DÎROKA KURD
LI ÇAVKANIYÊN BIYANIYAN
Until the lions write their history, history gives every praise to the hunters.
Dünyanın en ilk medeniyeti olduğu kabul edilen Mezopotamya medeniyeti'ne, medeniyeti doğuran yiyeceği YARATARAK en büyük katkıyı sağlayan
Kürd Medeniyeti, önce islam'ın sonra kolonyalist-Avrupa'nın ve en sonra da turk-arab ve fars tahripkarlığından dolayı ismi ve cismi silinerek unutulmaya yüz tutmuştu.
Ama bugün kürdler kendi tarihini öğrenerek ve öğreterek inkar ve yağma edilen kürd tarihini gün ışığına çıkarıyor.
Hayvancılık sanatını ilk yaratan ve uygulayan kürdler hala bugün bile büyük bir çoğunlukla bu tarihi sanatlarını devam ettirmektedirler. Tarihte hayvan figürlü heykelleri yapmalarının sebebi onların bu hayvancılık sanatı ile ilgili yönlerinden kaynaklanmaktadır.
‘’Kürder Batı Asya’nın eski kültürünü koruyorlar. Ortadoğu’nun en eski halklarından biri olan kürdler kendi coğrafyalarının otokton (yerli) halkıdır ve eski atalarının soyundan gelmekteler.’’
Dilbilimci Nicholas Yakovlevich Marr (1865-1934)
Kurdên ku ji destpêka dîroka şaristaniyê ve anku ji serdema neolîtîkiyê ve bi karê hunera çandinî (Agrar Revolution ê) û kedîîkirina heywanan (Pastoral Revolution) ve mijûl bûne.
Di heman demê de yekemîn car di dîroka cîhanê de bi derbasbûna civaka niştecihbûyî ya li ser axa Kurdistana dîrokî, di pêkhatin û avabûn û pêşketina şaristaniyê de kedeke pir mezin dane.
(Medeniyet tarihin başlangıcından beri neolitik sanat ve kültürü olan tarım (Agrar Revolution) ve hayvancılıkla (Pastoral Revolution) uğraşmış olan kürdler
aynı zamanda yeryüzünde ilk defa tarihi Kürdistan topraklarfında yerleşik topluma geçerek medeniyetin doğmasına ve gelişmesine büyük katkılar sunmuştur.)
B.Z 3000 sal. Sumer (Kur-Tî) B.Z 5. sal Heredot Pacty (Bohti, Boran) B.Z 4. sal Ksenefon Karduchi (Kürd-ler) B.Z. 1. sal Sallust, Diadorus Cordueni, Cordyene B.Z. 1. sal Livy, Strabon Cyrti, Gord B.Z. 2. sal Plutach, Pliny Gordyeni, Cordueni P.Z. 2. sal Ptolemy, Dio Cassius Gordyene, Korduene P.Z.. 4. sal Sextus Ruf, Eutropius Kardueni, Cardueni P.Z.. 5. Tane sal A. Marcelinus, J. Honor, Zasimus Cardueni, Corduene, Cordyena |
(GORDIONOROSUS)
GORDIAEAN - CORDUENE - KARDAKA - KURDIEN - KURDISTAN
Origin of the Kurds -- "In Kurdistan Kurds have lived since the earliest traceable BEGINNING in the Stone Age" "With this work, an interdisciplinary study is presented for the first time in the form of an integrative historical-scientific presentation, in which an attempt is made to present the current state of research on the origin of the Kurds through findings from evolutionary anthropology, genetic research, archaeology, the oldest available terminology, comparative linguistics and of historiography and to gain new insights from it. |
Serpûşeyê Serparêz ê leşkerê gûtiyan. BZ 2000
(Guti savaş başlığı, miğferi. MÖ 2000)
Kürd tarihi somut bir gerçekliktir, efsane'lerden ve mit'lerden kurtarılmalıdır.
Ama kürd liderler bu konuda en küçük bir uğraşın içinde bile değiller! Maa el-esef ..
ÖNSÖZ
Ardarda Susa, Med ve Part imparatorluklarını kurmuş, sonrasında sayısız yerel devlet kurmuş kürtlerin kavmi birliği, tabiri caizse beli islamla kırıldı. Sonrasında da kürtler asla iflah olmadı, binbeşyüz yıllık tarihleri soykırımların, tehcirlerin ve toplu tecavüzlerin tarihidir. |
"Wateya peyva "kurd" ne şivan yan koçer e. Di niviştên sumerî û babilî de kurd wek 'gutî' yan jî 'kurtî' tên binavkirin. Bi hezaran sal in li heman erdnîgariyê dijîn û ne ereb in."
