of the road to Syria, there was a region and a city, known as Kirkuk, the oldest city in the world, dominated by Kurds since the begining of the time. And the Kurds would not allow Iranian armies and their militias to use their territory to attack Israel. What happened then? It so happened that USA, this beautiful country, but governed by fools, stupids like Trump, delivered o caminho, a via to Iran for free the only way the Iran will use to attack Israel: Kirkuk. Europe united against the Kurds and in favor of the Iranian militias and forced them to surrender Kirkuk, the only obstacle that prevented the Iranian advance toward Syria / Israel. So if you go to Teera today and enter an Iranian Revolutionary Guard building, you will see all the terrorists smiling and celebrating: the only obstacle that prevented Iran from moving armies towards Syria / Israel was removed with the help of the fools Europeans and Americans. Eliel Santos |
RETURN to KIRKUK A YEAR in the FIRE (2006)
The Spiritual Capital of Kurdistan
by
Karzan Sherabayani,
2007
Check Poınt Pêşmerge 1959
1953
Babe Gurgur
1913
Kerkûk her bajarê kurdan bûye. El-Îdrîsî (bûyîn 1099-mirin 1165) di nexşeya xwe ya bi navê Nuzhat-ûl Muştaq de Kekûk wekî bajarê kurdan nîşandaye. Ev nexşe li Ewropa bi navê Tabûla Rogerîana tê binavkirin.
FRANSIZ BELGELERİNDE KERKÜK
Pirtûka dîroka sedsala 11. Kerkûk bajarê Kurdistanê
11. Yüzyılı anlatan kitap Kerkuk Kurdistan şehri...
تان
Französisches Geschichtsbuch aus dem 11. Jahrhundert, das Kirkuk als Stadt Kurdistans zeigt
Fransız kaynaklarında Kerkük
Fransız tarihçi Joseph Vaissete 1685-1756 şöyle diyor:
"Kerkük Kürtlerin başkentidir ve 32 cemaati vardır ve Kerkük sakinlerinin çoğunluğu Goran Kürtleridir.
Nuzzi, the ancient Kurdish city of Hurrians in Kirkuk
Nuzzi Kerkük'te ki antik hurri Kürd Kenti
Nuzi Tabletler
Nuzi ve İncil
Nuzi tabletleri, MÖ 2. binyılın ortalarında Kuzey Mezopotamya'daki günlük yaşamla ilgili birincil bilgi kaynağıdır. Nuzi, Patriklerin anavatanı Paddan-Aram'dan uzak değildi ve bu nedenle tabletler, ataerkil anlatılarda yansıyan adetlere ışık tutuyordu. İncil'deki Patrikler, Nuzi tabletlerinin çağından birkaç yüz yıl önce yaşamış olsalar da, tabletler, Eski Yakın Doğu'daki gelenekler inatçı ve uzun süreler boyunca sürdüğü için, Patrikler döneminin geleneklerini ayırt etmede hala yararlıdır.
Tekvin anlatımında anlatılan ve bugün bize garip, hatta anlaşılmaz gelen âdetler, İncil'in eski dünyasında yaygın uygulamalar olarak görülüyor. Bunun ötesinde, Nuzi tabletleri, ataerkil anlatıların İncil'deki kronolojinin belirlediği zaman diliminde yaşamı doğru bir şekilde yansıttığını ve birçok eleştirmenin iddia ettiği gibi daha sonraki öykü anlatıcılarının ürünü olmadığını gösteriyor.
BSP 1: 2 (İlkbahar 1988) s. 28
Bugün Irak'ın kuzeydoğu bölgesinde, Kerkük'ün petrol yataklarının yakınında, Güney Kürdistan'ın eteklerinde, Nuzi adında bir antik kent, yaklaşık elli yıl önce bir arkeolog ekibi tarafından Amerikan Ortak himayesinde kazıldı. Doğu Araştırmaları Okulu (Bağdat), Harvard Üniversitesi ve Pennsylvania Üniversitesi.
Nuzi, Mezopotamya'nın bereketli hilalinin batı tarafında birkaç yüzyıl boyunca hüküm süren, İncil'de Hurim, Horites veya Hurrialı olarak geçen Hurri Mitanni imparatorluğunun bir parçasıydı. Hürriyelilerin yaşamlarına ve adetlerine ışık tutan ve özellikle ataerkil döneme ait İncil çalışmaları için özel bir öneme sahip olan özel ve kamu arşivlerinden binlerce tablet ortaya çıkarıldı. Tabletlerden elde edilen bilgilerin çoğu, ata İbrahim'in içinde dolaştığı genel toplumun modeline ve arka planına uyuyor ve Yaratılış kitabında sahip olduğumuz anlatıların bazılarında yansıtılıyor. Bunlardan üçünü belirtmek isterim.
Kız kardeşim olduğunu söyle
Yeni bulundukları Kenan topraklarındaki kıtlıktan kaçarken Mısır topraklarına yaklaşan İbrahim ve Sara için kritik bir durum şekilleniyor. Korkunç bir güvensizlik duygusu İbrahim'in üzerine yerleşti: Ülkede bir kıtlık vardı ve İbrahim, ülkedeki kıtlık şiddetli olduğu için orada kalmak için Mısır'a gitti. Mısır'a girmek üzereyken eşi Saril'e, “Senin çok güzel bir kadın olduğunun farkındayım. Mısırlılar seni görünce
Louis Katzoff
DÜNYANIN İLK HARİTASI
Dünyanın ilk haritası
DÜNYANIN İLK HARİTASI Nuzi Tabletinin Gasur Haritası MÖ 2300 yıllarına tarihlenmiştir. Haritada dağlar ve ırmaklar görülmekte Bunların Küçük zap ve Dicle olduğunu önerilmektedir. Nuzi Günümüz Kerkük kentindedir. HORİLER HORİMLER DÖNEMİ HURRİLERE AİT |
Güney Kürdistan'da kürd şehirleri Kerkük ve Çemçemal arasında bulunan Cermo (Jarmo) tarihi evinin ölçekli modeli -
Dokuz bin yıllık (9000) bir tarım köyü olan bu tarih öncesi ilk köy evleri
tauf' olarak bilinen, el yapımı kalıplı killi çamurlardan duvarlarla inşa edilmiş 25 ev vardı.
Duvarlar nehirden gelen kireçtaşı taşlarından yapılmış taş temel üzerine oturtulmuştu.
Bu evlerde kapılar, pencereler ve bacaları olan ankastre benzeri bir fırın vardı.