Dîroknas William Linn Westermann (1944)
SPEIGHEL DER WERELT 1540
Since the Kurds were the earliest community founders (proto-clans) in historical Mesopotamia, they spread throughout Mesopotamia since the begining of the historical process. As Ferdinand Hennerbichler state: “Kurds are clearly visible from the earliest traceable beginnings as the indigenous people of the Neolithic, Northern Fertile Crescent lands of the Near East and Eurasia.” In this connection, as there are tribes derived from the Kurds, many tribes also lived among the Kurds. As the Kurds established their own kingdoms and empires such as the Gutians, the Mitanians, here were also Kurds in the kingdoms and empires of many other peoples, as in the Sumerians and the Hurrians. The Hurrians are one of these peoples, including the Kurds. This does not mean that even though the Hurians were from the Semitic race and were pledging allegiance to the gods and religions of other peoples, this does not mean that they were not the ancestors of the Kurds. There were also Kurds among the Hurrians as in the Sumerians, and these Hurri-Kurds are of course considered to be the ancestors of the Kurds.
“Li cîhana kevnare (antîkî) gelê kurd sê mîretî (padîşahî) ava kirine; Padîşahiya gûtiyan, Padîşahiya Ûrartû, Padîşahiya Lolo. ''Antik Dünyada Kürt halkı üç krallık kurdu; Guti Krallığı, Urartu Krallığı, Lullu Krallığı.
GİRİŞ
|
KÜRD & KÜRDİSTAN KADİM TARİHİ Eskiden dünyanın bu en eski ülke ve halklarından biri olan kürd ve Kürdistan diye bir şey yoktu bazılarına göre. Şimdi bu ülke ve halk vardır ve 5 bin yıllık bir tarihinin de olduğu öğrenildi nihayet. Ama buna ''en azından 5 bin yıllık tarih'' denmelidir. Neden mi? Çünkü burada medeniyet 15 bin yıl kadar önce başladı ve kürdlerin başka bir yerden Kürdistan'a gelmedikleri gerçeği göz önünde bulundurulursa, o zaman en azından kavim guruplaşmalarının oluşmaya bailadığı 10 bin yıllık bir tarihi ile dünyanın en eski kavmi olarak rahatlıkla anılabilir. DNA araştırmaları bu gerçeği on yılı aşkın bir süredir ispatlamış durumdadır. Bu en kadim halkın tarihiyle ilgili öğrenilecek daha neler var neler! Kürdlerin binlerce senelik derin bir tarähä ve kültürü vardır, peki türklerin neyi var? Kürdler tarih sahnesinde varken ne çölde araplar, ne steplerde türk ve nede medeniyet sokaklarında yalınayak gezinen parsekler vardı. Bütün bunlar belgeli ve ispatlı tarihi olgulardır. Sadece kürd liderler bunu bilmiyor. Kürd tarihini bilmedikleri için de mazlum kürd halkına kaba kölelikten başka hiçbir anlama gelmeyen islam ümmetine tabi olmayı telkin ediyorlar veya sahte enternasyonalizmin sahte ve yalan halkların kardeşliği safsatası kandırmacalarına.. Oysa kürdler tarihi Mezopotanya'da en ilk toplum kurucuları (proto-kavim) oldukları için tarihi süreç içerisinde tüm Mezopotamya'ya yayılmaları gerçekleşmiştir. Ferdinand Hennerbichler'in dediği gibi: “kürdler izlenebilir en erken başlangıçtan beri Yakın Doğu ve Avrasya’nın Cilalı Taş Devri, Kuzey Bereketli Hilal topraklarının yerli halkı olduğunu açıkça görülmektedir.” Bu münasebetle kürdlerden türeme kavimler olduğu gibi, birçok kavim de kürdlerin içinde yaşamıştır. Kürdler gutiler, gutiler, mitaniler gibi kendi öz krallık ve imparatorluklarını kurdukları gibi, sümer'lerde ve huriler'de olduğu gibi birçok kavimin krallık ve imparatorluklarının içinde kürdler de olmuştur. Huriler de içinde kürdlerin bulunduğu bu kavimlerden biridir. Bu şu anlama gelmiyor, herne kadar huriler semitik ırkından gelme idiylerse de ve herne kadar başka kavimlerin tanrılarına ve dinlerine biat ediyordularsa da bu onların kürdlerin ataları olmadığı sonucunu getirmez. Hurilerin içinde sümerler'de olduğu gibi kürdler de vardı ve bu huri-kürdler elbette ki kürdlerin ataları sayılır. Son çağlarda birbirinden bağımsız ilmi ve arkeolojik kanıtlar kürdlerin Ortadoğu'nun ve hatta tüm beşeriyetin En İlk Kavmi olduğu gerçeği yönüne doğru işaret etmekteyken, kürd dilbilimcileri ve tarihçileri hala kış uykusundalar: Kürd Halkının Tarihi Kayıtlarda Kanıtlanarak Tespit Edilen Tarihi'nin Kısa Özeti Tarihçiler ve kürdlerin geniş bir kesimi guti/goti/kurti halkını kürd halkının eski köklerinden biri olarak kabul ederler. Kürd adı guti/goti'den türemiştir. Bazıları guti adının onlara sümerler tarafından verildiğine inanıyorlar: kur-ti/guti/goti. Kürd tarihçi Mihemed Emin Zeki Beg (1880-1948) tarafından kaleme alınan “Tarihin Özeti” “Kürdler ve Kürdistan” kitabına göre, bu grup: “lulu, guti/goti/kurti, haldi, cudi, kasai/kasid/kasit, subari, mitani, hori, nayiri” halkları ile oluşturuldu ve Mihemed Emin Zeki Beg buna Zagros Dağları halkları diyor... Kürdler hem Zagros Dağları'ndan ve hemde Mezopotamya'dan var oldular. Kürdler 5 bin yıldan fazla bir tarihi süreden beri Mezopotamya'da medeniyetin oluşmasında ve Mezoptamya siyasi tarihinde önemli tarihi roller üstlenen en temel, tarihi büyük halklardan biridir. "Kürdler, dağların arasında büyüdüler, güçlendiler." Ovalara da hakim olmaya başladılar.
Guti ve lulubileri iki kürd aşireti olarak bahs eden Naram-Sin bu iki kürd boyuna saldırıp binlerce insanı öldürmüştür. _____ |
Sumer, Akad, Babil, Asur, Yunan, Roma, Ermeni, Fars, Arab ve Osmanlı Kaynaklarında Kürdler
''Kürdlerin dil, tarih ve kültürlü yeterince araştırılmadığı gibi kürdlere rakip milletler tarafından çarpıtıldı. Kürdler kendi topraklarında birçok ayrımcılığa tabi tutuluyor. Ulusal haklarından ötürü mücadele ediyorlar.'' Son yüzyılın bilimsel tarih çalışmaları ve arkeolojik buluıntular, kürd tarihinin çok yönlü¨ve muazzam büyüklükte olduğunu bize gösterdi. Kürdler en az MÖ 3000 tarihinden ta 0 (sıfır) tarihine kadar üretici ve medeniyet kurucusu Guti ve diğer kürd krallık ve imparatorlukları Mitanî, Kasît, Subartû, Uratu, Med krallık ve imparatorlukları olarak bütün Mezopotamya'ya hükmetmişlerdir. Bu tarihi süreç içinde kürdlerin bu atalarına karşı asurlular gibi üretmeyen, başka medeniyetleri işgal ederek onların medeniyetini kullanan, bedevi, toplayıcı, avcı, istilacı ve köleci birtakım işgalci güçler sürekli saldırmıştır. Milattan Önceki 3000 yıllık sürede kürd krallık ve imparatorluklarının yegane uğraşı, Ortadoğu'da barbarlıkta tavan yapan bu istilacılara karşı yoğun ve büyük bir karşı koyuş mücadelesi olmuştur. Heredot (M.Ö. 484-425), “Tarih” kitabında, Ahameniş kralı I. Dara’nın (M.Ö. 521-486) ordusunda bulunan gayri nizami Kardakis/Kardoki kuvvetlerinden söz etmektedir. Ayrıca Ahamenişlere boyun eğmiş olan ve kuzeyinde Büyük Zap, güneyinde Küçük Zap, batısında Dicle Nehri bulunan Erba İlu/Erbil merkezli Hadiyab/Adiabana yönetiminden de bahsetmektedir. Yüzyıl - Şahsiyet - Söz Etme Biçimleri: |
James C. Scott/ Against The Grain
A deep history of the
”
Xelkên Kevnare yên Rohilatê
Kürtlerin tarihine bakınız, mübalağasız 4 bin yıllık bir direniş ve devlet geleneğimiz var. Hatti olarak direnmekle Hattuşaş'ı ortaya çıkarmış, Mitanni olarak direnmemiz Waşuganni'yi. Zagroslardan Luvi olarak inmiş Babil'i ele geçirmişiz çevre halklar Kassit demiş, biz kendimize Lulubi demişiz. Bu saydıklarımın her biri imparatorluktur. Her biri yüzlerce yıl yaşamıştır. Sonrasında Skyt olarak Susa'da tekrar imparatorluk olmuş, içerden darbe ile dağıtılmış ve Med olarak tekrar imparatorluğa dönmüşüz. Son imparatorluk Part'tır, 450 yıla yakın imparatorluk olarak yaşamıştır. Buraya kadar saydıklarım Kürt hikayesinin Ur hanedanlığıyla başlayarak kayıtlara geçmiş tarihsel seyridir. Bunların dışında kürt devletleri var, başkentleri, yöneticileri biliniyor.
_____ |
Dîroka Kurdistanê, dîroka şaristaniya avaker û talankeran e-
(The history of the Kurds and Kurdistan is about the attacks of the non-producing, the collecting, hunting and plundering clans of peoples against the producing,
civilization-building people in the geography of the Golden Fertile Crescentthe historical Kurdistan).
Dîroka kurd û Kurdistanê li ser hêrîşên qebîleyên ne hilberîner, berhevker, nêçîrvan û talanker
ên li dijî gelên hilberîner, şaristanîdamezrêner ên li erdnîgariya Heyva Berdar a Zêrîn a li Kurdistana dîrokî ye.
ORTADOĞU & KUZEY AFRİKA'DA ESEN BARBAR KASIRGASI KÜRDLERİ, Kuzey Afrika'da Mısır'ın gerçek sahipleri olan KIPTİLERİ ve Ortadoğu ve Kuzey Afrika medeniyetinin kurucuları olan AMAZİĞLERİ mahvetti. Üretenler, medeniyet yaratanlar, üretmeyen, toplayıcı avcı talancı kavimlere yenik düştü. Ortadoğu'da Üretmiş olan kavimlerin (medenilerin) ve Üretmemiş (barbar) olan kavimlerin bir listesini çıkardığımızda bütün insanlık tarihinin özeti gözlerimizin önünde duracaktır o zaman. İnsanlık tarihi üreten medeniyet kurucuları ile üretmeyen köleci barbar kavimlerin arasındaki mücadele tarihidir. |
Hovên barbar hêrişê ser kurdên berhildêr (berhemdar) dikin.
(Üretmeyen barbarlar üretici (berhildêr) kürdlere saldırırken)
İNSANLIK TARİHİ: ÜRETENLERLE ÜRETMEYENLER ARASINDAKİ MÜCADELENİN HİKAYESİDİR
--- İNSANLIĞIN GELİŞME VE İLERLEME TARİHİ DOĞA VE İKLİM ŞARTLARINA KARŞI YAŞAMI İDAME ETTİREBİLME MÜCADELESİYLE DOĞRU ORANTILIDIR
Günümüzde tarih artık enine, boyuna vede derinliğine oldukça iyi biliniyor. Arkeoloji bilimi çalışmaları vasıtasıya 19. yüzyıldan bu yana bilinçli ve dikkatli bir tarih okuma ve tarih öğrenme süreci başlamıştır. Genetik bilimi (DNA) incelemeleri yoluyla da 20. yüzyıldan bu yana mevcut arkeolojik buluntuların tarihi kökenlerini tespit etmek ve tanıma yoluyla insanlık tarihinin gelişimi ve ilerlemesi konusunda tam ve güvenilir ve hatta kesin bir aydınlanma ve fikir sahibi olduk. Hem arkeoloji bilimi ve hemde geneteik bilimi yoluyla elde edilen insanlık tarihinin gelişim süreci ile ilgilgili bilgi ve tecrübeler, artık gözle görülebilecek ve elle tutulabilecek derecede çok somut ve çok net bir hale gelmiştir.
Bu yeni bilgiler ışığında insanlık tarihinin gelişim ve ilerlemesine baktığımızda, son derece etkileyici iki temel etkenle karşılaşmaktayız:
1- Yerkürenin üretime müsait olan ortakuşak mevkiinde oturan üreticilerle,
2- yerkürenin üretime müsait olmayan mevkilerinde oturan avcı, toplayıcı ve yağmacıların (barbarların) arasındaki kıyasıya bir ölüm-kalım mücadelesi.
İnsanlığın pre-historik, neolitik ve antik çağlarından ta bu yakın tarihimize ve günümüze kadar olan süreçte, işte hep bu iki temel etkenin karşıtlığı ve üreticilerin yağmacılardan korunma ve medeniyeti ilerletmeye devam etme mücadelesi sözkonusudur ve bu mücadele hala günüğmüzde de devam etmektedir.
Şimdi sözü fazla uzatmadan, pre-historik, neolitik, antik çağda, yakın çağda ve günümüzde kim üretici idi, kim yağmacı barbar idi, bunu anlamak arkeoloji ve gen bilimi sayesinde artık bu o kadar zor bir iş değildir.
İnsanlığın gelişme ve ilerleme tarihi; doğa ve iklim şartlarına karşı yaşamı idame ettirebilme mücadelesiyle doğru orantılıdır. Bir kısım kavimler doğa ve iklim şartlarına karşı üreterek hem korunmaya çalışmışlardır ve hemde ilk defa bir medeniyet kurmuşlardır. Ama medeniyetin kurulmasını sağlamaya çalışırken, bir diğer kısım kavimler de bu üretenlere saldırarak, medeniyetin gelişim ve ilerlemesini sekteye uğratıp, frenleyip dondurmuşlardır.
Eğer bir grafik düzenler ve bu grafikte tarihi sırasıyla kimlerin üretici, medeni, kimlerin de üretmeyen yağmacı olduğunu görseniz çok şaşırmayın.
Şimdiye kadar yazılmış tarih tamamıyla yanlış olmasa da, çok büyük yanlışlıklar ve yanılsamalar içeren bir tarih yazımıdır ve yeniden yazılmalı, revide edilmelidir.
_________
"Bedawi (arab) Robbers"
Arab çapulcular
ÜRETİCİ, MEDENİYET KURUCU KAVİMLERİN LİSTESİ
1- Kürdler
2- Hindistanlılar
3- Çinliler
4- Yahudiler
5- Orta Amerika yerlileri
6- Qıptiler (Mısır)
ÜRETMEYEN, YAĞMALAYAN BARBAR KAVİMLERİN LİSTESİ
1- Avcı, toplayıcı, yağmacı türkler
2- Toplayıcı, yağmacı tüccar araplar
3- Toplayıcı, dilenci farslar (*)
4- Avcı, toplayıcı, yağmacı ve köleci asurlular
*): Farslar Med İmparatorluğunda ALT KAST idi. Çünkü Hinidtan'dan Batı'ya göçmüş bir halk idi.
SPIEGHEL DER WERELT 1577
Written in the book - The Mirror of the World - published in 1577 and written by Peeter Heyns and died in 1598.
/ ..... Kurds call different names like Carduchi - Cordueni - Cardiei - Cordeyi - Gordi - Gordiaean - Cordei - Curdi ...... /
Comment: The Kurdish people's many names show the honor and status of the Kurds.
KÜRD TARİHİNİN AYDINLATILMASI İÇİN ÖNEMLİ SORULAR - 1:
KÜRDLERE NEDEN KOLAY 2 BÜYÜK KOMPLO VE DARBE YAPILABİLDİ?
Soran Hamarash/ The Lost & Untold History of The Kurds
|
Kurds 23rd Century BC: Kurtî-Karda
The Kurds are the original inhabitants of this modern Kurdish geography, they are the descendants of the Gutis and Lulus"
Sumerologist Ephraim Avigdor Spizer (1902-1965)
KURDISCHEN FÜRSTENGESCHLECHTER
von
PROF. HEINRICH ALFRED BARB.
Bu Kitap 33 kürd devleti, imparatorluğu
ve beyliklerini anlatıyor..
Click Here to Read
Kürdlerin bilinen ilk İMPARATORLUĞU (*) MÖ 2500 yıllarında kurulmuş olan GUTİ İMPARATORLUĞU'dur. Gutiler 'kurtiler'den (kürdlerden) başka halkları da yönetmekteydiler. Örneğin Guti kralı Gudea'dan başlamak üzere 100 yıl Sümer ülkesi'ne hükmettiler.
Bu kitap 33 kürd devlet, prenslik ve imparatorluklarından bahetmektedir.
Göçebe türkler tarihte 16 devlet kurduklarını böbürlenerek söylüyorlar ama yalandır. Göçek türklerin kurduğu ilk devlet MS 10. yüzyılın sonlarında işgal edilmiş Kürdistan ve Anatolya toprakları üzerinde kurulmuş olan Karahanlılar devleti'dir. Tarihte hiç üretmemiş, toplayıcı, avcı ve talancı olarak geçinmiş göçebe türkler Hun ve Moğol imparatorluğunun birer 'türk imparatorluğu' olduğu yalanını da becermişler.
Göçek türkler 16 devlet kurmuşlarsa, kürdler 33 devlet kurmuştur. Ama ne yazık ki kürdlerin hain islamist liderleri, islam ideolojisiyle son derece koyu bir şekilde müslümanlaştırıldıktan (araplaştırıldıktan) sonra, kürd ulusunu yayılmacı hegemonist islam ümmeti devletlerine köle etmekte ve Kürdistan'ı bu işgalci güçlere işgal ettirmekte hiçbir beis görmediler. Bu beyinleri islam ideolojisyle hipnotize olmuş, hiçbir özgün fikri ve zikri olmayan islamcı kürd liderlerin yüzünden, şanlı bir tarihi olan yiğit ve mert kürdler, fetihçi, köleci, yayılmacı, yağmacı ırkçı-asimilasyoncu islam devletlerinin sömürgesi durumuna DÜŞÜRÜLDÜLER.
______
*): Kuraklık ve kıtlık yüzünden Orta Asya'dan Kürdistan'a ve Anatolya'ya göçen göçek türkler ise mangalda kül bırakmamacasına 'tarihte 16 türk devleti kurduklarından bahsetmektedirler. Oysa o da yalan. Çünkü bu devletlerin çoğu başkalarına aittir ama türklerinmiş gibi gösteriyorlar. Örneğin hiç utanmadan bütün dünyanın kürd olduğunu yazdığı ve hatta kendisinin kendi kalemiyle hatırasında kürd olduğunu belirdtiği ve bir kürd aşireti mensunu olan Kudüs'ün fatihi Muhtreşem Kürd Salahaddin'i ve onun kurduğu Eyubi imparatorluğunu da türk olarak göstermektedirler.
A Geography book of the world - Published in 1670 in London.
''Kurds come from ancient peoples living in a land between two rivers''.
TARİHTE KÜRD DEVLETLERİ Guti |
Mîretiya (Kraliyeta) GUTÎ
Mîretiya (Kraliyeta) KASÎTÎ
Kurdên SOMERÎ
Împaratoriya HATÎ
Împaratoriya MÎTANÎ
Mîretiya (Kraliyeta) EŞKANÎ
Mîretiya (Kraliyeta) ÛRARTÛ
Împaratoriya MEDÎ
Mîretiya (Kraliyeta) GORDIYONÎ - CORDUENE
Mîretiya (Kraliyeta) SOPHIENNE
Mîretiya (Kraliyeta) SUBARTU
Mîretiya (Kraliyeta) ÎLAMÎ - (Elamî)
Împaratoriya PARTÎ - PARTIA
Împaratoriya SASANÎ
Kurdên HURÎ
Kurdên LÛLÛBÎ
Kurdên LÛVÎ
Mîretiya (Kraliyeta) KOMOHÎ - KOMAGENE
Mîretiya (Kraliyeta) ADÎABENE
Mîretiya (Kraliyeta) ŞADÎ - ŞEDADÎ
Mîretiya (Kraliyeta) MERWANÎ
Mîretiya (Kraliyeta) HESENWEHÎY
Mîretiya (Kraliyeta) KAKAWAHÎY
Împaratoriya EYÛBÎ
Mîretiya (Kraliyeta) DULAFÎ
Mîretiya (Kraliyeta) ZEND
Kurdên ZAGROSÊ - FENÎSÎ
KURDISTANs POLITISKA HISTORIA -I-
I
KORTHET
DÎROKA KEVNARE (Pre-Hîstorîkî) a KURD